We kunnen de politiek niet alleen overlaten aan politici

We kunnen de politiek niet alleen aan politici overlaten. Dat was de belangrijkste boodschap die filosofe Joke Hermsen zondagmiddag bij het Woerkums Literair Cafe voor haar publiek in petto had. 

Joke Hermsen sprak in het RK kerkje op de Vissersdijk in Woerkum

In december 2013 was Joke Hermsen ook al eens te gast bij het Woerkums Literair Cafe, ook toen werd ik geboeid door haar betoog. Ik schreef toen een column 'tegen  het cynisme'. Joke Hermsen betoogde in 2013 al om ons niet af te wenden van wat in de wereld gaande is. Niet je terugtrekken achter je beeldscherm in de cocon van je eigen, marginale leven en te zwelgen in desinteresse. Maar juist met elkaar in gesprek gaan over de wereld (Amor Mundi), met elkaar het publieke debat aan te gaan. Over een wereld in transitie, in verandering. En die verandering moet van onder op komen. Misschien herinner je je nog de slogan 'De maatschappij, dat ben jij', maar daar draait het om. Wij vormen samen de maatschappij en alleen wij kunnen die maatschappij veranderen. Het is dus onze opdracht om ons niet van de politiek af te keren, maar juist om mee te doen. 

Het pamflet van Joke Hermsen

Joke Hermsen sprak in haar lezing over filosofen Rosa Luxemburg, Hannah Arendt en Simone Weil. Ze schreef daarover het essay 'het tij keren'. Daaruit las ze een prachtige brief van Rosa voor, die ze schreef vanuit de gevangenis. Hermsen noemde het de mooiste brieven van begin 1900 uit de Duitse literatuur. Maar Rosa deed zoveel meer dan brieven schrijven. Zo riep ze volgens Hermsen op om nooit je enthousiasme te verliezen en altijd je kritisch bewustzijn te behouden (Berlijn 1918). Hermsen ziet de filosofe Rosa Luxemburg als een soort van moeder voor de filosofen Hannah Arendt en Simone Weil, ook zij leefden en werkten in de geest van haar gedachengoed. Rosa had al ideeen over een volksraad of burgerraad. Een idee dat ook de Vlaamse schrijver David van Reybrouck al eens beschreef. Iedereen moet zijn of haar steentje bijdragen aan de politiek. En dan niet in de vorm van participatie zoals de overheid dat bedenkt, maar iets dat uit de samenleving komt. Alleen als de samenleving een transitie wil (denk aan de ideeën van de Club van Rome van vijftig jaar geleden) heeft het kans van slagen. Dus ben jij die kritische denker? Verander de wereld en begin bij jezelf!