Onthulling 16e eeuwse manuscriptkaart

Henk de Graaf onthult maandag 9 mei om 15.00 uur op het gemeentehuis van Papendrecht een 16e eeuwse manuscriptkaart van het benedenrivierengebied. Op 6 mei 2009 was hij op zoek naar oude manuscriptkaarten van de Biesbosch in het archief van de Universiteit van Leiden. Conservator Martijn Storms liet hem tijdens dit bezoek een door de universiteit aangekochte manuscriptkaart zien. De prachtige landkaart omvatte grofweg het gebied Dordrecht, Papendrecht, Alblasserdam, Kinderdijk, Ridderkerk, IJsselmonde en Krimpen aan de Lek.
De kaart dateert uit 1545 en is daarmee één van de oudst gedetailleerde manuscriptkaarten die we van dit gebied kennen.

Conservator Storms vroeg Henk de Graaf of hij wat meer kon vertellen over de plaatsen die op de kaart zijn weergegeven en of ik misschien wist waarom deze kaart gemaakt was. Deze op zichzelf eenvoudige vragen zouden uiteindelijk uitmonden in een tweeënhalf jaar durend en diepgravend onderzoek naar deze oude, laatmiddeleeuwse manuscriptkaart.

Met de universiteit was afgesproken dat er tot aan de afronding van het onderzoek weinig ruchtbaarheid aan de kaart zou worden gegeven. Gaandeweg het onderzoek werd duidelijk dat het om een zeer bijzondere uitvoering van een proceskaart uit 1545 ging, gebruikt in verschillende processen tussen ambachtsheren en het Hoogheemraadschap.
Vooral om het gebied rond polder Donkersloot (nu industriegebied Ridderkerk) werd destijds veel gesteggeld en gekrakeeld.
Hoewel het onderzoek nog steeds loopt is voldoende duidelijk om een eerste publicatie te laten verschijnen en iedereen te laten genieten van dit prachtige kaartmateriaal en zijn bijzondere verhaal.

De Donkerslootse twisten (440 jaar gesteggel en krakeel)

De resultaten van het onderzoek naar de manuscriptkaart zal ik in een 8-delige serie publiceren in het gratis, digitale magazine van www.Biesbosch.nu (klik hier voor de laatste versie).

In deze serie onder de titel ‘De Donkerslootse twisten’ zal, naast de cartografische aspecten veel aandacht worden geschonken aan de ontginningsperiode van het westelijke deel van de Alblasserwaard. Er zullen in de afzonderlijke delen een aantal opzienbarende ontdekkingen met betrekking tot de lokale, historische situatie bekend gemaakt worden.