NRC columnist Bas Heijne voedt het onbehagen

Bas Heijne in de Teerkamer (foto Sjaak Groeneveld

Is NRC columnist Bas Heijne echt een origineel denker? Tijdens de Diogeneslezing in de Teerkamer leek hij vooral de cynicus die het onbehagen liever in stand houdt, dan zich af te vragen of het echt zo slecht gesteld is met onze samenleving. Waar anders moet hij immers columns over schrijven? Uit het nieuwste rapport ‘de sociale staat van Nederland 2017’ van de Sociaal Cultureel Planbureau blijkt dat 85 procent van de Nederlanders in welvaart leeft en helemaal niet cynischer is over de democratie dan in 1990. En lijkt het onbehagen vooral gevoed te worden door (social) media en de steeds cynischere columnisten, die zich baseren op een smaldeel van de samenleving.

Columnisten duo Bas Heijne en Piet Hartman (foto Sjaak Groeneveld)

In 2016 schreef Bas Heijne het essay ‘Onbehagen’, hij liet zich inspireren door Freud die in 1930 schreef over het onbehagen in de cultuur. Aanleiding voor het essay van Heijne was de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo in Parijs (hij was die dag in Parijs) en zijn bezoek aan de voorverkiezingen van Trump. Het succes van Trump schreef hij toe aan zijn vermogen om simpele oplossingen te geven voor complexe problemen, maar ook vanwege zijn roep om zelfbeschikking (America First). Heijne gaf uitleg over het onderscheid tussen lustbevrediging en realiteitszin. We willen steeds sneller onze lusten bevredigen. Zonder een beetje realiteitszin zijn mensen dan geneigd snel boos te worden als hun wensen en verlangens niet à la minuut worden vervuld. De politiek voedt de boosheid door dat zij geen verhaal of idealen meer heeft. “Zij moeten een verhaal hebben, alleen dan kan het vertrouwen in de politiek terugkeren. Het gaat ook niet om de economie, maar om gemeenschap. Mensen zoeken naar verbinding in de steeds complexere wereld, zij willen hun waardigheid behouden”.

 https://www.nrc.nl/nieuws/2017/12/15/kippenhok-a1585211

 https://www.scp.nl/Publicaties/Alle_publicaties/Publicaties_2017/De_sociale_staat_van_Nederland_2017