Ten grave gedragen?

Column Dik de Joode; Brabants Dagblad

De oudste democratie van Nederland. Het is een kreet die in waterschapskringen met enige regelmaat en graagte wordt gebezigd. Meestal om duidelijk te maken hoe verschrikkelijk belangrijk die waterschappen, en vooral de bestuurders en de mensen die er werken zijn. Overigens om geen misverstanden te wekken; er wordt inderdaad erg belangrijk en vaak onzichtbaar, werk gedaan. Als polderjongen weet ik dat maar al te best.

Maar laten we het voortaan vooral laten bij de constatering dat er een verband is tussen waterschappen en volksbestuur. Geblaat over 'de oudste democratie' is na de laatste waterschapsverkiezingen een regelrechte belediging van de minst slechte bestuursvorm die de mensheid tot op heden kent. De uitvinders ervan zullen zich in hun Atheense graftombe enkele keren omdraaien, als ze zouden horen hoe de waterschappen hun erfgoed hebben verkwanseld. Om nog maar te zwijgen van de laconieke houding over het verloop van de verkiezingen. Bijna tien procent van de stemmen blijkt ongeldig. En wat zeggen de waterschappen daarover? Helemaal niks. Om het wat concreter te maken: in het gebied van waterschap Rivierenland zijn zo'n 173.000 stemmen uitgebracht; daarvan zijn er 17.320 ongeldig! Twee of drie van de 22 zetels hadden dus zomaar bij een ander terecht kunnen komen.

Al snel na het versturen van de stembiljetten werd van alle kanten aan de bel getrokken; het verplicht invullen van een geboortedatum op het formulier zou wel eens tot een chaos kunnen leiden; vooral in gezinnen waar meer stemgerechtigden zijn; want eenmaal uit de envelop gehaald is niet meer duidelijk voor wie het formulier is bestemd! Dat wordt dus gokken op het formulier.

Het waterschap wuifde alle kritiek weg. Op de enveloppe stond toch duidelijk wat de bedoeling was? Nee, geen vuiltje aan de lucht hoor, er waren slechts een paar honderd telefoontjes in Tiel binnengekomen. Ze zeiden het nog net niet, maar je proefde het wel: als oudste democratie zullen we toch zelf wel weten hoe je verkiezingen op touwzet?

Nu blijkt dus tien procent van de stemmen ongeldig. Wie wachtte op excuses, schaamrood op de kaken, interne onderzoeken naar de vraag hoe jaren van voorbereiding to zoiets knulligs konden leiden: helaas. Het blijft van de kant van de waterschappen oorverdovend stil. Ach, wat doet het volk er ook toe. Het plebs mag blij zijn dat het mag stemmen. Nu moeten ze vooral hun mond houden en gewoon doorgaan met betalen.

17.320 ongeldige stemmen; tien procent! Als dit bij raads- of parlementsverkiezingen zou gebeuren,wordt ons land onder blijvend toezicht van de Verenigde Naties geplaatst. Maar de waterschappen doen alsof er niks aan de hand is. Elk gevoel voor democratische principes lijkt te zijn overwoekerd door de arrogantie van de macht. Ze voelen zich beter thuis in een ivoren toren, dan op het openbare marktplein. 'De oudste democratie van Nederland' heeft zichzelf ten grave gedragen. Daar is geen stemming voor nodig.

Een vraag aan de lezers van mijn weblog: Heeft Dik de Joode gelijk?