Dag 108: De Papsluis

Het moet inmiddels al drie of vier jaar geleden zijn dat ik deelnam aan een fietstocht door de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De tocht vertrok vanaf Woudrichem en Anne Visser van Stichting Militair Erfgoed was onze reisleider. Via Fort Giessen, Almkerk en Nieuwendijk passeerden we de Papsluis, de zuidelijkste inlaatsluis van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. “Hij ligt als een vis op het droge”, zo was het sombere commentaar van Anne Visser. “Hoe lang zou het nog duren alvorens hij wordt gerestaureerd?”. Morgen is het eindelijk zover, al mag Anne Visser dat niet zelf meer meemaken.
De sluis, een Rijksmonument uit 1815, is een zogenaamde waaiersluis ontworpen door waterstaatkundige Jan Blanken. Er werd gekozen voor een waaiersluis omdat ten allen tijden de inundatie van de polders gestart moest kunnen worden, of het nu hoog of laag water was. Ook kon zo de instroom van het water beheerst worden, er mocht immers niet zoveel water in de polders stromen, dat vijandelijke schepen er konden varen. In 1808 publiceerde Jan Blanken voor het eerst zijn nieuwe vinding van de waaiersluis. Na 1814 werd hij onder koning Willem I belast met de voorbereidingen en uitvoeren van de inundatiewerken in de Waterlinie. Daarbij werd op unieke wijze water ingezet voor de verdediging van Holland met een ingenieus stelsel van forten en inundatiesluizen. Om de werking van het waaierprincipe te herstellen moeten ook de omloopkanalen van de sluis weer schoon gemaakt worden. Op de foto's zijn de omloopkanalen links en rechts goed te zien.