Het einde van het rijke Roomse leven in Dussen

De kerk was een ontwerp van Gerard Holt en is een mooi voorbeeld van het Nieuwe Bouwen na de Tweede Wereldoorlog

De Maria Geboorte kerk in Dussen wordt verkocht. Vanaf 1 maart wordt de kerk een kapel waar geen zondagse diensten meer worden gehouden. Wel wordt iedere vrijdagavond om 18.30 uur een viering in de kerk gehouden, zo lang deze niet verkocht is. De Maria Geboorte kerk is gebouwd in 1954, nadat de oudere kerk op diezelfde plek in de Tweede Wereldoorlog werd vernietigd. Na de Tweede Wereldoorlog heerst nog jaren schaarste en bij de wederopbouw was soberheid troef. De kerk is ontworpen door Gerard Holt (1904-1988). Zijn ideeën van het Nieuwe Bouwen sluiten goed aan bij de geest van de tijd. Naast de stijgende bouwkosten is de liturgische vernieuwing in de RK kerk als gevolg van het tweede Vaticaanse Concilie, een impuls voor vernieuwing in het architectonisch ontwerp. 

Monstrans in de rk kerk, waar zouden straks de zilveren, liturgische voorwerpen naar toe gaan?

De kerk werd in gebruik genomen in 1955 en in 2005 verscheen het boek 'Uit de as herrezen' om zo het vijftig jarig jubileum van het kerkgebouw op feestelijke wijze te vieren. De parochie is al zo'n zes eeuwen geleden ontstaan en vooral dankzij de bewoners van Kasteel Dussen bleef de katholieke kerk met zijn rijke Roomse leven in een verder bijna geheel protestantse streek behouden. Maar thans komt een einde aan die tijd met verkoop van de kerk, jammer omdat de rk kerk altijd een grote rol speelde in de gemeenschap. Eerder zei ik al tijdens de Brabantse Open Kerkendag dat we bij het sluiten moeten proberen van kerken nieuwe ontmoetingsplekken te maken. Laten we hopen dat de koper van de kerk dat laat meewegen in een nieuwe bestemming voor het fraaie pand, dat tevens gemeentelijk monument is. 

Expositie van doopjurken bij de entree van de kerk

Henk Hellegers, voorheen burgemeester van Werkendam en Dussen, hield bij de presentatie van het boek een lezing over de rol van de rk kerk in het dorp Dussen. Hieronder volgen enkele delen van zijn lezing. 

Het boek doorlezend zien we dat de betekenis van de Rooms-Katholieke geloofsgemeenschap in Dussen en Hank traditioneel groot is geweest. De Roomsche traditie overheerst én is dominant aanwezig in de gemeenschap, met alle voordelen vandien. Gemeente, gemeenschap en kerk waren traditioneel één, al bleef er in Dussen een duidelijke scheidslijn lopen binnen de gemeenschap, maar anderzijds was de katholieke bevolkingsgroep een meerderheid, die binnen het bestuur een dominante plaats innam. In het boek kom ik dus ook regelmatig het traditionele duo pastoor en burgemeester tegen, die ieder op hun eigen terrein waken over de gemeenschap.Ondertussen, in de 21^e eeuw, is de traditionele eenheid tussen kerk, gemeenschap en bestuur weggevallen, niet alleen in onze gemeente, waarin katholieken een kleine minderheid zijn gaan vormen, maar ook in zijn algemeenheid is de dominantie van de kerk verdwenen.

Lieftallige bruidjes tijdens de Antoniusprocessie in 1939 (Foto Salha.nl DOM0859)

De betekenis van de geloofsgemeenschap in de gemeente is altijd groot geweest. Als je kijkt naar het boek “uit de as herrezen” kom je de vele positieve zaken tegen, die dankzij de invloed van de geloofsgemeenschap, of in ieder geval de R.K. Kerk, gerealiseerd zijn. Het hoofdstuk van Ton Lensvelt over de RK Kerk in de 20^e eeuw geeft een indrukwekkend overzicht van de maatschappelijke vooruitgang die geëntameerd werd door de RK Kerk en zijn pastoor en kapelaan. Ik noem het onderwijs, het kruiswerk, de gezinszorg, de maatschappelijke zorg, zelfs dorpshuis en bibliotheek als voorbeelden van katholieke bewustwording en inzet voor de gemeenschap. Dus laat ik vooral constateren dat de betekenis van de katholieke geloofsgemeenschap in Dussen heel groot geweest is, dat veel bereikt werd, vooral dankzij de kerk.