De overeenkomst tussen Johanna Engwirda-Agricola en Toontje Sprenger

Toontje Sprenger en Johanna Engwirda-Agricola hebben elkaar in leven waarschijnlijk nooit ontmoet. Toch hebben ze al tijden iets gemeenschappelijks, ze waren namen het eerste vrouwelijke raadslid in hun gemeente. Toontje in 1939 in Sleeuwijk en Johanna in 1947 in Spijkenisse.

Links op de foto mijn zus Dorothe

En laat nu in Spijkenisse al weer jarenlang mijn zus Dorothe Kieboom wonen; die daar sinds 2015 raadslid is. Door mijn enthousiaste verhalen over Toontje Sprenger en het uitreiken van de jaarlijkse pluim heeft zij dat idee overgenomen. Daar reikt ze nu de Johanna Engwirda-Agricola pluim uit. Dit jaar aan Ellen Slachter, zij was actief in het waterschap en de gemeenteraad en was aanjager van het project #Meervrouwenindepolitiek in Spijkennise en omgeving. Nu het idee van de pluim navolging heeft gekregen zou ik het wel heel leuk vinden als we in Altena ook in de voetsporen van Spijkenisse zouden treden. Daar bestaat al heel lang de Johanna Engwirda-Agricolastraat, terwijl we in Altena nog altijd wachten op een straat die vernoemd is naar Toontje Sprenger, ons eerste vrouwelijk raadslid in de regio. Helaas niet voor lang, de oorlog gooide roet in het eten, in 1941 werden de gemeenteraden door de bezetter ontbonden. Johanna Engwirda-Agricola was raadslid van 1947 tot 1953. 

.

Ken jij Johanna Engwirda-Agricola?

In Spijkenisse zijn in Maaswijk de straten vernoemd naar vrouwen. Je vindt hier de Johanna Engwirda-Agricolastraat. Johanna was het eerste vrouwelijke raadslid van de gemeente Spijkenisse. Johanna Engwirda-Agricola leefde van 1896 tot 1984. 

Een foto van Johanna bij het straatnaambordje van Johanna

Rond 1920 kwam zij met haar man vanuit Leeuwarden naar Voorne-Putten. Johanna was raadslid in Spijkenisse voor de Partij van de Arbeid van 1947 tot 1953. Verder was zij actief in het bestuur van de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen en zat zij in het bestuur van de bewonerscommissie van het verpleeg/verzorgingshuis De Marckenburgh. Deze informatie ontving mijn zus Dorothe van haar familie. Ook het mooie portret van Johanna kreeg ze van haar familie. Als rooie vrouw is mijn zus er trots op dat ze in haar voetsporen mag treden als raadslid voor de Partij van de Arbeid. Johanna heeft, als eerste vrouwelijk raadslid in haar gemeente, als voorbeeld gediend voor vele andere vrouwen. In het licht van de naderende Vrouwendag een mooi moment om hier bij stil te staan.

Dertiende pluim van Toontje Sprenger

Alles is anders sinds corona, zo ook de uitreiking van de Toontje Sprengerpluim. Niet zoals de laatste jaren in aanwezigheid van veel vrouwen, maar dit keer al wandelend door Sleeuwijk, het dorp waar Toontje haar leven lang heeft gewoond.

Anne-Wil Maris neemt de Toontje Sprengerpluim in ontvangst

Zo wandelde ik samen met Anne-Wil Maris en Leny van der Ham op het Hoekeinde tegenover het voetveer van Sleeuwijk naar Gorinchem. Daar waar ze ooit de scepter zwaaide in haar eigen cafe dat ze met een broer en zus runde. Bezochten we haar graf op de begraafplaats bij het Sleeuwijks kerkje. Stonden we stil bij de burgemeesterswoning aan de Rijksstraatweg en arriveerden ten slotte bij het voormalige gemeentehuis van Sleeuwijk. 

Toontje Sprenger

Zo vond de uitreiking van de pluim plaats bij het raadhuis, waar Toontje Sprenger van 1939-1941 raadslid was. De Toontje Sprengerpluim werd eerder uitgereikt aan Hetty van der Stelt, Sylvana de Backer, Carla Breuer, Loes Lijmbach, Hennie Schermers, Paula Jorritsma, Marienke de Boer-van Lankeren, Jenneke Komejan, Corine Verweij, Carola Schouten, Riet de Graaf en Jade Buchholtz. Met het uitreiken van de pluim wordt zo jaarlijks aandacht gevraagd voor meer vrouwen in de politiek en in besturen. Zeven van de 31 raadsleden in Altena is vrouw; tevens heeft de gemeente één vrouwelijke wethouder. Van de zeven fracties in de raad zijn er drie die volledig uit mannen bestaan. 

Deze keer geen taartjes bij de uitreiking

Over een jaar worden nieuwe gemeenteraadsverkiezingen gehouden en juist in deze tijd gaan politieke partijen op zoek naar nieuwe talenten. De uitreiking van de pluim is dan ook een oproep aan alle partijen om vooral op zoek te gaan naar vrouwelijke, politieke talenten, zodat de gemeenteraad in 2022 een meer evenwichtige afspiegeling is van de samenleving. Om vrouwen meer zichtbaar te maken is tevens een verzoek ingediend bij de gemeente Altena om in het dorp Sleeuwijk een straat te vernoemen naar Toontje Sprenger. Dit verzoek staat inmiddels op de agenda van de straatnamencommissie. Ook elders in Nederland zijn straten vernoemd naar vrouwelijke raadsleden; het gaat om ca. dertig gemeenten. Zo kent Spijkenisse de Johanna Engwirda-Agricolastraat, genoemd naar het gelijknamige raadslid. Zij was van 1947-1953 raadslid. Raadslid Dorothe Kieboom reikt daar dit jaar voor het eerst de Johanna Engwirda-Agricola pluim uit aan voormalig PvdA raadslid Sylvia Broekmeulen. 

Het vroegere gemeentehuis in Sleeuwijk