Sporen in het landschap van 750 jaar waterschapsgeschiedenis (deel 1)

Toen ik op het idee kwam om de sporen van 750 jaar waterschapsgeschiedenis in het Land van Heusden en Altena op te zoeken, had ik verwacht dat het een kort lijstje zou worden. Maar stiekem valt er nog veel te ontdekken.

De Kerkewiel in Werkendam

Wat te denken van de Kerkcwiel in Werkendam, die in 1374 ontstond na een dijkdoorbraak? Het beeld van Jacoba van Beieren in de vesting Woerkum, als aanvoerder van de Kabeljauwen direct betrokkene bij de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Al dat oorlogsgeweld leidde tot verwaarlozing van de dijken, zo ontstond in 1421 de Sint Elisabethsvloed. Ga vooral kijken in het Biesbosch Museumeiland in Werkendam om die historie te ontdekken, je ziet er zelfs een Middeleeuwse duiker van voor 1421. In 1461 komt de Kornse dijk gereed, de dijk vanaf Werkendam naar Dussen die wordt aangelegd na de Sint-Elisabethsvloed. Hij doorsnijdt ook het landschap van rivierklei en zeeklei. 

De Kornse Buitenkade aan de Kornse dijk nabij Dussen

Verder in de tijd is daar de aanleg van de nieuwe dijk, de dijk waaraan de dorpen Nieuwendijk en Hank ontstaan. In die dijk bevindt zich de Vierbanse en de Hillegatse sluis uit 1699. In datzelfde jaar werd de Zandwijkse molen gebouwd en een jaar later de Uitwijkse molen. Ook de Vervoornemolen stamt uit die tijd. De Vervoornemolen maalde de Vervoornepolder droog, bij de drooglegging van die polder door de aanleg van de Schenkeldijk werd in een sluisje nog een gedenksteen gemetseld met het jaartal 1642, ook deze is te vinden in het Biesbosch Museumeiland. 

Hillegatsesluis in Hank uit 1699