Maandagavond spraken we in de commissie waterveiligheid over het rapport van hoogleraar Stefan van Baars 'de Lekdijk is lekgestoken' over de dijkversterking tussen Kinderdijk en Schoonhovenseveer. In april vorig jaar was het hevig schrikken, vooral vanwege
het risico voor de veiligheid van de dijk. Dat was onze eerste en grootste vraag,
deze werd in juli 2021 beantwoord. Er was geen sprake van acuut gevaar voor de
waterveiligheid, volgens het eerste onderzoek van Deltares.
|
Boorpalen in de Lekdijk bij Nieuw Lekkerland |
Toch geven alle stukken die we nu ontvangen hebben toch weer
aanleiding daar een vraagteken bij te zetten, mogelijk niet acuut, maar wel
anderszins. In het stuk van het Expertisenetwerk Waterveiligheid lees ik dat
nog geen definitief oordeel over de veiligheid is geleverd. ,,Voor een
definitief oordeel over de waterveiligheid wordt onderzoek naar de oorzaak van
de vernatting en de gerealiseerde kwaliteit van de boorpalen aanbevolen”. Ook
in het advies van commissie Van der Vlist komt dit terug, zij adviseert om een
overleg te starten dat gericht is op het verkrijgen van een gedeelde visie op
de veiligheid van de Lekdijk.
|
Te zware machines op de Lekdijk? |
Naast het bieden van veiligheid aan alle bewoners achter de
Lekdijk zijn bij deze dijkversterking vooral bewoners aan de dijk getroffen
door de trage schadeafhandeling. Jaren na afronding van het traject zijn deze
nog altijd niet afgehandeld. Ook blijken
schadedossiers gebreken te vertonen en zijn de opnames van schades onvolledig. Ook
hier is de veiligheid van de dijkbewoners in het geding. ’Het eerlijke verhaal is dat bij een langdurig
hoge waterstand met een relatief grote jaarlijkse kans de bestaande bebouwing
aan de dijk grote schade kan ondervinden, waarbij instorting niet is
uitgesloten”. En in het rapport lezen we verder dat ons waterschap bij de schadeafhandeling
onzichtbaar was. Het had beter gekund en gemoeten, zo schrijft het college. Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Waren er voor het rapport van
Baars geen signalen binnen onze organisatie dat dit niet goed liep? Waarom was
de afhandeling van de schades niet zichtbaar voor het bestuur, waarom zijn wij
niet eerder geïnformeerd?
Zowel in het rapport van het Expertisenetwerk
Waterveiligheid als in de bijgevoegde brief van de heer De Bont, dank daarvoor, komt naar voren dat bij
de dijkversterking veel niet goed gegaan is. We noemen slechts de
risicoanalyse, de risicobeheersing, veranderingen in de uitvoering die niet
altijd goed onderzocht zijn, de schadedossiers. Over de financiën brengen we in
herinnering dat een dag voor de feestelijke oplevering van het dijktraject KIS in
2018 we als bestuur spraken over de meerkosten van 27 miljoen euro. Ook gebrek
aan kennis en ervaring bij ons waterschap speelde ons parten. Hoe worden kennis
en ervaring rond dijkversterkingen voortaan beter geborgd in onze organisatie? In het bijgevoegde memo over de brief van de heer De Bont
schrijft het college dat nog geen wederhoor heeft plaatsgevonden. Wanneer mogen wij dit
verwachten?
|
Zware machines voor het plaatsen van de boorpalen |
Met name vanuit het onderzoek naar de schades komt naar
voren dat het eigenaarschap van het waterschap onvoldoende was. Het waterschap
was teveel op afstand, mensen konden bij klachten niet bellen naar het
waterschap, maar naar de aannemer. Ook bij de risicobeheersing bleef ons
waterschap teveel op afstand. Zelfs het bestuur stond teveel op afstand. Veel
zaken rond eigenaarschap zijn een uitvloeisel van de contracteringsfilosofie. Het
CDA heeft recent nog een opmerking gemaakt over de contracteringsfilosofie,
want in hoeverre is bij de Graaf Reinald Alliantie nog sprake van eigenaarschap
van ons waterschap? Of staan we ook daar teveel op afstand? Dit was een van de
conclusies van het HWBP onderzoek naar contractvormen.
|
Oplevering van de Lekdijk in september 2018 |
We moeten lessen trekken uit de schade aan panden, schadeafhandeling, techniek
en risicomanagement, waarin wijzigingen pas achteraf gemeld worden. Laten we
vooruit kijken op al deze punten en zorgen dat het op alle komende dijktrajecten niet weer zo fout gaat. Wel missen we het eerlijke verhaal over behoud van woningen langs
onze dijken, hoewel ook wij het betreuren als woningen moeten wijken, moeten we
wel realistisch blijven. Daarom nogmaals dank aan de heer Van Baars, hij heeft
ons wakker geschud en ons gedwongen in de spiegel te kijken. Het nadere onderzoek naar de schadedossiers van onze inwoners vinden we het meest urgent. Maar ook de vraag naar de veiligheid vinden wij als CDA urgent, evenals het op orde brengen van de organisatie met voldoende professionals om dergelijke complexte projecten tot een goed einde te brengen.