Veel plastic in de Biesbosch

Uit onderzoek van de Wageningen University & Research en stichting De Noordzee blijkt dat veel plastic afval langs de Maas en de Rijn uiteindelijk benedenstrooms in de Biesbosch terecht komt. Voor het onderzoek zijn meer dan 150.000 stuks afval langs de Maas en de Rijn in een databank verzameld.

 

Een schoonmaakactie in de uiterwaarden bij Werkendam van enkele jaren geleden

Binnen het Schone Rivieren-project, een initiatief van IVN Natuureducatie, Plastic Soup Foundation en Stichting De Noordzee, is in de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar afval op rivieroevers. De gegevens zijn door Wageningen University & Research (WUR) in samenwerking met Stichting De Noordzee uitgebreid geanalyseerd. De onderzoeksresultaten zijn gebaseerd op een analyse van 150.000 stuks verzameld plastic rivierafval. Flesjes, dopjes, touwen, etensverpakkingen: rivieren dragen allerlei soorten afval met zich mee. In een omvangrijk onderzoek van Wageningen University & Research en Stichting De Noordzee verzamelden en analyseerden vrijwilligers meer dan 150.000 stuks afval langs de Maas en de Rijn. Met de grootste dataset in Nederland die de burgerwetenschappers daarmee aanlegden krijgen onderzoekers meer inzicht in de herkomst en spreiding van plastic afval in rivieren.

 

Vrijwilligers van het Schone Rivieren-project onderzochten twee keer per jaar afval op meer dan 200 plekken langs de oevers van de Maas en de Rijn. Daarna classificeerden ze de voorwerpen in een van de 110 categorieën volgens het ontwikkelde River-OSPAR-protocol, zoals ‘voedselverpakking’ en ‘wattenstaafje’. In totaal verzamelden de vrijwilligers daarbij tussen 2017 en 2019 maar liefst 152.415 stuks. Zo werkten ze mee aan het aanleggen van de grootste Nederlandse dataset ooit op het gebied van plastic rivierafval.

 

Voorjaarschoonmaak van enkele jaren geleden in de Biesbosch

Op basis van de verzamelde gegevens blijkt dat het grootste deel van het afval bestaat uit kleine stukjes plastic, wat erop wijst dat het afval al langer in het milieu zwerft en langzaam afbreekt tot kleinere delen. Ook de geografische spreiding van het afval is opvallend. De Maasoevers bergen meer afval dan die van de Rijn. Bij steden en de grensgebieden rond België en Duitsland werd relatief veel afval verzameld, maar de grootste pieken liggen benedenstrooms: vooral de Biesbosch blijkt een plek waar veel plastic terechtkomt.

 

Plastic afval in rivieren leidt overal ter wereld tot problemen voor mens en milieu. Met name macroplastics (alles groter dan 0,5 centimeter) veroorzaken veel schade. De voorwerpen dragen bij aan de plastic soep en dieren kunnen plastic aanzien voor voedsel of raken erin verstrikt. Daarnaast leiden ze tot economische schade, bijvoorbeeld door het verstoppen van rioolsystemen.