Atelier Varik

Deze ochtend vond in Atelier Varik een bijeenkomst plaats over de MIRT verkenning Varik-Heesselt. In de verkenning wordt onderzocht hoe de waterveiligheid in het dit deel van het rivierengebied het best kan worden bereikt. Door de aanleg van een geul of door alleen dijkversterking. Het was goed om  nogmaals te horen dat deze MIRT verkennng beide opties verkent, ook in samenwerking met Waterschap Rivierenland. Tijdens de bijeenkomst waren ook vertegenwoordigers aanwezig van de actiegroep Waalzinnig. Zij zetten vooral vraagtekens bij de gehanteerde norm van 18.000 kuub bij Lobith. Een van de sprekers sprak over de Lobith Logica.

Atelier Varik is gevestigd in een leegstaande supermarkt in het dorp

Die discussie rond de maatgevende afvoer werd ook bij de Noordwaard wel gevoerd door bewoners. Maar terecht werd opgemerkt dat bestuurders niet kunnen wachten op uitputtend wetenschappelijk onderzoek of die norm nu wel of niet realistisch is. Een andere bewoner liet weten het hoogwater in 1993 en 1995 te hebben meegemaakt met een maatgevende afvoer van 12.600 kuub en dat vond hij al meer dan genoeg water. Overigens werd terecht opgemerkt dat dijken ook bij minder dan 18.000 kuub problemen kunnen geven, zoals piping of afschuiven van de dijk. De MIRT verkenning moet over twee jaar klaar zijn.

Polders barsten van de ruimtelijke kwaliteit

Roze papavers aan de Weeresteinweg

Bij de aanpak van dijkversterkingen, maar ook bij het landelijke project Ruimte voor de Rivier wordt vaak als tweede doelstelling het verhogen van de ruimtelijke kwaliteit toegevoegd. Ik heb daar al vaker wat kritisch overgeschreven en moest daar vanmorgen weer aan terugdenken. Dat gebeurde in de polder, waar ik prachtige roze papavervelden, akkers vol bloeiende witte aardappelplanten, al licht vergelend graan en wat blauw kleurende rode kool zag. Het is uiteraard een moment opname, maar we hebben nog maar net de gele koolzaadvelden achter ons, net als de bermen boordevol fluitekruid. Met een beetje geluk bloeien in de bermen nog margrieten, af en toe zien we een klaproos opduiken. Kortom, de polders barsten van de ruimtelijke kwaliteit. En ik vertrouw erop dat ambtenaren die de beleidsstukken voorbereiden en schrijven dit niet alleen doen vanachter hun bureau, maar ook af toe in het veld gaan kijken?

Rioolzuivering in Sleeuwijk wordt duurzame Energiefabriek

 

 

De RWZI in Sleeuwijk van Waterschap Rivierenland wordt omgebouwd tot Energiefabriek. De RWZI in Nijmegen al omgebouwd en sinds eind 2014 energieneutraal. In 2015 is zelfs 15% meer energie opgewekt dan er is verbruikt.

Dit is in Nijmegen bereikt door een mix van energie besparen en zelf energie opwekken. De afgelopen jaren is de hele installatie doorgelicht om het energieverbruik te verminderen. De grootste energiebesparing is geboekt bij de uitbreiding van de bellenbeluchting van het actief slib. Hier wordt zuurstof aan het afvalwater toegevoegd om de bacteriën hun zuiverende werking te laten doen. De komende jaren worden er nog een aantal projecten uitgevoerd waardoor uiteindelijk 130% van het eigen gebruik aan elektriciteit kan worden opgewekt.

Het opwekken van de elektriciteit gebeurt met behulp van gasmotoren die op biogas draaien. Dit biogas komt vrij in de gistingstanks waar het slib van de RWZI Nijmegen en andere RWZI’s in de regio wordt afgebroken. De elektriciteit die we niet gebruiken leveren we nu terug aan het net. Die extra 30% komt overeen met het verbruik van ca. 500 huishoudens. Waterschap Rivierenland gaat nog onderzoeken hoeveel biogas er nodig is om te voorzien in de energiebehoefte van de RWZI. De rest van het biogas kan dan bijvoorbeeld worden opgewerkt tot groen aardgas of autogas.

De kerntaken van het Waterschap

Tijdelijks fietspad langs de Sasdijk, maar waarom maakten we dat niet permanent?

Sober en doelmatig zijn vaak de toverwoorden bij de besluiten die worden genomen door het bestuur van Waterschap Rivierenland. Ook wordt vaak gewezen op de kerntaken van het Waterschap, zeker als de neiging ontstaat meer te doen dan we wettelijk verplicht zijn te doen. Toch ontkomt ook ons Waterschap niet altijd aan de maatschappelijke druk om meer te doen. En die roep vanuit de samenleving kunnen we niet blijven negeren. Een gevleugelde term is meekoppelkansen. Als gewerkt wordt aan dijken of aan ons watersysteem, kunnen we dan niet gelijk een aantal extra recreatieve voorzieningen aanleggen? Zoals fietspaden, een vissteiger of wat extra bankjes langs het water. Zo bieden we onze inwoners tevens de mogelijkheid om te genieten van het water. Maar hoever willen we daarin gaan? Het kan nog een boeiende discussie opleveren in ons bestuur.

Wel of geen zomerschouw (2)

AB lid Bas de Peuter staat derde van links

Tijdens de AB vergadering van vrijdag 24 juni kwam het al dan niet invoeren van de zomerschouw in het Land van Heusden en Altena op verzoek van AB lid Bas de Peuter op de agenda. De Peuter was zeer kritisch, maar vloog daarbij stevig uit de bocht. Hij sprak over wanorde, een roze waterwolk en een heemraad die stokslagen moest krijgen. Dergelijke populistische termen passen misschien in de kroeg, maar zijn aan de vergadertafel in Tiel toch wat minder gepast. Alle fracties namen dan ook afstand van die woorden. Toegezegd is dat alle 250 bezwaren worden bekeken en dat opnieuw gesprekken volgen met de ZLTO. Want de bestrjiding van de wateroverlast in het gehele beheersgebied van Waterschap Rivierenland blijft hoog op de agenda staan in Tiel.

Wel of geen schouw?

Wel of geen zomerschouw?

Meer dan 250 bezwaren werden ingebracht tegen de invoering van de zomerschouw in het Land van Heusden en Altena. Veel boeren maakten bezwaar, maar ook natuurorganisaties zoals Brabants Landschap. Het uitstel waartoe het CDH besloot is dan ook verstandig. Met zoveel weerstand een maatregel invoeren is natuurlijk vechten tegen de bierkaai. Overigens sprak ik nog een boer die me vertelde dat hij met oogst op het land, helemaal niemand op zijn land wil hebben. Des te opmerkelijker dat de ZLTO de zomerschouw toch als een van de mogelijke maatregelen. En hoe tegenstrijdig ook, bij zware buien in Zuid-Oost Brabant roept de ZLTO de waterschappen op om meer werk te maken van de (zomer) schouw. Terwijl hier in de regio de ZLTO bezwaar maakt tegen invoering van de zomerschouw? Wie het nog weet mag het zeggen.

De verhuurdersheffing van minister Stef Blok

Overleg als Huurdersbelangenvereniging

Minister Stef Blok is 30 juni te gast op Fort Altena bij het Bouwberaad West-Brabant over de toekomstvisie op vrije sector huurwoningen. Corporaties zijn gebonden aan striktere regels voor de toewijzing van sociale huurwoningen en gedifferentieerde huurprijsstijging. Beleggers willen investeren, maar lopen tegen belemmeringen aan. Tijdens dit Bouwberaad gaan woningbouwcorporaties, beleggers, partijen en overheden uit de bouw met elkaar in gesprek over de kansen en dilemma’s in de vrije sector huur. 

De Regio West-Brabant organiseert op 30 juni het jaarlijkse Bouwberaad West-Brabant over 'Trends in de woningmarkt, kansen & dilemma's voor de vrije sector huur in West-Brabant'. Werkendam is gastgemeente, wethouder Machiel de Gelder is een van de sprekers, evenals minister Blok. Zal het lukken hem aan te spreke en nog eens aan de tand te voelen over de verhuurdersheffing? Het programma begint om 13.15 uur en is om 18.00 uur afgelopen.

De Diefdijk en de man van elf miljoen

Doorgezaagde bunker langs de Diefdijk, nabij de A2

Tijdens de jaarlijkse excursie van Waterschap Rivierenland wordt komende vrijdag een bezoek gebracht aan de Diefdijk. De dijk tussen Holland en Gelderland die moest voorkomen dat Holland onder water kwam te staan als in Gelderland te veel regen was gevallen. Waterschap Rivierenland heeft hier een dijkverzwaring uitgevoerd, waar we vooral in de vorige bestuursperiode eindeloos over hebben gesproken. Vooral vanwege Hugo Dill, de man van elf miljoen. Hij wist door zijn vasthoudendheid te bewerkstelligen dat Waterschap Rivierenland elf miljoen meer van de rijksoverheid ontving voor de dijkverzwaring dan aanvankelijk gedacht. Soms mis ik Hugo nog weleens in de commissie.

 http://hanviskie.blogspot.nl/2013/06/de-man-van-elf-miljoen.html

Heritage Impact Assessment

Op de foto twee voorbeelden van delen van de Nieuwe Hollandse Waterlinie bij de Kop van Brabant, bovenstaande bunker ligt aan de Weerenweg, op de achtergrond is de bomenrij te zien van de kreekrestanten van de Bruine Kil en daar in ligt een schuilplaats uit de Eerste Wereldoorlog

De Heritage Impact Assessment (HIA) voor de aanleg tweede fase van het regionale bedrijventerrein is in september gereed. Dan wordt duidelijk of aanleg van dat bedrijventerrein de nominatie van de Nieuwe Hollandse Waterlinie voor Unesco Werelderfgoed in de weg zit. Als dat daadwerkelijk zo is, mag die tweede fase mijns inziens niet worden aangelegd. Hoe groot is immers de kans dat Werkendam ooit nog Werelderfgoed binnen haar gemeentegrenzen krijgt? En die bedrijventerreinen lijken toch vooral meer van het zelfde. Mocht de Nieuwe Hollandse Waterlinie daadwerkelijk Werelderfgoed worden, dan zullen de Chinezen en Japanners in de rij staan om een nachtje te komen slapen op fort Bakkerskil. En daar kun je een stevig belegde boterham mee verdienen.

Waar is het info-bord bij de Papsluis?

Het bord bij de Papsluis dat bij de oplevering van de restauratie in 2007 werd geplaatst.

In de Werkendamse raad werd navraag gedaan naar het informatiebord dat ooit bij de Papsluis stond. Nu is dat bord volgens mij al heel lang weg. Vorig jaar tijdens het Liniepadfestival hebben we nog geprobeerd een nieuw bord te laten plaatsen, maar het bord bleek al meerdere malen door vandalen te zijn vernield en vervolgens in de sluiskom te zijn gegooid. Het bord was overigens niet van Brabants Landschap, maar van Waterschap Rivierenland. Niet alleen het bord werd in de sluiskom gegooid, ook worden regelmatig stenen uit de bestrating gesloopt en in het water gegooid. Jammer, dan sommigen mensen het niet kunnen laten om andersmans eigendommen te vernielen. En we moeten zeker niet zwichten voor dat vandalisme door zo'n bord niet meer terug te plaatsen.

Lagere waterschapslasten bij meer groen in de tuin?

Aan groen geen gebrek in mijn eigen tuin

Raadslid Otto van Breugel stelde tijdens de commissie vergadering een vraag over minder versteende tuintjes. Om meer water op te kunnen, met als gevolg minder wateroverlast, zouden mensen beloond moeten worden indien ze minder stenen in de tuin leggen. Wie weleens door een nieuwbouwwijk loopt, schrikt altijd van het stenen voortuintjes. Maar moet je dat verbieden? Belonen werkt vaak beter, als je mensen minder waterschapsbelasting laat betalen, dan zijn ze waarschijnlijk eerder bereid om hier aan mee te werken. Of koppel de rioolheffing aan de hoeveelheid bestrating in iemands tuin. De eerste reactie is natuurlijk dat het ingewikkeld is om te berekenen, maar het is zeker de moeite van het onderzoeken waard in het licht van klimaatverandering en meer korte en heftige buien.Overigens lag er op het gemeentehuis een uiterst informatief boekje over 'Regenwater in de tuin', boordevol tips voor meer water en meer natuur in je tuin.

Burgerparticipatie met Capreton

http://www.capreton.nl/

 

Vrijdag schreef ik nog over een gemis aan burgerparticipatie bij de oplevering van Munnikenland. Maar dat was eigenlijk maar een deel van het verhaal. Want het beheer van het gebied ligt straks officieel in handen van Staatsbosbeheer, eigenaar van het gebied. Maar zij besteden het beheer uit aan de Agrarische Natuurvereniging Capetron. Bij de oplevering op donderdag werden tevens de handtekeningen gezet door dijkgraaf Roelof Bleker, Arjan Snel van Staatsbosbeheer en Piet Nienhuis, voorzitter van Capreton onder de bestuursovereenkomst voor het gebruik en beheer van Munnikenland. Staatsbosbeheer, de eigenaar van het natuurgebied Munnikenland, stelt de pachtcontracten op en De Capreton selecteert de pachters en houdt  toezicht op het gebruik van de gronden.

Voorwaarden voor het beheer zijn:

• De ondernemer is lid van VANL De Capreton. Het opstellen van een plan van aanpak, de uitgifte van percelen, etc. is onderdeel van de dienstverlening door De Capreton
• De motivatie van de ondernemer om het agrarisch natuurbeheer in te passen in zijn bedrijfsvoering.
• De kans op een duurzame relatie tussen de ondernemer, De Capreton en de eigenaar van het gebied
• Inpassing van de beheerswerkzaamheden (bijv. maaien, vee inscharen) in het eigen bedrijf van de agrariër
• Streekgebonden agrariërs genieten de voorkeur, dat wil zeggen boeren die dicht bij de betreffende uiterwaard hun bedrijf runnen
• Agrariërs die vanouds gebruiker zijn geweest van de betreffende uiterwaard genieten eveneens de voorkeur

Coördinator Wim van Woudenbergh (coordinator@capreton.nl; tel. 06-27194020) kan meer vertellen over het project.

De Eerste Wereldoorlog schuilplaats en het fietspad

De schuilplaats ligt midden in de geul (foto Wilhelminasluis-Anton van Rijswijk)

Bij het project Munnikenland was zeker oog voor het erfgoed, maar toch blijft het jammer dat de schuilplaats uit de Eerste Wereldoorlog nu in een geul ligt en niet meer toegankelijk is voor het publiek. Enerzijds moeten we blij zijn dat de bunker mocht blijven liggen, maar het blijft een gemiste kans dat deze nu niet meer te bezichtigen is voor het publiek. Het gaat om uniek erfgoed, de schuilplaatsen zijn zeldzaam in Nederland. Het pleidooi van burgemeester Albert van den Bosch om toch weer een fietspad aan te leggen op de plek van de afgegraven dijk is een eerste stap voor beteree zichtbaarheid van de schuilplaats.

Waar was de burgerparticipatie bij oplevering Munnikenland?

Minister Melanie Schultz van Haegen met het echtpaar Duyzer, in de verte ligt de boerderij van de familie.

Bij het startsein van het afgraven van de oude dijk van Munnikenland in het voorjaar van 2015 was nog zo mooi de Willem van Oranjeschool in Brakel uitgenodigd.Ook bij de startsein van het project in 2013 waren de schoolkinderen aanwezig. Maar waar waren ze nu? En waarom was in het programma geen ruimte voor bewoners die plaats hadden moeten maken voor de uitvoering van de plannen? De familie Duijzer was wel uitgenodigd, maar voor hen was geen rol weggelegd in het programma. Terwijl juist zij de gevolgen van de plannen iedere dag nog ondervinden. Hun boerderij staat er nog, maar wordt na de bouwvakvakantie definitief gesloopt. Toch gaan ze nog bijna elke dag een keer kijken, hoewel ze niet meer in het gebied wonen, maar op de Veluwe. Slechts met enige aandrang lukte het om een foto met de bewoners te maken in de lijst bovenop de Wakkere dijk. Ja, en toen deed zich de gelegenheid voor dat de minister nog enkele woorden met hen wisselde. Maar dat was puur toeval en vormde geen onderdeel van het programma.

Oplevering van Munnikenland

Minister Melanie Schultz van Haegen en links dijkgraaf Roelof Bleker

Bij de start van de ontgraving van Munnikenland fietste dijkgraaf Roelof Bleker samen met minister Melanie Schultz van Haegen door het gebied. Vandaag mocht hij het gebied opleveren samen met de minister. Altijd speciaal natuurlijk zo'n oplevering, maar vandaag nog een beetje extra vanwege de verjaardag van de dijkgraaf. Uiteraard werd er even gezongen voor hem. De minister had als altijd een mooie toespraak, deze keer over 'dat gekke Nederland dat van haar geloof is afgevallen' door dijken af te graven en het water vrij baan te geven. Maar ook over de Wakkere dijk, die waakt over de Bommelerwaard en waar straks koeien en schapen een veilig heenkomen kunnen zoeken bij hoog water. Ien Stijns, directeur van Loevestein,  vertelde over de plannen voor natuurontwikkeling zoals de drijvende zonnepanelen in het gebied.

Superdijk of Wakkere dijk

Slot Loevestein vanuit de lucht en het Munnikenland vanuit de lucht

Ruimte voor de Rivier twitterde vandaag een prachtige luchtfoto van Munnikenland. Donderdag 9 juni wordt het gebied opgeleverd. Najaar 2008 was ik bij de eerste planvorming in huis Brakel en proefde de weerstand van de bewoners. Het startsignaal was met de minister, volgens mij in 2013. En dan nu de oplevering, weer met de minister Melanie Schultz van Haegen. Ze heeft iets met het gebied, een voorouder van haar zat ooit gevangen op slot Loevestein, als ik me goed herinner. Overigens stond in de tweet van Ruimte voor de Rivier de term superdijk, zelf vind ik de Wakkere dijk een veel mooiere naam.

Wat mag wateroverlast kosten?

Een ondergelopen weiland

ZLTO woordvoerde Maarten Leseman liet zich vandaag kritisch uit over Waterschap de Dommel. Hij gaf aan dat waterschappen hun beleid moeten aanpassen om de gewassen van boeren beter te beschermen tegen water. Volgens de ZLTO woordvoerder liep het water niet snel genoeg weg, omdat het gras in de bermen van sloten en kreken te hoog staat. Tja, en toen moest ik ineens denken aan de ZLTO in onze regio. Die maakt juist bezwaar tegen de invoering van een zomerschouw. Dat lijkt toch volledig strijdig met die andere ZLTO in Brabant? Zijn we toch weer terug bij de vraag 'Wat mag wateroverlast ons kosten'? Die vraag ligt ook nadrukkelijk op het bordje van de boeren zelf. 

http://www.boerenbusiness.nl/akkerbouw/artikel/10870079/maaibeleid-en-verstedelijking-schuldig-aan-wateroverlast

Nieuw-Lekkerland vanaf het water

De watertoren van Nieuw-Lekkerland, vlakbij de plaats waar ooit mijn oma het levenslicht zag in 1909

In deze Hervormde kerk in Nieuw-Lekkerland is mijn oma in 1910 gedoopt

Kinderdijk vanaf het water

Molens en het Waardhuis in Kinderdijk

Tijdens een tocht met de Merweland passeerden we ook Kinderdijk. Zo zie je de molens en het Waardhuis weer van een geheel andere kant. Jammer dat het wat bewolkt was.

Wat mag wateroverlast ons kosten?

Ondergelopen polder bij Uppel in juli 2014

Juist op een dag dat Nederland de naweeën ondervindt van een week met extreme regenval, togen de boeren uit Altena naar Tiel om hun bezwaren tegen de invoering van de zomerschouw in de regio  nog wat extra kracht bij te zetten. Maar wat mag wateroverlast ons kosten? Als de landerijen vol water lopen, wijzen de boeren naar het Waterschap. Als het Waterschap vervolgens maatregelen neemt, geven de boeren niet thuis. Want als het geld gaat kosten, dan toch maar liever niet. Wonder boven wonder bleef Altena ondanks de extreme regen elders in het land deze keer redelijk buiten schot, maar wat als ook hier alles weer was ondergelopen? 

In de brief van ZLTO werd vooral een pleidooi gehouden om in de zomerschouw differentiatie aan te brengen in de verschillende gebieden. Vooral de akkerbouw gebieden in de Oostwaard kunnen veel baat hebben bij de zomerschouw. (Overigens houdt niemand hen tegen om dat gewoon zelf op te pakken). Maar veehouders en fruittelers elders in de regio, hebben minder profijt van de maatregel. Toch blijft het allergrootste probleem in de Oostwaard de te grote, bolle akkers, nog een gevolg van de herinrichting van het gebied bij de ruilverkaveling. Meer watergangen graven en zo meer waterberging is het blijft de meest effectieve maatregel tegen de wateroverlast. Maar ook dat kost geld. Zijn we terug bij de begin vraag, wat mag wateroverlast ons kosten?

De zomerschouw (3)

Langs het Liniepad

Woensdag ontvingen we van de ZLTO afdeling haar zienswijze op het ontwerp besluit tot invoering van de zomerschouw. Daarin neemt ze nadrukkelijk afstand van een mogelijke invoering van de zomerschouw op 16 juli 2016, maar stelt dat dit een voorstel was van de stuurgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van ZLTO en Waterschap. De bezwaren komen vooral van de agrariers in het Oosten van het gebied. De ZLTO schrijft zich terdege bewust te zijn geweest van de weerstand en dringt aan op een meer serieuzere voorbereiding en draagvlaktoets, dan nu is gebeurd. De ledenvergadering was 20 april, het voorstel is reeds 26 april ter inzage gelegd. Haastige spoed lijkt hier te veel van het goede.