Kunnen we met klimaatadaptatie in Nederland blijven wonen?

Tijdens het symposium bij het afscheid van Jan Bikker en Mathieu Gremmen kwamen twee boeiende sprekers aan het woord. De eerste was Herman Havekes, bijzonder hoogleraar publieke organisatie van het decentrale waterbeheer aan de Universiteit van Utrecht.

Uitnodiging voor het symposium over rolvast innoveren als waterschap

Havekes ging vooral in op de historie van de waterschappen en wist vakkundig het stempeltje van 'oudste democratie' uit te wissen. Want eigenlijk werden de waterschappen pas in 1992 bij de totstandkoming van de waterschapswet een echte democratie. Daarvoor hadden immers alleen maar grondbezitters toegang tot het waterschapsbestuur. In 1992 waren zelfs nog 'witte plekken' in Nederland te vinden die niet eens onder een waterschap vielen. Overigens wist Havekes ook te vertellen dat de waterschappen meer water beheren dan het 225 jaar oude Rijkswaterstaat. Naast de waterschapswet van 1992 noemde Havekes de invoering van het lijstenstelsel in 2007 en de combinatie van waterschapsverkiezingen met de provincie in 2015. Volgens Havekes is het grootste probleem bij waterbeheer wereldwijd het gebrek aan geld. Doordat waterschappen hun eigen belastingen mogen heffen, is dat in Nederland beter op orde. 

De eerste waterschapsverkiezingen in 2008 met het lijstenstelsel

Het betoog van Jan Jaap de Graeff als voorzitter van de Raad van de leefomgeving en infrastructuur (RLI) was zo mogelijk nog boeiender dan van Havekes. De RLI werkt aan een advies klimaatadaptatie voor de ruimtelijke inrichting van Nederland. Met meer extreme droogte, heviger regenval, water en bodem sturend is het maar de vraag of ons land in de toekomst bewoonbaar kan blijven. Hoewel De Graeff er niet op uit is om mensen angst aan te jagen, is het wel goed om dit bespreekbaar te maken omdat het geen absolute zekerheid is, dat dit ook kan. En zijn we echt bereid om 'water en bodem' sturend te maken? Ingenieur Johan van Veen (1893-1953) zei al 'Eens komt de tijd dat we dit land met een zucht van verlichting weer prijs zullen geven aan de zee'. 

Dijkverzwaring bij Werkendam

Hij had ook enkele adviezen, zoals een stresstest en watertoets vooraf bij een grote investering. Verder pleit hij voor regionaal gebiedsplannen, waarbij als eerste ruimte voor dijken en waterberging gereserveerd moet worden. En soms moet je echt kiezen, meervoudig ruimtegebruik kan niet alles oplossen. Ook vluchten in no-regret maatregelen is niet altijd de beste optie. Het rapport van de RLI wordt in het najaar verwacht. 

.