Agrarisch natuurbeheer in Munnikenland

Heemraad Rene Cruijsen (rechts) schudt Henk Kolbach van de ZLTO de hand na ondertekening van de startbijeenkomst

Dinsdag vond op Slot Loevestein eigenlijk een klein wonder plaats. Zowel Waterschap Rivierenland als de agrariers uit Munnikenland zetten hun handtekening onder de startovereenkomst voor agrarisch natuurbeheer van het gebied. En dat terwijl van 2008 tot halverwege 2011 beide partijen als kemphanen tegenover elkaar leken te staan. Bij een eerste informatie avond in najaar 2008 bleek al dat de agrariers niets zagen in het plan om Munnikenland volledig af te staan aan de natuur in het kader van Ruimte voor de Rivier. En als het dan toch natuur werd, zagen ze al helemaal niets in beheer van het gebied door Staatsbosbeheer. Ook de gemeente Zaltbommel lag nog een tijdje dwars bij wijziging van de bestemming van Munnikenland naar natuur. In augustus nam ze vervolgens wel een motie aan dat het gebied mede beheerd moest worden door de agrarische natuurvereniging. En zo kwamen partijen toch tot elkaar. Gebruiksmogelijkheden zijn straks grasland,waar vee kan grazen of eventueel het verbouwen van koren in een deel van het gebied. En zo blijft het gebied toch een beetje van de meest nabij wonenden.

Waarom lette het Waterschap niet op grondwater?

Het affakkelen bij de gaswinning in Munnikenland bij Brakel

In het artikel in het Brabants Dagblad over de gaswinning in Veen en Brakel werd ook verwezen naar het Waterschap. Was ze wel alert geweest bij de vergunning verlening? In het artikel is sprake van het gebruik van chemicalien en wat betekent dat voor het grondwater. Wethouder Loes Lijmbach vertelde aan de Aalburgse raadsleden echter dat bij de vergunning verlening het Waterschap alleen had gewezen op mogelijke gevolgen voor bodemdaling en niet over het grondwater. En dat terwijl juist schoon water een kerntaak van het Waterschap is?

Test voor Kromme Nol waterkering

Kromme Nol Waterkering met op de achtergrond de Heusdense brug

Waterschap Rivierenland test donderdag  8 maart de hoogwaterkering Kromme Nol in de Afgedamde Maas. Met deze schuif wordt tijdens hoogwater op de Maas voorkomen dat het waterpeil in de Afgedamde Maas te hoog wordt. Gedurende de afsluiting is het scheepvaartverkeer gestremd.

Ieder jaar test Waterschap Rivierenland hoogwaterkering Kromme Nol ter hoogte van Wijk en Aalburg. Deze stalen hefdeur, 52 meter breed en 9 meter hoog, zorgt er tijdens hoogwater op de Maas voor, dat het waterpeil in de Afgedamde Maas niet te hoog wordt. Het maximale peil in de Afgedamde Maas is +3,50 meter ANP. De stabiliteit van de dijken langs de Afgedamde Maas is bij hogere waterstanden niet meer te garanderen. Een pompstation van Dunea, het drinkwaterbedrijf uit Zuid-Holland dat water betrekt uit de Afgedamde Maas, houdt tijdens de afsluiting het waterpeil in de Afgedamde Maas op het juiste niveau.

Tijdens de oefening wordt op een aantal zaken gelet: Hoe verloopt de samenwerking tussen waterschap, Rijkswaterstaat en Dunea? Verloopt alles volgens de sluitingsprocedures en hoeveel tijd is nodig voor het sluiten en het weer openen van de hoogwaterkering?

Als gevolg van het sluiten van de hoogwaterkering Kromme Nol zal op 8 maart het scheepvaartverkeer van 10:00 uur tot 14:30 uur zijn gestremd. Rivierbeheerder Rijkswaterstaat zal de sluiting op gebruikelijke wijze communiceren.

Startovereenkomst agrarisch natuurbeheer Munnikenland

Op Slot Loevestein wordt dinsdag 28 februari om 11.30 uur de startovereenkomst getekend voor agrarisch natuurbeheer in Munnikenland. Deze wordt ondertekend door Capreton (ver. voor agrarisch natuur- & landschapsbeheer Bommelerwaard), LTO (Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland), Staatsbosbeheer en Waterschap Rivierenland.

Waterschap Rivierenland heeft samen met enkele andere overheden en betrokkenen uit de regio een plan gemaakt voor de herinrichting van het Munnikenland (gemeente Zaltbommel). Aanleiding voor het project vormt de noodzaak om de Waal meer ruimte te geven, zodat de rivier de verwachte hogere afvoeren kan verwerken en de veiligheid van het rivierengebied blijft gewaarborgd. De dijk wordt ter hoogte van Buitenpolder het Munnikenland verlegd en de uiterwaarden worden verlaagd. Hierdoor ontstaat een groot aaneengesloten natuurgebied, waar de dynamiek van de rivier zichtbaar is en het unieke historische karakter blijft behouden. Dit project is één van de meer dan 30 maatregelen in het programma Ruimte voor de Rivier van het rijk.

Bij het beheer van het gebied krijgen lokale agrariërs een prominente rol. Dat was een nadrukkelijk verzoek van de agrariërs zelf en de lokale politiek. In de afgelopen periode is samen met onder andere Staatsbosbeheer en Rijkswaterstaat gewerkt aan de invulling van dit beheer. Die inspanning heeft geleid tot deze overeenkomst, waarin alle betrokkenen zich kunnen vinden. De daadwerkelijke uitvoering van project Munnikenland start nog in 2012.

Het Liniepad (6)

Denk de witte container even weg; wat rest is een oer-Hollands landschap

Het Liniepad (5)

No comment

Het Liniepad (4)

Het verdwenen huis van ?

Het Liniepad (3)

Het binnenste van een bunker

Het Liniepad (2)

Prachtige, grillige boom bij een van de bunkers

Het Liniepad

De vleermuizenbunker

Vrijdagmiddag met een aantal anderen een deel van het Liniepad gelopen. En helemaal verrast door de schoonheid en veelzijdigheid van het gebied. De vleermuizenbunker, de vogelkijkhut die gemaakt wordt in de koepelkazemat, de schoonheid van het Hollandse landschap bij het molenhuisje van de Uitwijkse molen. Kortom, wat is Altena toch prachtig. En mede dankzij het Waterschap is het nu nog een stukje mooier geworden.

Kan de Keersluis ook ineens naar beneden vallen?

Dert Vlaander vroeg in de Aalburgse raad of  de keersluis in het Heusdensch Kanaal  ineens naar beneden kan vallen? Je moet er toch niet aan denken. Dit naar aanleiding van berichtgeving in de media dat de beveiliging van sluizen en stuwen eenvoudig te hacken is.

De Hurwenense uiterwaard

Schoorsteen van voormalige steenfabriek de Lage Waard in de Hurwenense uiterwaard

Is het wel nodig dat Waterschap Rivierenland voor 175.000 euro bijdraagt aan de herinrichting van de Hurwenense uiterwaard? Heeft het waterschap wel een taak in de uiterwaarden van de Waal? Zomaar twee van de kritische vragen tijdens de bespreking van het voorstel tijdens de laatste bestuursvergadering. Heemraad Arie Bassa hield de vergadering voor van wel, omdat het gaat om een peil gestuurd gebied binnen de zomerkaden. Jan Hak (Bosschap) en Water Natuurlijk vonden het een geweldig project. Met de herinrichting van de drie deelgebieden worden een nevengeul gegraven als Kaderrichtlijn Water maatregel, 140 ha. natuurgebied wordt verbeterd en 120 ha. landbouwgebied in de zomerpolder blijft gehandhaafd. uiteindelijk stemden partijen in, met de strikte voorwaarde dat alle partijen mee moeten doen. Of dat ook gebeurt is maar de vraag; zo heeft de gemeente Maasdriel recent haar veto uitgesproken over het afstaan van grond voor het project. Tijdens het bezoek van commissaris van de Koningin van Gelderland op 17 januari aan Maasdriel, deed hij al een dringend beroep op de raad om dit besluit te heroverwegen. Gelderland hecht vooral aan het project omdat het de eerste fase is van het project Waalweelde.

De molens van de Kinderdijk

Foto Johan van de Minkeles (zaterdag 10 februari 2012)

Tijdens de laatste bestuursvergadering van Waterschap Rivierenland stond ook een brief van Stichting Werelderfgoed Kinderdijk op de agenda. In de brief, overigens al gedateerd 15 november, geeft het stichtingsbestuur uitleg over haar aftreden op 25 oktober 2011. Dit heeft alles te maken met een financieel tekort en onvoldoende vertrouwen van de Raad van Toezicht in de gekozen oplossingen. De molens zijn ondergebracht in een stichting, maar nog wel eigendom van Waterschap Rivierenland. De zaak komt de volgende vergadering uitgebreider aan de orde, er is inmiddels een nieuw bestuur gevormd.

Wel of niet grond aankopen?

Heemtuin in Werkendam

Tijdens de laatste algemene bestuursvergadering van Waterschap Rivierenland ontstond een aardige discussie over de aanleg van natuurvriendelijke oevers. Is het nodig daarvoor steeds grond aan te kopen of kun je de grond in eigendom houden bij boeren, die vervolgens zelf de natuurvriendelijke oevers onderhouden? Jan Hak, bestuurslid namens het bosschap, zag helemaal niets in steeds meer grond verwerven. Ook agrarische natuurverenigingen zouden daarin een grotere rol kunnen spelen. En tijdens de jaarlijkse schouw van het waterschap kan dan direct gekeken worden of alles goed onderhouden wordt. Heemraad Teus Kool was niet echt gecharmeerd van dat idee. Hij vreest vooral dat particulieren en agrarische natuurverenigingen toch niet de mankracht, kennis en materialen heeft, omdat dit op langere termijn uit te voeren. Overigens gaf Kool wel aan dat het waterschap wel flexibel is in de aankoop; zo wordt in de Alblasserwaard bijna niets aangekocht en in het Land van Maas en Waal juist weer wel.

Bloggen en breien voor warme truiendag

Eigenlijk geen tijd om te bloggen, ben hard aan het breien voor warme truiendag, vrijdag 10 februari. Maar het resultaat mag er zijn. Is het geen plaatje?

Noordwaard

Waar eerst een bos groeide en bloeide
Liggen nu genadeloos
Gevelde bomen dicht tegen elkaar aan
Uit hun nerven druppen tranen
Hout op hout gestapelde stammen
Als een stil protest

Kale akkers met hier en daar aarzelend groen
Reikend naar het licht
Liggen te wachten.... te wachten op het water
Maar dat weten ze zelf nog niet

Straks in de lente het motorgeronk van de tractor
Nee akker, helaas.....
Er zal niet meer door jouw bruine aarde geploegd worden
Geen meeuwen meer op het land

Wie zaait zal oogsten is voorgoed voorbij
Stille schuren die gesloopt worden
Hun dak als een geraamte in de koude winterlucht
Niets ontziende bulldozers klemmen hun ijzers in de huizen
Kreunend gaan zij tenonder.

Hier voel je nog het verdriet om het verlaten
Bewoners vertoeven nu elders
Om een nieuw bestaan op te bouwen

De enige muur die nog overeind staat
Is die van herinneringen
Die nemen ze niemand af.


POP (Cobi Brienen-Pater)

Sloop van Kerkeinde 37

Het pand Kerkeinde 37 te Sleeuwijk

In de besluitenlijst van het college van dijkgraaf en heemraden (CDH) stond te lezen dat het pand Kerkeinde 37 wordt gesloopt. Het pand ligt naast gemaal Altena en werd al die jaren verhuurd aan een medewerker van Waterschap Rivierenland. Nu deze werknemer inmiddels niet meer in dienst is en ook het pand heeft verlaten, is besloten tot sloop. Toch nog maar snel even langs rijden voor een foto. Het pand zal waarschijnlijk zo'n vijftig jaar geleden zijn gebouwd, tegelijkertijd met de bouw van het gemaal. Maar helemaal zeker weten doe ik dat niet.

Barends is een bijtertje

Ramon Barends

 Het Algemeen Bestuur van Waterschap Rivierenland mag eigenlijk wel een beetje trots zijn op Ramon Barends uit Nijmegen. Hij is zo'n beetje de enige burger die van tijd tot tijd de moed heeft brieven te schrijven aan het Algemeen Bestuur. En in plaats van zo'n betrokken burger met alle egards te behandelen, werden zijn brieven tot voor kort soms niet eens beantwoord of afgedaan met een nietszeggend briefje. Zo'n beetje als in vorige eeuwen het voetvolk vooral op afstand werd gehouden. Maar Barends liet het er niet bij zitten en met succes. In augustus 2011 werd naar aanleiding van zijn brieven al besloten om brieven gericht aan het Algemeen Bestuur ook ter kennis te stellen aan het Algemeen Bestuur. Natuurlijk vanzelfsprekend, maar bij het Waterschap kennelijk nog niet. Vervolgens kan het AB dan besluiten of de brieven door het college van dijkgraaf en heemraden wordt afgehandeld, maar dan zijn ze in elk geval bekend. Voor Barends was dat besluit nog niet afdoende; zijn klachten zijn vervolgens op 22 september 2011 behandeld in de adviescommissie ingevolge de Algemene wet Bestuursrecht. Met uitzondering van één van de tien ingebrachte klachten zijn allen gegrond verklaard. En terecht. Het kan niet zo zijn dat brieven niet of niet afdoende worden beantwoord door het bestuursorgaan waaraan ze zijn gericht. De commissie MCR sprak maandag 16 januari al over deze zaak, vrijdag in het AB is het als hamerstuk geagendeerd.

Wilgen helpen waterbouwers een handje

Kaartje uit de Volksrkant (afkomstig uit planstudie Ontpoldering Noordwaard)

Vandaag een interessant artikel in de Volkskrant over de nieuwe dijk die aangelegd wordt rond fort Steurgat. Overigens mogen zelfs Volkskrant journalisten hun aardrijkskundige kennis wel beter checken, ze schrijven over de polder Noordwaard bij Dordrecht! Maar goed, in het artikel wordt uitleg gegeven over de aanleg van een wilgenveld rondom fort Steurgat, waardoor de dijk minder hoog kan worden aangelegd. Het idee van het wilgenveld is afkomstig van De Vries, lector aan de Delta academie in Zeeland. Over een lengte van 600 meter wordt om het fort heen een 100 meter brede strook met wilgen stekken aangelegd. Iedere twee jaar worden de wilgen omgehakt, zodat sterke uitlopers (stobben) ontstaan die de golfslag op kunnen vangen. De wilgen stekken worden in rijen dwars op de golven geplant en moeten zo 80 procent van de golfslagenergie breken. De dijk is overigens zo ook nog eens een miljoen euro goedkoper, omdat de kruin een meter lager komt te liggen. De dijk komt straks in onderhoud bij Waterschap Rivierenland.

Dijkverzwaring Merwededijk (3)

De woning Sasdijk 1 is net niet te zien op deze foto, maar bevindt zich naast het cafe Vrouwenhemel.

De derde inspreker tijdens de commissievergadering Grondgebied bij de behandeling van de dijkverzwaring Sleeuwijkse dijk is mevrouw van den Heuvel, zij woont Sasdijk 1. Door de eerdere dijkverzwaring in 1985 is er een hoogteverschil ontstaan tussen de Sleeuwijkse dijk en de aansluiting met de Sasdijk. Dit hoogteverschil is een eindje voorbij Sasdijk 1 opgelost. Nu dreigt het hoogteverschil ter hoogte van de woning Sasdijk 1 te worden vereffend. Mevrouw van den Heuvel vreest dan ook dat ze daardoor straks geen uitzicht meer heeft over de uiterwaarden en de rivier. Alle fracties drongen bij wethouder Dick Prosman aan om met deze mevrouw in gesprek te gaan en een oplossing te zoeken, waarmee haar uitzicht behouden blijft.

Dijkverzwaring Merwededijk (2)

Nog een inspreker in de commissie Grondgebied over de dijkverzwaring Sleeuwijkse dijk was Cees voor den Dag. Hij werkte jarenlang bij Hoogheemraadschap Alm en Biesbosch, maar later ook bij andere waterschappen op projectbasis. Een echte dijkdeskundige dus. Hij stelde voor om de rijbaan te versmallen tot vijf meter, zodat er twee meter overbleef voor een vrijliggend fietspad inclusief afscheiding. En omdat de aannemer dan toch bezig is met de klus, kan ook het dijkvak richting Merwedebrug voor een kleine meerprijs worden meegenomen. Ook de dijk van Sleeuwijk naar Woudrichem zou een rijbaan van vijf meter hebben. Bovendien is op de huidige Sleeuwijkse dijk geen sprake van veel (vracht) verkeer. Commissieleden omarmden zijn voorstel, maar wethouder Dick Prosman toonde zich kritischer. Hij voorzag te weinig ruimte op de dijkkruin voor een dergelijk fietspad.

Dijkverzwaring Merwededijk

ms Werchina in de haven bij Dalm

Tijdens de bespreking in de commissie Grondgebied over de dijkverzwaring van 500 meter Sleeuwijkse dijk waren maar liefst drie insprekers. Eerste inspreker was Jan Dalm van het bedrijf Dalm aan de Hoef. Hij ging met name in op de verkeersveiligheid. Het bevreemdde me enigszins omdat de dijk bij het bedrijf van Dalm niet verzwaard wordt. Om dan te vragen om een goede ontsluiting voor het vrachtverkeer van en naar je bedrijf, terwijl even tevoren al verteld is dat het bedrijf in gesprek is over een mogelijke verhuizing, roept vraagtekens op.