Een terugblik op 2019 (5)

Op deze oudjaarsdag een laatste terugblik op 2019. Deze keer over mijn eigen familie. In alle hectiek van (bestuurs) werk zou je bijna je eigen roots vergeten. 

De bloesemtocht in het voorjaar met mijn zussen

Zo hadden we in het voorjaar weer een zussenuitje met dit jaar het wandelen van de bloesemtocht en een middagje taarten bakken. Deze zomer waren er gezellige uitjes met de kleinkinderen naar Den Haag en Amsterdam. Maar ook oppas uurtjes met de kleinkinderen, al moest ik wel vaak nee verkopen vanwege werk of andere afspraken. Misschien wel een goed voornemen voor 2020? 

Een dagje Amsterdam

Dag 2019, je was een prachtig jaar, op naar een nieuw decennium!

Theedrinken op mijn verjaardag met (klein) kinderen

Een terugblik op 2019 (4)

Wat gebeurde er allemaal in het vierde kwartaal van 2019? Wat zal me altijd bij blijven en wat zal ik vergeten? Dat vergeten is soms lastig, omdat ik als verhalenmakelaar overal verhalen van maak die dan weer ergens gepubliceerd worden. 

Anneke Groeneveld-van Doesburg als jonge wielrenner

 

Ik mocht in de laatste maanden van het jaar weer mooie verhalen schrijven. Interviews houden die ik niet snel zal vergeten. Zoals met Anneke Groeneveld-van Doesburg die vertelde over het dameswielrennen waar voor haar abrupt een einde aan kwam door een ongeval. Over de hulphonden Blitz, Bo en Gijs in Altenahove, waar iedereen verliefd op is. Met schippers die vertelden over hun werk, over hun twijfels over de toekomst van de binnenvaart, maar ook over de vrijheid van het varen. Verhalen die een plek kregen in weekblad Schuttevaer. 

De kersteditie van weekblad Schuttevaer

Het interview met schipper Simon de Waard van een oud scheepje, waar de roef was afgebrand en waar ik verkleumd in de hut mijn aantekeningen schreef. Het verhaal van Simon werd gepubliceerd in de Stad Gorinchem, een nieuwe opdrachtgever sinds 1 oktober 2019. Mooi om ook te schrijven over die gemeente, met een gemeenteraad die me nog onbekend was. Op naar 2020 voor nog meer verhalen, want mijn allermooiste verhaal moet nog altijd geschreven worden.

De hulphonden Bo, Blitz en Gijs

Een terugblik op 2019 (3)

Geschiedenis was op school al mijn lievelingsvak en dat is altijd zo gebleven. Ik kan genieten van spitten in archieven, op zoek naar bijzondere mensen of bijzondere gebeurtenissen. 

Drie delen uit de Waterlinie Erfgoedreeks

Om daar dan vervolgens weer mooie verhalen over te schrijven. Maar ook musea en oude gebouwen kunnen me bekoren. Onze geschiedenis laat zien waar je vandaan komt en wie je bent. Ook dit jaar mocht ik weer vele uren besteden aan mijn liefhebberij. Maar in dit jaar overzicht over het derde kwartaal van 2019 richt ik me speciaal op geschiedenis en erfgoed. Zo verscheen in september opnieuw een deel uit de Waterlinie Erfgoedreeks van mijn hand. Na delen over Fort Altena en Fort Bakkerskil verscheen nu het deel over Fort Steurgat. Het schrijven van dat deel stond al lang op mijn verlanglijstje, maar het kwam er eerder niet van. Het is een prachtige uitgave geworden, zeker met de kans op de Werelderfgoedstatus vind ik het een eer te schrijven over de Nieuwe Hollandse Waterlinie in de Waterlinie erfgoedreeks. 

Monumenten klassendag in Woudrichem met Jacoba van Beieren

Maar er was nog meer historie. Zo werd ik gefilmd in Werkendam over het verhaal dat ik schreef over moffenmeiden voor Brabant Remembers. Ook was daar weer de Open Monumentendag die ik al jaren lang met veel plezier organiseer samen met de andere mensen van Erfgoed Altena. Dit jaar was het thema plezier. Het kwartaal werd afgesloten met het Liniepadfestival, dat deze keer in het teken stond van wandelen in de Linie. Over de Linie gesproken, in 2020 verschijnt het boek over Pyramides in de Polder van Hendrik Dijk. Met aandacht voor de breibunker langs het Liniepad. Zo maakt geschiedenis en erfgoed mij iedere dag blij. Waar werd jij blij van in 2019?

Een terugblik op 2019 (2)

Wat bracht het tweede kwartaal in 2019. Trots was ik zeker op het halen van mijn diploma voor de HBO leergang bestuurskunde. Zeker de eindopdracht kostte me de nodige uurtjes en pas in de herkansing rolde daar een voldoende uit. 

Diploma leergang HBO bestuurskunde

Ik schreef in mijn eindopdracht over 'ontpolderen in de Noordwaard'. Want hoe hadden de bewoners het hele proces van de ontpoldering nu ervaren? Waren zijn ook zo tevreden als de rijksoverheid in haar evaluatie. Mocht je interesse hebben in de eindopdracht, laat het even weten, dan kan ik hem mailen. Waarom deed ik zoveel moeite om de studie af te ronden? Vooral toch om mijn positie op de arbeidsmarkt te behouden, maar ook mijn nooit aflatende 'honger' naar kennis te stillen.  Dat zette mij ook aan om in oktober met een studie communicatie te starten, maar daarover later meer. 

De monumentale boerderij die wordt omgebouwd tot Kaasexperience Centre

Aangaande de arbeidsmarkt, op 1 april 2019 begon ik aan een nieuwe baan bij KnowWhy in Bleskensgraaf, een mooi bedrijf dat zich inzet voor een welvarend platteland. Dar mocht ik de communicatie verzorgen, maar ook een deel van de projectbegeleiding voor Polders met Waarden. Een van de boeiende projecten was het Kaasexperience centrum in Bleskensgraaf. Een monumentale boerderij die zou worden omgebouwd tot een soort bezoekerscentrum. Of al gestart is met de restauratie weet ik niet, mijn werk bij KnowWhy stopte op 30 september en op de website kon ik geen nieuwe informatie meer terugvinden. Wat deed jij in 2019 op de arbeidsmarkt? Of was je aan de studie?

Een terugblik op 2019 (1)

Een blog bij houden is als een dagboek waar je regelmatig in terug kunt bladeren. Soms wordt je verrast door wat er zoal door het jaar heen gebeurt. maar je kunt natuurlijk niet overal op terugblikken. Waar te beginnen? Per thema of per tijdvak? Dit keer maak ik een keuze om per kwartaal terug te blikken. 

Een nieuwe bestuursperiode voor vier jaar bij Waterschap Rivierenland

Zo stond het eerste kwartaal van 2019 in het teken van de waterschapsverkiezingen. Zouden kiezers bereid zijn mijn mandaat te verlengen voor nog eens vier jaar in het bestuur van Waterschap Rivierenland? Campagnevoeren is altijd een intensieve tijd, dankzij veel hulp van collega CDA'ers in Altena, maar ook in Rivierenland werd ik op 20 maart herkozen, 8015 mensen brachten hun stem op mij. Zo'n groot mandaat voelt als een grote verantwoordelijkheid. Besturen is altijd zoeken naar balans, naar wat goed is voor het algemeen belang en naar wat goed is voor onze inwoners. 

De fractie met Esther, Gerard en Henk. Op de foto ontbreekt Arie van den Herik

Na de verkiezing begint het echte werk, het samen opstellen van een bestuursakkoord, een balans vinden in het werken met het nieuwe bestuur. Zo mocht ik in het bestuur ook commissievoorzitter worden en plaatsnemen in het presidium. Mooie nieuwe uitdagingen in mijn werk als waterschapsbestuurder.  Maar ook een balans zoeken in het werken met een nieuwe fractie, een bedankje voor de fijne samenwerking is zeker op zijn plaats. Ook gefascineerd door water en het werk van het waterschap? Laat het me vooral weten!

Opnieuw pleidooi voor Toontje Sprenger straat

Bij de gemeente Altena is een bezwaarschrift ingediend tegen de straatnaam ‘Traverse’ in Sleeuwijk. Het college besloot 19 november voor die naam te kiezen, terwijl al sinds 2011 een verzoek bij de gemeente ligt om in het dorp Sleeuwijk een straat te vernoemen naar Toontje Sprenger, het eerste vrouwelijke raadslid in de gemeente Altena. 

Burgemeester Carla Breuer kreeg in 2011 al een straatnaambord voor Toontje Sprenger

In 2011 werd aan burgemeester Carla Breuer bij de toekenning van de Toontje Sprengerpluim een pleidooi gehouden voor die straatnaam. Dat werd nog eens onderstreept door het uitreiken van een straatnaambord. Op 14 mei 2015 is het verzoek voor de Toontje Sprenger straat schriftelijk ingediend bij de gemeente Werkendam. De keuze voor de naam ‘Traverse’ is een gemiste kans om in 2019 – bij de viering van 100 jaar vrouwenkiesrecht – een straat te vernoemen naar deze eerste vrouwelijke politica in de gemeente Altena.

Toontje Sprenger, het eerste vrouwelijke raadslid in de gemeente Altena

Enkele argumenten voor een Toontje Sprengerstraat:

-De gemeente Altena telt bijna 1000 straten verdeeld over 21 dorpen. Van die bijna 1000 straten zijn 97 straten vernoemd naar een man. Zo zijn bijvoorbeeld twaalf straten genoemd naar een burgemeester, ook kregen meerdere wethouders een straatnaam. Van de bijna 1000 straten zijn er 26 genoemd naar een vrouw, 18 keren ging het daarbij om een lid van onze Koninklijke familie. Zo zijn dus slechts 8 straten vernoemd naar een vrouw uit onze regio.

-In de gemeenteraad en het college van B & W van Altena is nog altijd geen sprake van een evenredige vertegenwoordiging van vrouwen. Zo zijn zeven van de 31 raadsleden vrouw en telt het college slechts één vrouw.

-Het vernoemen van een straat naar Toontje Sprenger kan een stimulans zijn voor vrouwen om politiek actief te worden. Dit geheel in lijn van de jaarlijkse uitreiking van de Toontje Sprengerpluim aan een vrouw die politiek en/of bestuurlijk actief is en een voorbeeldfunctie heeft voor andere vrouwen in Altena.

Een straatnaambord is er al voor de Toontje Sprenger straat (of hof)

Het bezwaarschrift tegen de straatnaam ‘Traverse’ wordt in de eerstvolgende bezwarencommissie van de gemeente Altena behandeld. De datum is nog niet bekend. 

Zalig Kerstfeest

Wat was de beste politieke prestatie in de gemeente Altena?

We gaan de laatste week van december in en dat is traditioneel het moment voor de lijstjes. Lijstjes met de beste boeken, de beste foto's, de beste momenten, de beste verhalen. 

Raadsleden en wethouder bij de installatie van de raad van de gemeente Altena

Èn natuurlijk van de beste politicus in de gemeente Altena. Wie van de 31 raadsleden stak boven de middelmaat uit? Welke wethouder scoorde het beste? Over de burgemeester kunnen we nog weinig melden, die zit nog in zijn eerste 100 dagen en is nog maar net begonnen. Helaas zal het me niet lukken een lijstje samen te stellen van de beste politicus. Want het gemeentebestuur van Altena is voor mij toch te onzichtbaar geweest in het afgelopen jaar. Hoewel ik wel raadsvergaderingen heb bezocht, waren dat er toch te weinig om een goed oordeel te vormen. 

Raadslid Wendy van Ooijen

Maar wat vinden de raadsleden zelf, waren zij wel goed zichtbaar in de (social) media? En wie vinden ze zelf de beste politicus? Of moeten we kiezen voor de beste politieke prestatie van het jaar 2019, zoals op landelijk niveau? Maar dan wordt het misschien nog wel moeilijker, want was de beste politieke prestatie in het eerste jaar van de nieuwe gemeente Altena? 

Raadslid Anne-Wil Maris

Kerken verwoest door oorlogsgeweld (5)

Vorige week schreef ik over de Gereformeerde kerk van Genderen die werd verwoest door oorlogsgeweld. Vandaag een foto van de verwoeste Hervormde kerk in het dorp Genderen 

 

Op de ansichtkaart is linksboven de oude kerk met pastorie in Genderen te zien (beeldbank SALHA.NL)

De vernielde Hervormde kerk in Genderen (beeldbank SALHA.NL)

De oorsprong van de Hervormde kerk gaat terug naar de 13e eeuw, de tufstenen onderbouw van de toren is nog bewaard gebleven. Maar het schip van de kerk en de bovenste verdiepingen van de kerk werden in 1944 verwoest door oorlogsgeweld. Enkel de onderbouw van de toren met een koepelgewelf boven de ingang kon in de oorspronkelijke staat worden hersteld. 

De herbouwde kerk in Genderen (beeldbank SALHA.NL)

De nieuwe kerk en de bovenbouw van de toren werden ontworpen door A.J. van Asbeck. Bij het bekijken van de foto van de verwoeste kerk blijft het bijna surrealistisch te bedenken dat ons land 75 jaar geleden zo getroffen werd door oorlogsgeweld. 

Het interieur van de Hervormde kerk in Genderen

Geldgebrek bij waterschap Vervoornepolder

Al spittend in de archieven van de vroegere waterschappen stuitte ik op een brief van waterschap de Vervoornepolder aan de dienst Landbouwherstel in Roosendaal. De Vervoornepolder werd ingedijkt in 1552 en bemalen door de Vervoornemolen, maar in 1934 was een elektrische hulpaandrijving geplaatst, die tot 1944 dienst deed. Daarna werd de molen hersteld en draaide deze tot 1965. De polder dankt zijn naam aan de familie Vervoorne, een geslacht van schouten, schepenen en dijkgraven.  

De achtkantige poldermolen uit 1700 maalde de Vervoornepolder tot 1965 droog

De brief is gedateerd op 10 juli 1947, ruim twee jaar na het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog. Eerder heeft het waterschap op 28 november 1945 een nota ingediend van de geleden oorlogsschade voor een totaal bedrag van f 1622,80. Toch hebben ze in 1947 nog geen cent ontvangen. 

Op de steen staat Anno 1642 Reynier Vorvoorn Waersman in Die er tyt

Daar onze financiën van dien aard zijn, dat indien wij op korte termijn geen voorschot mochten ontvangen wij genoodzaakt zullen zijn een leening aan te gaan teneinde aan onze verplichtingen te kunnen voldoen. Daar onze polder slechts een oppervlakte heeft van 150 ha. zouden wij daar liever niet toe overgaan, temeer daar wij nog een restant lening hebben lopen voor de machine en de lasten die toch reeds hoog zijn nog meer te verzwaren.

De steen werd opgegraven in het sluisje bij de Schenkeldijk en ligt thans in het Biesboschmuseum

Uit de inmiddels ontvangen rekeningen voor het herstel blijkt ook nog eens dat deze hoger zijn dan geraamd. In plaats van de verwachtte f 310,- blijken de rekeningen te zijn opgelopen tot f 393,52. Het gaat om twee rekeningen van Kramer voor f 272,02 en die van De Waal voor ijzerwerk van f 121,60. Het waterschap kan de nota's echter niet betalen omdat ze geen geld heeft. Ze verzoekt dan beleefd, doch zeer dringend een voorschot over te maken.

Transparant over onze veilige dijken

Recent ontving ons waterschap de veiligheidsrapportage dijken van Inspectie Leefomgeving en Transport. Als AB leden kregen wij het complete rapport toegezonden. 

Tussen Gorinchem en Waadenburg wordt gewerkt aan dijkversterking

Op de website van Waterschap Rivierenland is een persbericht opgenomen over de veiligheidsrapportage, maar het volledige rapport is niet terug te vinden. Op de site van de Inspectie Leefomgeving en Transport is wel het rapport van 2018 terug te vinden maar nog niet van 2019, En dat is jammer, want waarom is het waterschap niet transparant over het complete rapport? 

Kaartje met veel rode dijkvakken die niet voldoen aan de norm

Ik heb het wel doorgenomen en kwam toch enkele zorgpunten tegen. Zoals het niet goed sluiten van de sluis Asperen en Heukelum. Het ontbreken van een juist protocol voor sluiting van de Kromme Nol waterkering. En een nog niet volledig gesloten grasmat op de dijk Kinderdijk-Schoonhoven. Zeker in het hoogwaterseizoen zaken om heel alert op te zijn. Volgens de nieuwe normen die gelden per 1 januari 2017 voldoet namelijk 210 kilometer dijk niet aan die norm. Dit is inclusief Diefdijk, maar exclusief de dijken langs de Afgedamde Maas die niet meer aangemerkt worden als primaire waterkeringen. Via een interne link kwam ik bij een kaartje met wel heel veel rode lijnen. 

voor de Kromme Nol waterkering is nog geen goed sluitprotocol

Dat een dergelijke veiligheidsrapportage vragen op kan roepen bij bewoners, lijkt me helder. Om die reden is bewust gekozen voor het geven van een toelichting op het rapport. Toch is dat voor mij juist reden om vraagtekens te zetten bij de transparantie van ons waterschap. Wat te denken van de volgende zinsnede in de rapportage: 

Er wordt bewust gekozen om een toelichting te geven op dit rapport. Zou je het namelijk zonder toelichting presenteren dan zou er veel onrust kunnen ontstaan over de waterveiligheid van woon- en werkomgeving van bewoners uit het Rivierengebied. Juist door aan te geven waar we al mee bezig zijn en wat er de komende tijd op de planning staat, kunnen we eventuele onrust verkleinen. 

 

Bij het dijkvak Kinderdijk Schoonhoven is de grasmat nog niet goed genoeg dichtgegroeid

Wil je het rapport zelf ontvangen? Laat het dan even weten, dan kan ik het toesturen.

Drukkerij van ongelezen rapporten

De Drukkerij van Ongelezen Rapporten, zou die echt bestaan? Soms denk ik van wel, als je weer eens een rapport ontvangt en het niet lukt om alles te lezen, maar dat je je beperkt tot de samenvatting. 

De Drukkerij van Ongelezen Rapporten ligt vlakbij Pennenlikkerij en Oogkleppen

De Drukkerij van Ongelezen Rapporten heeft gezelschap van de zee van onbehagen. Beide termen komen voor op de landkaart van de lokale democratie. Want hoe staat het eigenlijk met onze lokale democratie? Lukt het ons de zeeën van onbehagen te dempen en bruggen te slaan?  Reiken we elkaar nog de hand? De landkaart van de lokale democratie is vooral bedoeld om met elkaar in gesprek te gaan over de stand van de lokale democratie. Hij is te bestellen via info@lokale-democratie.nl

Paul Scheffer en onze leefbaarheid

Zondag was Paul Scheffer te gast bij het Woerkums Literair Cafe voor de jaarlijkse Diogeneslezing. Ook drie jaar geleden was hij te gast in de Teerkamer. En net als in 2016 sprak hij zondag over migratie. 

Paul Scheffer in 2016 in de Teerkamer

Toch was de toon van zijn lezing anders. Sprak hij in 2016 nog over het verloop van de integratie van migranten, afgelopen zondag vroeg hij zich af of we geen halt toe moeten roepen aan de migratie. Als we zo doorgaan, dan telt Nederland binnen niet al te lange tijd 18 miljoen inwoners. Als voorbeeld noemde hij de schattingen van het CBS over het aantal Oost-Europeanen dat zich hier zou vestigen; in plaats van 40.000 zijn dat er 400.000 geworden. En 'met de veel gehoorde opmerking 'Wen er maar aan' zouden we geen genoegen moeten nemen. De toegenomen migratie is vooral een gevolg van de globalisering, maar in tegenstelling tot wat vaak gesuggereerd wordt zijn we helemaal niet van die globetrotters. Slechts zo'n drie procent van de wereldbevolking reist de wereld rond; 97 procent van de mensen is veel meer honkvast en woont vaak niet verder dan enkele tientallen kilometers van zijn geboortegrond. 

Paul Scheffer in 2019 in de Teerkamer

Scheffer roept de rijksoverheid op om de migratie te beteugelen en net als Canada alleen economisch gewenste migranten toe te laten en geen laaggeschoolde arbeiders. Een helder betoog dat steun verdient. Van de groeiende bevolking en toegenomen migratie zie ik in mijn eigen omgeving de gevolgen, steeds meer mensen met een migrantenachtergrond komen in onze wijk wonen. Het tast de sociale cohesie en leefbaarheid aan. Nog afgezien van het woningtekort dat ontstaat voor onze eigen inwoners. 

De aanhouder wint..........

Al jarenlang vraag ik bij Waterschap Rivierenland aandacht voor een betere informatievoorziening  vanuit de organisatie naar het Algemeen Bestuur. 

Vanaf 2020 ontvangt het bestuur wekelijks een nieuwsbrief

Want waarom waren bestuurders vaak niet op de hoogte van informatie avonden of andere momenten waarop ons waterschap met onze ingezetenen sprak? Waarom werden we als bestuur niet uitgenodigd toen de heemraad de eerste paal sloeg van de energiefabriek in Sleeuwijk? Vaak voelde ik me daarbij een roepende in de woestijn. Toch mag ik nu voorzichtig concluderen dat de aanhouder wint. Met ingang van het nieuwe jaar krijgen we straks wekelijks een nieuwsbrief met daarin aankondigingen van informatie-avonden, uitnodigingen voor bijeenkomsten van derden en ander nieuw van ons waterschap. Na zoveel jaren geeft dat toch voldoening, ik kijk uit naar de eerste nieuwsbrief......

Kerken verwoest door oorlogsgeweld (4)

Met de zondagse kerkverhalen over de door oorlog verwoeste kerken in het Land van Heusden en Altena is het steeds een zoektocht naar de exacte datum dat een kerk is vernield. Dat geldt ook voor de Gereformeerde kerk in Genderen. 

De vernielde Gereformeerde kerk in Genderen (archief SALHA.nl)

Hoewel ik het dagboek van de predikantsvrouw Tine Ritsema-Brons dat is gepubliceerd in de Historische Reeks deel 19 heb doorgenomen, kon ik geen exacte datum terug vinden van de vernieling van de kerk. Het echtpaar Ritsema was 16 mei 1944 getrouwd en op 21 mei was predikant Ritsema bevestigd in de kerk in Genderen. Het zou een treurig jaar worden voor het bruidspaar, ze moesten vanwege oorlogsbeschietingen evacueren. Tine is al snel zwanger na haar huwelijk en op 5 januari 1945 schonk ze in Wijk het leven aan een gezonde zoon, hij kreeg de naam Jan Diederik. De vernielingen aan de Gereformeerde kerk waren zo groot, dat de kerk niet meer herbouwd kon worden. Genderen kreeg een nieuwe kerk, die in 1951 in gebruik werd genomen. Vanaf 1945 kerkten de Gereformeerden in het Zwaantje. 

Kick off voor Altena Klimaattafels

De gemeente Altena wil in 2046 CO2 neutraal zijn. Omdat te bereiken gaat de gemeente aan de klimaattafels in gesprek met inwoners, bedrijven en organisaties. 

Werk aan de winkel om ook deze tafel om te toveren tot een klimaattafel!

Welke initiatieven zijn er al, welke nieuwe ideeën kunnen bijdragen aan minder CO2 uitstoot of duurzame opwekking van energie. Wie doet wat en wanneer? De klimaattafels starten met een Kick-off bijeenkomst op maandag 20 januar op Fort Altena. Tijdens deze bijeenkomst wordt de opgave voor Altena besproken en worden mogelijke routes geschetst naar een CO2 neutrale gemeente. Daarna worden vervolgbijeenkomsten gehouden in februari en maart. Aanmelden voor de bijeenkomst kan via www.gemeentealtena.nl/klimaattafels 

Hoe beschermen we straks ons Werelderfgoed?

Tijdens de bijeenkomst van het Kenniscentrum Waterlinies op Fort Vuren spraken we vanmiddag over de aanwijzing van de Nieuwe Hollandse Waterlinie tot Werelderfgoed. 

Een uitspraak van Jan Blanken, ook toen was erfgoed in de ruimtelijke ordening niet veilig

Kenners lieten weten dat over het 'werelderfgoed waardig' zijn van de Nieuwe Hollandse Waterlinie eigenlijk geen twijfel bestaat bij de Unesco commissie die de status toekent. Grootste struikelblok zal zijn om de huidige waarden  van de Nieuwe Hollandse Waterlinie te borgen voor de toekomst. Dus geen nieuwe bouwwerken in de schootsvelden en inundatievelden van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en geen aantasting van alle historische elementen. 

De bijeenkomst van het Kenniscentrum Waterlinies werd gehouden in Fort Vuren

Hoe verhoudt zich dat tot de opgaves die we hebben in dit land; van woningbouw, infrastructuur, natuur, klimaatadaptatie en meer. Of moeten we met zijn allen constateren dat bij de ontwikkeling van het erfgoedbeleid emotie een te grote rol speelt? En willen we waarden beschermen die in het verleden nooit zo benoemd zijn? Overigens is voor de gehele Nieuwe Hollandse Waterlinie in het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) de bescherming van erfgoederen van uitzonderlijk nationaal belang juridisch geregeld

Het lezen van het landschap

De lezing over de verdwenen rivieren van Altena van Bas van Andel in de Hoogt in Uitwijk was vooral een les in het lezen van het landschap. 

Genderen is gebouwd op vruchtbare grond

Want waarom waren bij de haven van Sleeuwijk en de Rijswijkse wiel grote zandbanen te zien? Juist daar had de rivier door piping voor dijkdoorbraken gezorgd. Daar waren de zwakke plekken, waar in die zandbanen het water werd meegevoerd, zodat de dijken verzwakten. Maar luchtfoto's van bijvoorbeeld de hete zomer van 2018 lieten ook sporen zien van oude rivieren. En waarom woonden nu juist in Genderen een aantal rijke herenboeren? Daar lag goede grond, dat hadden eeuwen eerder de Romeinen en nog later de monniken van de abdij van Sint Truiden ook al ontdekt. 

De zandbaan langs de Schans lijkt een restant van het vroegere riviertje De Werken (foto wsrl)

Deze opsomming is verre van compleet, maar de lezing toonde aan dat met het lezen van het landschap we onze geschiedenis leren kennen. Een droomwens die eerder werd geuit door een archeoloog ? is de herbouw van het kasteel van Altena op de motte in Almkerk. Gaat dat lukken bij de volgende Slag om Altena? 

Al weer geen Toontje Sprengerhof in Sleeuwijk!

De nieuwe straatnamencommissie van de gemeente Altena heeft in Sleeuwijk een nieuwe straatnaam gekozen. Het gaat om de naam 'Traverse'. 

Toch teleurstellend dat daarmee opnieuw de kans verkeken om in Sleeuwijk een straat naar Toontje Sprenger te vernoemen. Voorjaar 2015 heb ik een officieel verzoek ingediend bij de gemeente Werkendam om in Sleeuwijk een straat te vernoemen naar Toontje Sprenger. Ik mag toch hopen dat dat archief meegenomen is naar de nieuwe gemeente Altena. In de vermelding van de nieuwe straat 'Traverse' staat dat je bezwaar aan kunt tekenen tegen de toekenning van de naam. Misschien moet ik dat maar eens gaan doen. 

Kerken verwoest door oorlogsgeweld (3)

De Hervormde kerk van Meeuwen is één van de kerken die in de Tweede Wereldoorlog is gebombardeerd, niet door de Duitsers maar door de geallieerden. Dat gebeurde op oudjaarsdag 1944. 

Het restant van de kerk in Meeuwen

Artist impression van Adri Burghout van de verwoesting van de kerk in Meeuwen

 

Alle inwoners waren toen al geëvacueerd, maar de ravage was enorm. Ook de eeuwenoude Hervormde kerk kreeg een voltreffer en was vrijwel volledig verwoest. Na de Tweede Wereldoorlog kon alleen de kerktoren nog opgebouwd worden, de rest van de kerk is in 1952 herbouwd. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg ook het graf van ridder Dirk van der Merwede een plek in de kerk.

Graf van ridder Dirk van de Merwede

Kunstwerk van de hond van ridder Dirk

Om het bombardement te gedenken wordt op 31 december a.s. een plaquette aangebracht op het dorpshuis ter herinnering aan die tijd. Om ca. 15.30 uur zal de bijeenkomst officieel worden gestart waarna om 15.55 uur – Het tijdstip van de aanval - de plaquette zal worden onthuld. Tevens wordt op 30 en 31 december in de Hervormde Kerk en bij de jaarwisseling in het Dorpshuis een foto-expositie getoond van Meeuwen zoals het was voor en na de luchtaanval.

Meeuwen herdenkt 31 december de verwoesting van het dorp in 1944

Waar blijft de vrijwilligerspenning van Altena?

Vandaag is het de nationale Vrijwilligersdag, een dag om vrijwilligers in het zonnetje te zetten. De voormalige gemeente Werkendam reikte die dag vrijwilligerspenningen uit. 

Vrijwilligerspenningen uitgereikt in 2013 in Werkendam

De gemeente Woudrichem zette vrijwilligers in het zonnetje met de jaarlijkse uitreiking van de vrijwilligersprijs op haar nieuwjaarsreceptie. De gemeente Aalburg kende voor zover ik me herinner geen specifieke vrijwilligersprijs, maar wel de mogelijkheid om ereburger te worden. Al gold dat niet alleen voor vrijwilligers. Maar wat gaat de nieuwe gemeente Altena doen om vrijwilligers in het zonnetje te zetten?

Vrijwilligersprijs voor de Wereldwinkel in 2007 in Woudrichem

Ook in Altena wonen minstens 25.000 vrijwilligers. Op een dag zoals vandaag zijn bijvoorbeeld al honderden sportvrijwilligers in touw. Om wedstrijden te fluiten, kinderen te coachen, achter de bar in de kantine te staan, limonade in te schenken in de pauze van de wedstrijden, de sportkleding te wassen. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Dus raadsleden in de gemeente Altena, waar wachten we nog op?

Het waterschap in oorlogstijd

Op de site van Waterschap Rivierenland zijn drie verhalen gepubliceerd over schade gedurende de Tweede Wereldoorlog. Dit alles vanwege de herdenking van 75 jaar bevrijding. Boeiend om te lezen. 

Inundatie in de Kille nabij de Papsluis ten tijde van de Tweede Wereldoorlog

 

Zelf schreef ik in mei 2010 over oorlogsschade, die eerder was opgetekend in het boek 'de Macht van het water' van Cees de Gast over de historie van Hoogheemraadschap Alm en Biesbosch. Zelf ben ik inmiddels ook aan een onderzoek begonnen over de waterschappen in de Tweede Wereldoorlog. Van de twee waterschappen die ik nu heb onderzocht vond ik het meest onthutsend om te lezen dat kennelijk zonder enige weerstand de besturen voldeden aan het verzoek van Gedeputeerde Staten om door te geven of bij het waterschap nog Joden werkten. In waterschap Oudland van Altena werd in een brief  op 14 oktober 1940 het volgende geschreven: 

De inundatiesluis bij Woudrichem wordt opengezet

Het bestuur van het waterschap Oudland van Altena deelt u mede dat het waterschap geen personeel heeft dat geheel of gedeeltelijk van joodschen bloede is of met personen die geheel of gedeeltelijk van joodschen bloede zijn, is gehuurd. Het waterschap heeft geen personen in dienst die geheel of gedeeltelijk van joodschen bloede zijn, noch wiens echtgenoote, noch een hunner ouders of grootouders ooit heeft behoord tot de Joodsche geloofsgemeenschap.