In Memoriam Ies Zonneveld (1924-2017)

Vorig jaar bezocht Ies Zonneveld de Biesbosch samen met Thomas van der Es. (foto Thomas van der Es)

Isaak Samuel (Ies) Zonneveld (Alphen aan de Rijn, 4 december 1924) is zaterdag 16 december overleden op de leeftijd van 93 jaar. Ies Zonneveld was als geen ander verbonden aan de Biesbosch en verwierf zich daarmee de bijnaam 'Ies van de Bies'. In 1943 dook hij onder in het gebied, hij verbleef op een arkje op een geheime plek in de Biesbosch in een griendin de buurt van 't Buiten Kooigat. Na de oorlog ging hij studeren, maar tijdens zijn onderduikperiode had hij al de liefde van zijn leven leren kennen in de Biesbosch; Maartje Kooyck. Zo keerde hij na zijn studie terug naar het gebied om studie te maken naar de vegetatie. Al zijn bevindingen publiceerde hij in 1959 in een vuistdik proefschrift met vele kaarten en tabellen, De Brabantse Biesbosch, een studie van bodem en vegetatie van een zoetwatergetijdendelta. Veertig jaar later, in 2000, volgt nog een tweede boek, De Biesbosch een halve eeuw gevolgd. Het beschrijft de ontwikkelingen van vegetatie en bodem, van hennip tot netelbos en verder.

De boerderij op Maltha van de familie Kooyck, de foto is van Ies Zonneveld, genomen vanaf de hoogspanningsmast

Vorig jaar was Ies Zonneveld in mei nog op bezoek in de Biesbosch, hij ging op pad met boswachter Thomas van der Es. "Voor mij is hij toch wel een beetje de 'rockster' onder de natuurbeschermers met een bijzondere staat van dienst voor de Biesbosch", zo schreef Van der Es. Toen Zonneveld rond 1948 voor het eerst in de hoogspanningsmast klom, was deze toenmalige kreek een vrijwel kale plaat met wat pollen bies. Van pollen bies veranderde de plaat in riet en lisdoddes. Ieder jaar weer vanaf zo'n 50 meter hoogte bracht Ies de vegetatie in beeld. Met klimmen & klauteren documenteerde hij de natuurontwikkeling. Na de jaren '70 veranderde de Biesbosch drastisch. De Haringvlietsluizen sloten de Biesbosch af van de zee. Let wel, voor de jaren '70 was er in het gebied een getijdenslag van ruim 2 meter! Tweemaal daags ging het zoete water op en neer. Zeer uniek op wereldschaal. De onderzoeksmethode van Ies liet deze heftige verandering goed zien.

Vanwege zijn rol in het verzet tijdens zijn onderduikperiode in de Biesbosch was Ies Zonneveld een trouw bezoeker van de dodenherdenking in Werkendam. Op 4 mei 2017 was hij nog in Werkendam, maar vroeg ik me al af of we hem in 2018 nog terug zouden zien. Hij oogde oud en fragiel. Na afloop van de herdenkingsbijeenkomst bij het monument van de Crossers moest hij onverwacht snel weg; hij werd opgehaald met een deeltaxi en die had geen tijd om te wachten tot Ies Zonneveld zijn koffie had gedronken. Het was een treurig afscheid van Werkendam. 

(Bronnen Effe Lustere 2014; interview Thomas van der Est met Ies Zonneveld)

https://www.dailymotion.com/video/x2t0alp