Dijken niet op orde (2)

Peilschaal in de dijk bij Sleeuwijk

Waar zijn de dijken niet op orde? Om maar dicht bij huis te blijven, in dijkring 24 gaat het om een stukje bij Genderen, delen tussen Sleeuwijk en Woudrichem en bij Giessen/Rijswijk. Ook delen van de Steurgatdijk in de Oostwaard in Werkendam zijn niet op orde. Daar is al gestart met een dijkverbeteringstraject, maar bij een eerdere toetsing waren sommige delen wel op orde, bij de derde toetsing zijn ze alsnog afgekeurd. Ook de Sasdijk en een deel van de Sleeuwijksedijk zijn niet in orde, ook daar is al een begin gemaakt aan het dijkverbeteringstraject. De Sasdijk valt daar niet onder. Inmiddels ligt er een brief bij de minister om de delen van de Steurgatdijk die aanvankelijk buiten het traject vielen, nu toch direct mee te mogen nemen in de dijkverbetering. Dat bespaart immers kosten.

Dijken niet op orde

Dijkverbetering heeft permanente aandacht nodig

Recent werd gemeld dat de Deltawerken na 50 jaar eindelijk definitief zijn afgerond. Het is echter allerminst reden om het voorlopig rustig aan te doen. Bij de derde toetsing primaire waterkeringen van de dijken in het gebied van Waterschap Rivierenland bleek dat 105 kilometer niet op orde is. Bij de toetsing is geen rekening gehouden met de plannen die op stapel staan voor Ruimte voor de Rivier. Het gaat in totaal om 88 kilometer dijk dat nog wordt verbeterd, zodat nog 17 kilometer overblijft die nog moet worden aangepakt.

Denkend aan Holland....

Gerrit Kok met vrouw en kinderen tijdens de Ab vergadering



Het glas van Gerrit


Het podium waarop Gerrit werd toegezongen

'Denkend aan Holland zie ik Gerrit Kok op de dijk staan', zo zong een zangeres bij het afscheid van dijkgraaf Gerrit Kok. Vrijdag nam hij afscheid en zoals bij elk afscheid kreeg hij veel lof toegezwaaid. Terecht, want Gerrit was een bestuurder van statuur, die toch bescheiden bleef. Uiterwaard waren er cadeau's voor de scheidende dijkgraaf. Zo wordt het gemaal Overwaard aan de Kinderdijk omgedoopt tot het ir. G.N.Kok/Overwaard gemaal. Van mij had Overwaard er wel af gemogen, maar volgens Jan Bikker zou dat oorlog betekenen in de Alblasserwaard. Natuurlijk waren er glazen voor Gerrit, een dijkgraaf die geen glas heeft achtergelaten is ondenkbaar. Één glas kreeg een plekje in de vergaderkamer, het andere mocht mee naar huis. Zelfs Koningin Beatrix had zich bemoeid met het afscheid van Gerrit Kok, ze liet de burgemeester van Wageningen de ridderorde persoonlijk opspelden vanwege zijn vele maatschappelijke verdiensten.

Zwerven door Rivierenland (5)

De reusachtige kastanjeboom van Loevestein

De laatste nacht van mijn fietsvakantie was toch wel de meest bijzondere. Slapen op Slot Loevestein is een belevenis. Vooral als na zes uur 's avonds de daggasten de poort uit zijn, heb je het rijk bijna alleen. Heerlijk wandelen in de avond en mijmeren over al die mensen uit het verleden die zijn verbonden met de historie van Loevestein. Zoals Elsje van Houwelingen, het dienstmeisje van Hugo de Groot, die de bedenker zou zijn van de truc met de boekenkist. En anno 2010 is Loevestein opnieuw betrokken bij een opmerkelijk ijkpunt in de historie. De uitvoering van de plannen voor Ruimte voor de Rivier. Het vormt zo getuige van een omslag in het denken over veiligheid, het water moet de ruimte krijgen. De maatregel Munnikenland wordt door WSRL zelf uitgevoerd.

Zwerven door Rivierenland (4)

De Vrouwe van Brakel
Dijken, dijken en nog eens dijken
Monument voor Koning Willem III in Dreumel

Op de vierde dag van mijn fietstocht heb ik 34 foto's gemaakt. Een mix van foto's van monumenten ter herinnering aan dijkdoorbraken, dijkherstel, verdwenen steenfabrieken, oorlogsmonumenten en meer. De historie ligt er voor het oprapen. Het is dus moeilijk kiezen tussen al die plaatjes. Het beeld van de vrouwe van Brakel mag niet ontbreken. En het ereteken ter herinnering aan een bezoek van Koning Willem III vanwege de watersnood in 1855, volgens mij in Dreumel. Overigens mag wel gezegd worden dat sommige dijktaluds er prachtig uitzagen vanwege de vele bloemen. Gele kamille en sint jacobskruiskruid, paarse en witte klaver en blauwe korenbloemen(?). Daar heb ik helaas geen foto van genomen.

Zwerven door Rivierenland (3)

Het dijkmagazijn Deest, de zandzakken in dijkmagazijn Winssen en dijkmagazijn Ewijk.

Naast de vele kerken en kerkjes langs de dijken in Rivierenland zijn ook de dijkmagazijnen opvallende gebouwen langs de dijken. De gemeente Beuningen heeft maar liefst vier dijkmagazijnen langs de dijk staan in Weurt, Beuningen, Ewijk en Winssen. En verderop in Deest staat er nog zo'n dijkmagazijn. Eind 19e eeuw hebben de Waterschappen de dijkmagazijnen laten bouwen. De dijkmagazijnen waren opslagplaatsen voor materiaal om de dijk te beschermen bij hoog water en/of voor het regulaire onderhoud. In de magazijnen bevonden zich tientallen kruiwagens, honderden schoppen en duizenden lege (zand)zakken. Daarnaast werd er ander materiaal opgeslagen zoals heiblokken en brancards. De kenmerkende tochtluiken aan de zijkanten van de magazijnen (zogeheten schoepenramen) werden tegenover elkaar opengezet zodat alles zoveel mogelijk droog bleef. In de jaren zeventig verloren de dijkmagazijnen hun oorspronkelijke functie. Thans zijn de dijkmagazijnen in beheer bij het ‘Waterschap Rivierenland.
Tijdens mijn fietstocht was er in het dijkmagazijn van Winssen een expositie van Wil Schuiling en haar broer Wim Rutten met schilderijen en houtsnijwerk. Vele fietsers maakten er een tussenstop. Wil vertelde dat ze er wel een film van kon maken, groepen fietsers kregen nogal eens ruzie over het al dan niet stoppen om de expositie te bekijken.

Zwerven door Rivierenland (2)

Wat opvalt als je langs de dijken fietst, zijn de veelal prachtige kerkjes. Langs rivieren en zeeën speelt godsdienst nu eenmaal vaak een prominente rol. Volg de bible-belt en het wordt moeiteloos bevestigd. In het boek van Kerk tot Kerk van Carel van Gestel worden de kerken in het rivierengebied beschreven en omlijst met vele mooie foto's. Het witte kerkje van Slijk-Ewijk is een plaatje. De oudste delen stammen uit de 14e eeuw, de toren vormde een baken voor de scheepvaart. Het bovenste deel van de toren inclusief houten omgang en spits dateren uit 1826.
Ook imponerend om te zien vanaf de dijk in Lent, de grote of Stevenskerk te Nijmegen.

Zwerven door Rivierenland

Wat is het rivierengebied toch een prachtig landschap. Vijf dagen fietsen leverde bijna 200 prachtige foto's op. Veel te veel om allemaal op mijn blog te zetten natuurlijk. Iets voor een fotoboek? Misschien ga ik dat nog weleens doen. De dijken langs de Waal in het rivierengebied vertellen ook de geschiedenis van het gebied. Veel van die historie wordt verteld op talloze informatieborden, die helaas niet allemaal even fraai zijn. Velen hebben de tand des tijds niet doorstaan, jammer. Om een beeld te geven van mijn fietstocht, enkele foto's van de eerste dag fietsen door het rivierengebied vanaf Werkendam naar Tiel. Alle foto's zijn gemaakt op 9 augustus. U ziet achtereenvolgens een beeldengroep in de haven van Haaften, een visnet met meeuwen in Boven-Hardinxveld, een hek op de dijk van Waterschap Rivierenland (waar was dit ook alweer?) en het peilschaalhuisje uit 1874 in Herwijnen.

De wijde wereld in!

Het voetveer Hardinxveld-Werkendam

Vanaf maandag ga ik weer een paar dagen fietsen door het gebied van Waterschap Rivierenland. Op zoek naar sporen van het Waterschap! Ik begin met een oversteek vanaf Werkendam met het voetveer naar Boven-Hardinxveld. Over een paar dagen leest u alles over mijn belevenissen.

Fotowedstrijd Nederland leeft met water

De Merwede ter hoogte van de haven van Sleeuwijk

De campagne “Nederland leeft met Water” vraagt aandacht en medewerking van alle Nederlanders voor een duurzame watertoekomst. Beelden kunnen helpen die toekomst werkelijkheid te laten worden. “Nederland leeft met Water” daagt je in samenwerking met National Geografic uit om de meest sprekende waterfoto’s in te sturen. Je doet dan mee aan de speciale categorie “Nederland Waterland” van de National Geographic Fotowedstrijd 2010. Waar is de toekomst van Nederland waterland zichtbaar? Wat is je favoriete dijk, duin of waterbouwwerk? Wat betekent voor jou leven met water? Laat het ons zien! Inzenden kan tot 7 september.
http://www.nederlandleeftmetwater.nl/fotowedstrijd

Klachten over te helder water

Een karper, gevangen in de Woerkumse grachten

De wateren in Nederland worden te helder. Althans, dat menen sportvissers. Volgens Joram Bal van Sportvisserij Nederland wordt het door deze trend steeds moeilijker vissen.
Bergbeekjes Volgens de sportvisser zijn er op sommige plekken steeds minder vissen. ‘Helder water is natuurlijk op zich mooi, maar dat betekent ook minder biomassa, wat weer minder voedsel voor vis betekent. Bovendien zijn schoon water en helder water niet hetzelfde. De verschillende wateren verschillen veel en het is niet realistisch te denken dat ze allemaal kraakhelder moeten zijn. Nederland is een laag land met bijvoorbeeld de Rijn, het is normaal dat er sediment in meekomt. We moeten niet alleen maar bergbeekjes willen.' Kaderrichtlijn Albert van der Graaf van Waterschap Rivierenland: ‘het water is de afgelopen jaren inderdaad een stuk schoner geworden. Dat komt onder meer door internationale afspraken en bijvoorbeeld de EU kaderrichtlijn water. Er is sprake van een betere bedrijfsvoering, zoals onder agrariërs; de mest- en afvalstoffen worden op een schonere manier opgeruimd en het afvalwater wordt op een betere manier schoongemaakt. Belangenvereniging Zo is er onder meer schoner rivierwater en het moet nóg schoner! De sportvissers zijn slechts één belangenvereniging en als je het aan andere belangengroepen zou vragen, zouden ze alleen maar blij zijn met schoner water. Jammer dat de sportvissers het zo eenzijdig zien.’ Overigens vind Bal dat het helderdere water ook wel positieve punten met zich brengt, ook voor vissers, zoals de komst van meerdere vissoorten.

(Bron: Binnenlands Bestuur)