Nog eenmaal Varik-Heesselt?

Tijdens de AB vergadering van 29 november spraken we opnieuw over Varik-Heesselt Dit naar aanleiding van het onderzoek van de Radboud Universiteit over de burgerparticipatie in het proces en het NSOB essay 'Samen Sturen' over het bestuurlijke proces rond de hoogwatergeul in Varik-Heesselt. 

Foto van 27 januari 2017 in Toevershof Varik met links achter de tafel Wim van der Geijn

We hadden daarover ook een inspreker tijdens onze AB vergadering; Wim van der Geijn. Hij groeide op in Varik. Hij was intensief betrokken bij het gehele proces, hoewel hij niet meer in Varik woont. Tijdens het inspreken liet hij weten dat hij zich vooral had gestoord aan het negeren van 'feiten' in het gehele proces. "Feitenvrije politiek is de bijl aan de wortel van onze democratie. Aan feiten voorbij gaan, leidt in dit land - gelukkig - tot burgerlijk verzet. Het verzet in Varik-Heesselt heeft eraan bijgedragen dat het besluit is genomen op basis van de feiten. Daarvoor dient de MIRT, daarop steunt participatie en dient bestuurlijk handelen gericht te zijn, op straffe van verzet". 

Samen met Andries van der Netten van Stigt hebben we heel veel tijd gestoken in de 'bestuurlijke spaghetti' rond Varik Heesselt.

Van der Geijn miste in zowel de evaluatie van de Radboud Universiteit als in het essay van het NSOB de feiten. Zo gaat het rapport van het NSOB vooral in op framing en niet op feiten. Zijn vragen aan de onderzoekers zijn echter niet betrokken bij de evaluatie. "Antwoorden bieden inzicht in de invloed van politiek/bestuurlijke processen op dynamiek en verstarring, unanimiteit en controverse, verzet en participatie".  Met de afrondende bespreking van beide rapporten in het Algemeen Bestuur en de inspraak van Wim van der Geijn vormen zo voor mij een sluitstuk van het moeilijkste dossier in de bestuursperiode 2015-2019 als bestuurder bij Waterschap Rivierenland. 

Geen Black Friday bij Waterschap Rivierenland

Schreeuwende krantenkoppen en een eindeloos reeks advertenties op social media. Vandaag kon niemand om 'Black Friday' heen. Een fenomeen, overgewaaid uit Amerika, om de consument te verleiden tot extra aankopen met heel veel kortingen. 

Aanleg nieuwe duiker in het Pompveld aan de Midgraaf

Maar tijdens de begrotingsbehandeling van Waterschap Rivierenland was absoluut geen sprake van'Black Friday'. Integendeel, de lasten stijgen in 2020 met gemiddeld 5,6 procent, dus van enige korting is absoluut geen sprake. Verder wordt gevreesd dat de lastenstijging, gezien alle taken waar het waterschap voor staat, de komende jaren nog verder toe zal nemen. Dit gevoegd bij de risico's zoals personeelskosten, vervanging persleidingen en onzekerheid over financiering HWBP, doet ons het ergste vrezen. 

Beelden uit het Pompveld

Verder zijn ambities vanuit het bestuursakkoord nog niet omgezet in nieuw beleid. Wel is afgesproken dat nieuw beleid alleen mogelijk is als we oud beleid schrappen. Reden om tijdens de begrotingsbehandeling op voorstel van de VVD niet te besluiten tot het vaststellen van de meerjarenraming, maar deze voor kennisgeving aan te nemen. In 2020 wordt gestart met het voeren een ambitie/kerntakendiscussie. 

Een ode aan Marrigje Scheurwater

Uit de Ode aan de Zwarte Populier aan de Waal:

Alles was aan hem voorbij getrokken; stormen en oorlogen. Maar hij was er nog. Genoot van het uitzicht over de waal, die mooie maar soms dreigende rivier.  En zo stond hij, jaar na jaar. Mensen kwamen en gingen als het water van de Waal. ,,,,, Nu stonden ze samen in het landschap, de dijk en de peppelboom, zoals de mensen hem noemde, Een ijkpunt aan de rivier.

Een mooi verhaal over de Zwarte Populier

Deze Ode van de Zwarte Populier kregen we vorig jaar in de commissie Waterveiligheid. Nu het VKA in concept gereed is, lijkt het erop alsof de vrees dat de populier moest wijken voor de dijkversterking is geweken. De populier staat in de tuin van Marrigje Scheurwater in Opijnen. Ik mocht haar vandaag ontmoeten in Varik, in een overleg met het burgerinitiatief Smalle dijk en enkele mensen van Waterschap Rivierenland. We spraken over de grond die gebruikt gaat worden voor de dijkversterking, over de participatie, over alternatieven zoals een smallere dijk (zes kilometer van het dijkontwerp is al zo vormgegeven) en de verkeersveiligheid op de dijk. Aan de orde kwamen ook de kosten (3500 euro) die de bewoners hebben gemaakt voor een onderzoek van Gelders Landschap naar behoud van bomen en andere landschappelijke elementen bij de dijkversterking. 

Waaschuwing voor hoog water, ergens langs de Waalbandijk

Waterschap Rivierenland heeft de uitkomsten van het onderzoek gebruikt bij het ontwerp voor de dijk en zo kan de Zwarte Populier aan de Waal behouden blijven. Daarmee verdient Marrigje Scheurwater ook een ode, haar inzet en met haar vele andere bewoners zijn onmisbaar voor het behoud van het rivierenlandschap.  Verder zou het goed zijn bij vernieuwing van het beleidsdocument burgerparticipatie aan bewoners een mogelijkheid bieden tot het aanvragen van een 'second opinion'. Niet alle bewoners kunnen immers een bedrag van 3500 euro missen om zo'n onderzoek uit te laten voeren. 

Keuzes in Watervisie 2050 zijn onvermijdelijk

Ons waterschap werkt aan een Watervisie 2050, die straks input vormt voor het nieuwe waterbeheerprogramma 2022-2027. De watervisie geeft tevens input voor de provinciale omgevingsvisie en de gemeentelijke omgevingsvisie. 

Wat kies jij?

Een van de discussie punten in de watervisie is of we ten alle tijden iedereen altijd van water moeten voorzien. Of dat we in tijden van droogte een ranking vaststellen wie wel en wie geen water meer krijgt of mag gebruiken? Denk daarbij aan het sproeiverbod dat in de hete zomer van 2018 overdag werd ingesteld. Vooral fruittelers ageerden tegen het sproeiverbod vanwege zonnebrand op hun bijna rijpe fruit.  Een pijnlijke keuze die op termijn mogelijk toch onvermijdelijk is. Een meerderheid van het Algemeen Bestuur is bereid die pijnlijke keuzes te maken. 

Een krantenknipsel, ik weet alleen niet meer waaruit

Dat komt overigens overeen met de bijeenkomst met de stakeholders, ook zij hebben aangegeven dat keuzes in de toekomst onvermijdelijk kunnen zijn. Twintig jaar geleden werd al gesproken over een mogelijke 'oorlog om water'. Met toenemende droogte een doemscenario. Want van wie is het water eigenlijk? Wat vind jij? En wie heeft dan voorrang bij de verdeling van het schaarse water.

Kerken verwoest door oorlogsgeweld

Het Land van Heusden en Altena kwam in november 1944 langs de frontlinie te liggen. Op 5 november was Heusden bevrijd, op 6 november volgde Drimmelen. 

De vernielde kerk in 1945

Maar daarna stokte de opmars van de geallieerden bij de Bergsche Maas. Vanwege de beschietingen werden daarna steeds meer bewoners langs de Bergsche Maas geëvacueerd en veranderden de dorpen in spookdorpen. Door de beschietingen werden huizen en kerken vernield. Zo ook in het dorp Eethen, van de Middeleeuwse kerk was bijna niets meer over. Toch kwamen ook in het voorjaar van 1945 weer ooievaars broeden op de kerk, ze werden zo symbool voor nieuw leven in Eethen. In 2007 schreef Dichter des Vaderlands Driek van Wissen een prachtig gedicht over de verwoeste kerk.

De kerk anno 2019 

Adelaar en Ooievaar

Eertijds in de bezettingstijd

Streden hier het laatste jaar

De twee partijen met elkaar

Een harde en verbeten strijd.

En toen het kerkdorp was bevrijd

Was dus de oorlogsschade zwaar,

Maar de gehate adelaar

Was men goddank voor altijd kwijt.

En op de plek aan God gewijs

verscheen in ruil daarvoor zowaar

Direct daarna een ooievaar

Als hoopvol teken van het feit

Dat sedertdien de Eethenaar

Opnieuw een vreedzaam leven leidt. 

Watervisie van Waterschap Rivierenland

Komende maandagavond spreken we als bestuur van Waterschap Rivierenland opnieuw over de Watervisie, daarin benoemen we onder andere strategische ontwikkelingen en kansen voor het waterschap. 

Samen met stakeholders in gesprek over de Watervisie

Deze Watervisie zal een lange termijnvisie opleveren en daarmee een kader bieden voor het Waterbeheerprogramma. Tevens biedt deze Watervisie input voor provinciale en gemeentelijke omgevingsvisie en gebiedsprogramma's. Als bestuur spraken we al een keer eerder over de Watervisie. Voorts heeft Waterschap Rivierenland ook met stakeholders uit ons beheersgebied gesproken over de Watervisie. 

Uitleg over opzet van de Watervisie aan stakeholders

Johan Koekkoek van Altenatuur was één van de mensen die de bijeenkomst bijwoonde. Hij liet gisteravond weten dat het een zeer goede bijeenkomst was.  Altijd fijn om te horen en goed dat we in gesprek zijn met de omgeving over onze visie.  

.

De zonde van boontjes uit Afrika

Hoe erg is het dat je als consument in de supermarkt boontjes koopt uit Afrika? Kunnen we dat zien als zonde? "Natuurgoeroe' Johan Koekkoek vroeg het zich af bij de CDA ledenavond over kringlooplandbouw in Altena. 

De boren Meeuwis Millenaar en Ariaan Straver in gesprek met wethouders Matthijs van Oosten en Roland van Vugt

Is het niet te vanzelfsprekend geworden om in alle seizoenen aardbeien te eten. En waarom betalen we zo weinig voor ons voedsel, slechts tien procent van ons inkomen wordt daaraan besteed. Voorafgaand aan het debat gaf melkveehouder Meeuwis Millenaar uitleg over kringlooplandbouw. Naast zijn boerderij is Millenaar actief als ondernemerscoach voor boeren in de provincie Brabant, is hij bestuurlijk actief bij Friesland Campina en voor Boerennatuur. Verder zet hij zich in voor weidevogelbeheer. Zijns inziens wordt de kringlooplandbouw door te veel regelgeving vanuit de overheid belemmerd. 

Infographic van de economie in Altena

In Altena zijn 125 boeren actief met weidevogelbeheer, daarin is Altena een voorbeeld van hoe het ook kan. Altena telt 300 boerenbedrijven, maar de agrarische sector in Altena is goed voor 3000 banen. 

De Maurtislinie aan de Waal

In de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) vormde de Mauritslinie de zuidelijke begrenzing van de Noordelijke Nederlanden. De grens liep langs de grote rivieren, met name langs de Waal. 

Het boek over de Mauritslinie

In de strijd van de Nederlanden om zich van het Spaanse juk te bevrijden werd hier een verdedigingslinie van versterkte steden, schansen, forten en wachttorens aangelegd. Ze waren bedoeld om vijandelijke bewegingen en invasies van de Spanjaarden te verhinderen en plunderaars tegen te houden. Prins Maurits en zijn opvolger Frederik Hendrik keken daarvoor goed naar de strategie van de Romeinen, voor wie de limes ooit de noordelijke begrenzing van hun Rijk vormde. Zowel de Romeinen als de Staatse legers ten tijde van de Opstand gebruikten de rivieren als hun voornaamste bondgenoot. 

Slot Loevestein vanuit de lucht 

In opdracht van Stichting Onze Waal gingen de auteurs Rien van den Heuvel en Wim Huijser tussen Schenkenschans en Slot Loevestein op zoek naar een aantal strategische locaties waarin zich het steekspel tussen Oranje en de Spanjaarden ontwikkelde. Plekken met een roerige geschiedenis die zich uitstrekt tot in onze tijd, waarin het water nog steeds een onvoorspelbare factor is en het landschap nog altijd de kernmerken van een strijd in zich draagt. Stichting Onze Waal zet zich in om de Mauritslinie op deze en andere locaties weer zichtbaar en beleefbaar te maken. De stichting wil daarbij vooral meer te weten komen en laten zien over de betekenis van de linie voor de lokale bevolking. 

Tien procent eigen bijdrage HWBP moet op de schop

Bij de discussie over de financiering van het HWBP (hoogwaterbeschermingsprogramma - waterveiligheid dijken) heeft het CDA ingebracht dat de tien procent eigen bijdrage op de schop moet. 

Dit deel van de Waaldijk wordt een landgoeddijk,  het kwelbos keert echter niet terug

In de Spoedwet 100 miljoen euro van 2011 is afgesproken dat de dijken niet meer voor honderd procent door het rijk worden vergoed, maar slechts voor vijftig procent. De andere vijftig procent wordt voor veertig procent betaald uit de solidariteitspot van alle gezamenlijke waterschappen en de resterende tien procent (ProjectGebondenAandeel) worden door het eigen waterschap betaald. In 2011/12 werd dit zo afgesproken en was de tien procent vooral bedoeld als 'doelmatigheidsbijdrage'. Dat als waterschappen zelf moeten bijdragen ze wel zuiniger met het geld om zouden springen. De totale jaarlijkse bijdragen van alle waterschappen tezamen is 100 miljoen euro. Maar bij vaststelling van die Spoedwet konden we nog niet bevroeden wat dit echt zou gaan betekenen voor waterschappen met een grote dijkopgave, zoals ons waterschap. 

Ook de dijk bij Fort Vuren moet op de schop voor de nieuwe ronde dijkversterkingen

Gezien de grote opgave voor ons waterschap in de komende jaren betekent dit een forse last die door onze inwoners moet worden betaald. Zo betalen de inwoners binnen ons waterschap dus meer voor hun waterveiligheid dan inwoners van andere waterschappen en dat is een slechte zaak. Op 22 november bespreekt de Commissie Waterkeringen van de Unie van Waterschappen de evaluatie over de subsidiëring van het HWBP. Onze heemraad Hennie Roorda is bij deze vergadering aanwezig en heeft in de commissie Waterveiligheid toegezegd dat ze het tien procent PGA (ProjectGebondenAandeel) aandeel ter discussie gaat stellen. 

Als kerkbanken konden praten.......

Een foto van het interieur van de voormalige Hervormde dorpskerk in Werkendam. Wanneer deze foto precies is genomen is niet bekend, maar het moet voor 20 april 1945 zijn geweest. Toen liet de Duitse bezetter de kerk springen, samen met de Gereformeerde kerk. 

Het interieur van de oude Hervormde dorpskerk in Werkendam 

Op de foto zijn naast de preekstoel de predikantenborden te zien. Deze zijn bewaard gebleven en hangen ook in de nieuwe dorpskerk die op dezelfde plek weer is opgebouwd. Iemand moet in de laatste oorlogsmaanden de borden in veiligheid hebben gebracht. Maar wie van de Werkendammers heeft nog op deze kerkbanken gezeten? Wie heeft in de oorlogsjaren ds. Everinus van Wieringen Gods woord horen verkondigen vanaf de kansel? 

Rechts op de foto een van de predikantenborden in de nieuwe Hervormde dorpskerk

En wat als de kerkbanken hadden kunnen praten? Zouden ze dan vertellen over Anton Mussert die als kind in die kerkbanken zat onder toeziend oog van zijn vader, de hoofdmeester van de Hervormde school aan de Hoogstraat. Het gezin woonde in de nabijheid van de kerk. Of over de Joodse familie De Vries, die in 1943  de dood vond in de gaskamers in Sobibor? Maar ook soms ter kerke ging naar de Hervormde dorpskerk. Vanuit hun slagerij aan de Hoogstraat was het ook slechts een korte wandeling naar de kerk. Wie het interieur van de oude Hervormde dorpskerk nog eens terug wil zien, kan terecht in het Andries Visserhuis aan de Slikstraat. Daar is een maquette van de kerk te zien, ook het interieur is minutieus nagebouwd. Inclusief de bewaard gebleven predikantenborden.

Welke geheimen bevatten fotoalbums nog van de oorlog?

Vrijdag werd ik op Fort Altena verrast door foto's van de mobilisatie in 1940. Voor mij onbekende foto's uit de foto collectie van de familie Van der Mast. 

Willem van der Mast

Elzelina Benckhuijsen

Willem van der Mast uit Rotterdam (22 augustus 1908-1972) was in 1939-1940 op Fort Altena gelegerd. Na de mobilisatie keerde hij terug naar Rotterdam, maar om aan de Arbiedseinsatz te ontkomen zat hij later ondergedoken op een boerderij van de familie De Graaf tussen Nieuwendijk en Dussen. De boerderij is later afgebroken voor de aanleg van de A27. Willem van der Mast behoorde later tot de verzetsgroep Albrecht. Ook zijn latere echtgenote Willemijntje Elzelina Benckhuijsen (16 februari 1911-1993) was betrokken bij verzet. Ze deed koerierswerk vanuit Dussen via het pontje naar de overkant van de Bergsche Maas. Ze huwden in 1945 in Den Bosch. 

De fortwachterswoning bij Fort Altena

Vislift genomineerd voor Waterinnovatieprijs

De Smart Vislift in Almkerk is genomineerd voor de waterinnovatieprijs van de Unie van Waterschappen, in de categorie digitale transformatie. De vislift is ontwikkeld door John van Boxel.

Het plaatsen van de vislift in november 2018

De eerste vislift is een jaar geleden geplaatst in Almkerk. De vislift is voorzien van een zonnepaneel en alle passerende vissen worden gemoniteerd, ook wordt voor iedere vissoort de stroomsnelheid aangepast. Tegelijkertijd kan de waterkwaliteit worden gemeten. Uit grootschalig onderzoek is gebleken dat 70 procent van de vispassages niet of onvoldoende functioneert en dat nauwelijks aandacht en controle is op de vispassages en de passerende vissen. Ook wordt de visstand nog onvoldoende gemonitord, terwijl dat een van de KRW doelstellingen is. De vislift is volledig online en de gegevens worden uitgelezen in de meldkamer in Tiel. Met de komst van de Smart Vislift is de onderwaterwereld digitaal geworden.  

De feestelijke ingebruikname van de vislift

Er is een publieksprijs en een juryprijs, de bekendmaking van de winnaar is 12 december tijdens het Waterinnovatiefestival. Voor de publieksprijs kunnen stemmen uitgebracht worden!

John van Boxel bij de feestelijke ingebruikname van de vislift

Proost op tien jaar Biesboschlinie

Vandaag vierde VVV Biesboschlinie een feestje vanwege haar tienjarig bestaan. In bioscoop Hollywoud, samen met  heel veel toeristische ondernemers en natuurlijk Daphne van Hekken en Lizzy van  Pelt die al die jaren al bij betrokken zijn bij de Biesboschlinie. 

Feest in Hollywoud vanwege 10 jaar Biesboschlinie

Tien jaar geleden begonnen in het VVV kantoor in de vesting Woudrichem, maar nu vooral steeds meer online te vinden. De gemiddelde toerist zoekt immers zijn bestemming online. Mooi om te zien wat er tien jaar allemaal is bereikt. Op initiatief van VVV Biesboschlinie werd ook een film gemaakt van het gebied en als je daar naar kijken door de ogen van een toerist, zie je pas hoe mooi ons gebied is. Prachtig om te zien, met pijlers natuur, erfgoed en water. 

Het VVV kantoor in de vesting Woudrichem

Ons gebied heeft echt veel te bieden, en misschien straks nog meer als de Nieuwe Hollandse Waterlinie wordt aangewezen tot Unesco Werelderfgoed. Ook werd tijdens de bijeenkomst in Hollywoud vooruit gekeken, waar staan we over tien jaar. Wethouder Roland van Vugt liet vooral doorschemeren dat we ook moeten nadenken hoe we de toeristen blijvend kunnen laten genieten van het goud van de streek. Van de rust en de ruimte, zonder overspoeld te worden bezoekers. 

Ondettekening voor de start van de VVV in 2009

Nader onderzoek nodig naar thermisch gereinigde grond in Noordwaard

Soms is het heel vervelend als je gelijk krijgt. Als je als waterschapsbestuurder aandacht vraagt voor het gebruik van thermisch gereinigde grond in de Noordwaard en eventuele gevolgen daarvan voor de leefomgeving en de waterkwaliteit. 

Metingen in de Noordwaard bij de thermisch gereinigde grond

Al in 2012, toen duidelijk werd dat thermisch gereinigde grond zou worden toegepast bij de ontpoldering van de Noordwaard zijn die risico's benoemd. In 2018 heeft onze CDA fractie Waterschap Rivierenland aandacht gevraagd voor de toepassing in de regionale kades, dit naar aanleiding van vervuiling aan de Eemdijk bij Spakenburg. Ook in de Perkpolder in Zeeland werden verhoogde concentraties gemeten. Daarop besloot Rijkswaterstaat om de thermisch gereinigde grond niet meer toe te passen. In de Noordwaard werden controles gedaan door medewerkers door te kijken of sprake was van verkleuring, dat bleek niet zo te zijn. 

Protest in de Noordwaard tegen het gebruik van de thermisch gereinigde grond

Maar nu zijn proefboringen gedaan en blijkt dat wel degelijk sprake is van hogere concentraties. In de memo wordt het omschreven als "Er een ruimtelijke patroon is van verhoogde meetwaarden dat gekoppeld lijkt te zijn aan de toepassing van TGG".  Reden voor nader onderzoek naar die verhoogde meetwaarden, zo schrijft het waterschap in een memo. En dan weten we nog niet eens wat het betekent als de Noordwaard bij hoog water een keer echt volstroomt, dat is in de afgelopen jaren nog niet gebeurd. Triest dat zo omgegaan wordt met onze leefomgeving, we zagen het recent ook al bij de documentaire 'Gokken met bagger' over het verondiepen van plassen. 

Een monument voor de Merwedegijzelaars

De gemeenten Sliedrecht, Hardinxveld en Altena zijn samen in overleg voor het oprichten van een gezamenlijk monument voor de Merwedegijzelaars. 

Krijn Janse

Anja van der Starre zet zich al jarenlang in voor het leed dat de Merwedegijzelaars werd aangedaan. Zij is ook initiatiefnemer van een monument en stuurde een tweet dat ze overleg had gehad met de drie gemeenten. 'In goede sfeer daarvoor met elkaar kaders verkend. Word snel vervolgd',  zo is te lezen in haar tweet. Zelf schreef ik in 2011 een boekje over de Brabantse Merwedegijzelaars. Ik sprak enkele van hen en dat waren stuk voor stuk ontroerende en emotionele gesprekken. Ook voerde ik gesprekken met enkele kinderen van Merwedegijzelaars, ook dat waren emotionele gesprekken. Van deze geinterviewde Merwedegijzelaars leeft inmiddels niemand meer. Enkele namen van omgekomen Merwedegijzelaars staan wel op de plaquette bij het Liniecrossers monument aan de Tienhoven van den Boogaardstraat. Ik weet echter niet of deze namenlijst compleet is. Bij de laatste herdenking werden voor het eerst bloemen gelegd namens de Merwedegijzelaars. 

Chiel Versteeg

De slachtoffers uit Werkendam

Karel van Hartingsvelt ( 7 januari 1922 - 3 mei 1945)

Johan den Hollander (25 februari 1921 - 4 september 1945)

Cees Ippel (30 mei 1926 - 5 juli 1945) 

Teunis Koesveld (5 oktober 1920 - 8 oktober 1944)

Pieter Schouten (10 april 1920-4 januari 1945) 

Gerrit van der Schuit

\\

Strokenteelt in de Struikwaard

Altenatuur gaat in de Struikwaard aan de slag met strokenteelt. Op een akker van 1,2 ha. achter de Hervormde kerk in Giessen in Struikwaard gaat ze aardappelen verbouwen. 

In de Struikwaard grazen in de zomer ook koeien

Je kunt zelfs inschrijven voor een stukje grond om je eigen aardappelen te telen. Je kunt de perceeltjes pachten voor 3,50 euro per vierkante meter. Op de percelen worden vroege, midden en late rassen verbouwd. Zonder kunstmest en zonder bestrijdingsmiddelen. De bemesting wordt geregeld via groenbemesters, ongeveer een derde van het oppervlakte wordt ingezaaid met groenbemesters (luzerne). Andere gewassen die worden geteeld in de Struikwaard zijn voederbieten voor enkele paardenhouders en zomertarwe voor de Veense molen. 

Bankje in de Struikwaard voor de onbekende Tom

In het Altenatuurtje schrijft Johan Koekkoek dat de strokenteelt iets nieuws is. Dat klopt natuurlijk niet helemaal, strokenteelt werd vroeger ook al toegepast. Zo liet Bart Portzgen van Brabants Landschap ons in het Pompveld nog zien dat door het opnieuw graven van greppels in het akkerland weer stroken ontstaan, waar net als in vroeger tijd landbouw werd bedreven. Maar de natuur-inclusieve aardappelen uit de Struikwaard zijn misschien wel een trend voor de toekomst?  

Hoe gaan we de bever indammen?

De groei van het aantal bevers vormt steeds vaker een veiligheidsrisico. Bevers kunnen grote gangen graven en ondermijnen zo onze dijken. De verwachting is dat het aantal bevers blijft doorgroeien. 

Maandag spraken we in de commissie waterveiligheid over de toenemende schade door bevers. Afgezien van de veiligheid zijn hoge kosten gemoeid met het bestrijden van bevers. Per geval gaat het om gemiddeld 10.000 euro; in 2018 had ons waterschap te maken met tien overlast meldingen van bevers. Tot nu toe wordt getracht via preventie te voorkomen dat bevers in dijken gaan graven; dan kunnen de kosten per bever oplopen tot 20.000 à 30.000 euro. 

Bevers graven gangen in onze dijken

Bevers zijn beschermde dieren die niet zomaar afgeschoten mogen worden. Dat kan alleen indien ontheffing wordt aangevraagd op de Wet Natuurbescherming. Dan moet sprake zijn van ernstige overlast en in het belang van veiligheid. Daarvoor is het wel nodig een beverprotocol op te stellen, daar wordt door het waterschap hard aangewerkt. 

Verspreiding van bevers door ons land

Het afgeven van een vergunning gebeurt door de provincie. Voor de provincie Zuid-Holland en Gelderland zijn de beverprotocollen bijna gereed, aan die voor de provincie Utrecht wordt nog gewerkt. Brabant heeft al een beverprotocol sinds 2013, maar waterschap Rivierenland maakt daar geen gebruik van. In de nota bestrijding plaagsoorten wordt de bever wel genoemd, maar wordt voorgesteld te kiezen voor controleren in plaats van elimineren. Hoewel de bever een inheemse diersoort is, lijkt wachten met maatregelen tot de bevers een 'plaag' zijn geworden zoals bijvoorbeeld exoten zoals de Amerikaanse rivierkreeften  of de waternavel een slecht plan. Het doden van bevers om zo de populatie te beheersen lijkt dus onvermijdelijk.

De populatie blijft groeien

Jarige kleinzoon en erfgoedprijs

Vandaag een blog over twee onderwerpen die mijlenver uit elkaar lijken te liggen, maar toch alles met elkaar te maken hebben. 

Hop van Altena greep naast de Brabantse Erfgoedprijs

Gisteravond vond in Vught de prijsuitreiking plaats van de Brabantse Erfgoedprijs. Helaas was ik verhinderd om daar bij te zijn, het zijn steeds boeiende avonden. Extra jammer omdat deze keer de Hop van Altena een van de kanshebbers op de prijs was. Helaas grepen ze naast de prijs en is het HomeComputermuseum in Helmond de winnaar geworden. De prijs bestaat uit 10.000 euro en begeleiding om hun initiatief verder te ontwikkelen. 

Mijn jarige kleinzoon

En wat heeft dat nu allemaal met mijn kleinzoon te maken? Hij is geboren in de 21e eeuw, om precies te zijn in 2008. En groeit op met computers alsof ze altijd al bestonden. Ook andere digitale gebruiksvoorwerpen zoals een Iphone zijn vanzelfsprekend. Zo krijg ik af en toe een appje van mijn kleinzoon. En is hij aan het sparen voor een nieuwe. Als cadeau gaf ik hem een boek, misschien wel hopeloos ouderwets? Misschien moet ik hem voor zijn volgende verjaardag een bezoek aan het computermuseum in Helmond cadeau geven? 

Watersnoodmuseum houdt herinneringen levend

Het watersnoodmuseum in Ouwerkerk houdt jaarlijks op 6 november een oral history day. De datum is niet willekeurig gekozen, maar herinnert aan het sluiten van de dijkring om Schouwen Duiveland na de watersnoodramp van 1 februari 1953. 

Plauette van wijkgebouw Sleeuwijk

Dat gebeurde met caissons en op 6 februari werd het vierde en laatste caisson afgezonken. In die vier caissons is thans het watersnoodmuseum ingericht. Siemco Louwers, directeur van het museum, vertelde in de ochtend over diverse schenkingen die het museum cadeau kreeg. Zoals een pop van de familie Mosselman uit Ouddorp. 

De pop van de familie Mosselman

"Mijn ouders waren in het weekend van 1 februari niet thuis, samen met mijn zusje was ik bij mijn grootouders. Toen we moesten evacueren nam mijn oma haar breiwerkje mee, maar ik had niets. Ik dacht aan mijn pop en was verdrietig dat ik die niet had meegenomen. Eenmaal in Ahoy kreeg ik een andere pop, maar die heb ik nooit in mijn hart kunnen sluiten. Toen we weer terug naar huis konden, vond ik mijn pop ook weer terug". De pop van de familie Mosselman krijgt straks een plekje in het museum, daar nog veel meer persoonlijke spullen zijn terug te vinden. Zoals een trouwjapon en babykleertjes. Maar ook heel veel foto's van alle slachtoffers. 

Jurkje gemaakt van een parachute

In de middag hield dr. Susan Hogervorst een boeiende lezing over 'de digitale toekomst van oral history'.  Ze schreef eerder over de herinneringscultuur rond de Tweede Wereldoorlog. Veel boeken gingen voorheen alleen over verwoeste gebouwen en niet over de verwoeste mensenlevens. Juist door digitalisering kunnen verhalen beter ontsloten worden. 

Right to challenge bij Waterschap Rivierenland?

Tijdens de commissievergadering Waterveiligheid spraken we deze avond onder andere over burgerparticipatie en biodiversiteit. Bij beide agendapunten heb ik voorgesteld om 'right to challenge' te overwegen voor waterschapstaken. 

Right to challenge is een van de instrumenten in de omgevingswet waarbij burgers worden uitgedaagd overheidstaken over te nemen. Bij behandeling van biodiversiteit op dijken zagen we een mooi voorbeeld. Marc Buchner maait al zo'n tien jaar dijken voor het waterschap en heeft inmiddels zoveel kennis opgedaan over het beheer en biodiversiteit dat hij meer weet over beheer dan menig omgevingsmanager van het waterschap. Waarom zouden we zo iemand geen (grotere) rol kunnen geven in het beheer? Uit het onderzoek naar burgerparticipatie 'Een dijkwaterschap of omgevingspartner' blijkt dat we als waterschap vaak nog schoorvoetend de participatieladder beklimmen. Informeren en consulteren zijn bijna altijd de uitersten. Meebeslissen of meedoen is misschien eng, maar verdient mijns inziens wel een kans. Overigens zou ik de titel 'Een dijkwaterschap of omgevingspartner' veranderen in 'Een dijkwaterschap is een omgevingspartner'. 

Dertig jaar later.......

Vandaag is het dertig jaar geleden dat mijn vader geheel onverwacht overleed. Dertig jaar lijkt een eindeloze tijd, maar soms lijkt het nog maar pas geleden. 

Jan-Willem Kieboom (1936-1989) 

Als je ineens denkt, wat zou mijn vader hiervan hebben gevonden? Zou hij de wereld nog herkennen, in dertig jaar tijd is zo ongelooflijk veel veranderd. Zou hij nog een scheepje hebben om af en toe te varen? Zou hij zich druk maken om de klimaatsverandering? Misschien was ik negen of tien jaar oud, maar tijdens een broodmaaltijd kon hij zich mateloos storen aan vleeswaren in plastic verpakt. Was dat nu nodig? Zo maakte hij ook de val van de Berlijnse muur op 9 november niet meer mee, In gedachten steek ik een kaarsje voor hem op.

Deltacommissaris Peter Glas vreest geen tekort voor waterveilligheid

Deltacommissaris Peter Glas was vanmiddag te gast in Tiel op het kantoor van Waterschap Rivierenland. Tijdens de waterbijeenkomst van de CDA Bestuurdersvereniging vertelde hij vooral over ruimtelijke adaptatie om zo klimaatveranderingen op te kunnen vangen. 

Links Peter Glas, midden Lea van der Tuin en rechts Hanke Bruins Slot

Hij legde nog maar eens uit dat jaarlijks een miljard euro beschikbaar is voor het deltaprogramma. Van dat geld is jaarlijks 400 miljoen voor waterveiligheid tot een maximum van 40 miljoen per project per jaar. Hij liet weten geen signalen te hebben over geldtekort voor waterveiligheid. Toch worstelt ons waterschap nog steeds met de hoge kosten voor haar dijktrajecten en vreest voor lastenverzwaringen. Een voorstel om opnieuw te kijken naar de verdeling van de kosten van 50/40/10 (50 procent door het rijk, 40 procent door alle waterschappen samen en 10 procent door het waterschap waar de dijk wordt versterkt). leek hem niet opportuun. Vooral omdat de tien procent eigen bijdrage was bedoeld om de doelmatigheid van besteding van de gelden te stimuleren. Een verdeling van 60/40, waarbij de bijdrage van het eigen waterschap vervalt, zou dat te niet doen, zo stelde de deltacommissaris. Overigens lieten andere waterschappers weten ook te worstelen met het HWBP programma en financiering van de dijken zoals het Zeeuwse Scheldestromen. Ook is het maar de vraag of we ondanks de miljardeninvestering wel voldoende geld hebben voor het waterbeheer in de toekomst. Misschien biedt dan het investeringsfonds waarover in Den Haag wordt gesproken uitkomst, een van de mogelijke bestemmingen is infrastructuur en daar vallen dijken zeker onder. 

 

De waterschappers waren te gast in Tiel

Hanke Bruins Slot, gedeputeerde in Utrecht, was gespreksleider en zei liet weten op de KMA al te hebben ingezien dat de conflicten in de wereld in toenemende mate zullen gaan over water, geldt dat ook voor de financiering van bv. dijken? Met wie moeten we allemaal 'concurreren' voor voldoende geld voor waterveiligheid? Verder wees Peter Glas op de risicodialoog, waarbij wateroverlast, hittestress, droogte en regionale overstromingen in de regio's wordt opgepakt. Daarbij speelt ook waterbewustzijn een rol, beseffen we wel dat grote delen van ons land onder de zeespiegel liggen. Samenwerking met alle overheden blijft daarom broodnodig, zoals ook bleek uit de presentatie van Lea van der Tuin, wethouder in Appngedam. Zij hamerde vooral op communicatie met bewoners. 

Ter afsluiting van de waterbijeenkomst gaf Peter Glas aan dat hij streeft naar verankering van ruimtelijke adaptatie in beleid vanaf 2020. En als uitsmijter vroeg hij zich af of waterschappen bij hun aanbestedingen duurzaamheid meenemen, die eis ontbreekt namelijk nogal eens.