Vergadermoe...........

Ook aan deze vergadertafel mocht ik in het afgelopen jaar plaatsnemen

Hoe vaak heb jij vergadert dit jaar? Zomaar een vraag die me gisteren werd gesteld. Terwijl ik vlak voor Kerst al een keer had gezegd dat dat mijn laatste vergadering van het jaar was, heb ik daarna toch nog twee maal een overleg gehad. Maar gisteren was echt de laatste van het jaar. En dit ging over het evenement van 'Veldslag tot Vredesmissie'. En volgens mij wordt dat echt iets moois. Volgend jaar ga ik jullie er alles over vertellen. Hoe vaak ik vergadert heb dit jaar weet ik niet, hoeveel blogs ik heb geschreven ook niet exact. Maar waarschijnlijk is dit wel de laatste van dit jaar.......Zalig uiteinde en tot volgend jaar! En doe voorzichtig met vuurwerk.

Een terugblik op 2016

Mijn twee dochters en mijn twee oudste kleinzonen in remise D op Fort Altena

Zo aan het einde van het jaar krijg je altijd de neiging nog eens terug te kijken. Wat is me bijgebleven? In de familiekring mochten we in maart de tachtigste verjaardag van mijn moeder vieren. Nog meer familienieuws was er met de verhuizing van een dochter en een zoon. Bij mijn oudste dochter werd een gezonde zoon geboren, zo ben ik inmiddels in het rijke bezit van vijf kleinkinderen. Mooie herinneringen om te koesteren.

Er ligt nog wel wat op de plank........

Ons mooie kasteel Dussen in de sneeuw

Tja, soms is mijn inspiratie gewoon op voor het schrijven van een blog. Ik begon elf jaar geleden met het idee dat zo'n drie maanden dagelijks te doen. Toen ik eenmaal de smaak te pakken had kon ik niet meer stoppen. En nu geniet ik vooral van mijn blog als ik nog eens teruglees. Want wat deed ik bijvoorbeeld tien jaar geleden op 27 december? Op die dag schreef ik over het afscheid van Cees Branderhorst als raadslid. Hij nam afscheid om persoonlijke redenen, maar hij voelde zich vooral niet senang in de politiek. In 2006 hadden we overigens ook een witte kerst. En wat betreft het dagelijks schrijven, ik heb helaas niet altijd iets op de plank liggen........

Nogmaals het haventje van Rijkswaterstaat

Het haventje van Rijkswaterstaat met op de achtergrond de Sasdijk

Vandaag even een rondje gereden door de havens van Werkendam; deze keer boordevol schepen die thuis Kerst vieren. Maar ook even bij het haventje van Rijkswaterstaat gekeken. Nog altijd liggen er veel kleine scheepjes, toch is niet duidelijk wat er gaat gebeuren. De gemeente Werkendam wil in elk geval graag een nieuwe toegangsweg over het voormalige terrein van Eendracht. Wordt vervolgd.....

Wat komt er aan de veerstoep?

Terrein bij de veerstoep in Werkendam

Een mooi overzicht van het terrein van de voormalige Eendracht. Ook mooi nog te zien het haventje van Rijkswaterstaat met de oude scheepjes. Een jaar geleden schreef ik al over een historisch haventje, maar volgens mij zijn de plan ook nog niet echt verder ontwikkeld. Ook de plannen voor het terrein van de Eendracht blijven nog vaag. Er was wel een plan voor wonen aan het water, maar dat is kennelijk gesneuveld.

Dikke toren van Varik

De dikke toren van Varik

Met collega bestuurders van Waterschap Rivierenland brachten we vandaag een bezoek aan Varik. Allereerst aan de dikke toren van Varik, vervolgens aan Atelier Varik. De Dikke Toren van Varik is waarschijnlijk gebouwd tussen 1250 en 1300. Eeuwenoud dus, en deze toren heeft al die overstromingen, dijkversterkingen en ingrepen in het landschap overleefd. Als de muren konden spreken..... Bovenop de toren heb je uiteraard prachtig uitzicht op het Rivierengebied. Omdat het winter is, konden we zelfs de Maas zien liggen die langs Heerewaarden en Lith stroomt. Vanaf de toren hadden we ook zich op het gebied dat mogelijk door een nevengeul wordt doorsneden. Mogelijk, omdat nog geen besluiten zijn genomen over nevengeul of dijkverzwaring. Wel goed op te horen dat indien de nevengeul er komt, het beschermingsniveau in de dorpspolder hoger zal liggen dan in de rest van het rivierengebied. 

Uitzicht op het Rivierengebied vanaf de dikke toren

Graffiti op bunkers

Bunker langs de Zevenbansche Boezem

Bunker langs Weerensteinweg

Bunker langs de Roef

De ongelooflijke blik van een boswachter toen schilder Ad Dubbeldam uit Hank vertelde dat hij van plan was een bunker langs het Liniepad met waterverf te beschilderen zal ik nooit vergeten. Verf op een bunker was uit den bozen. Goed dat mensen ons erfgoed willen beschermen, maar helaas blijven bunkers niet gevrijwaard van graffiti. Daarom zo maar drie foto's van van graffiti op bunkers in onze regio. Wat ik me vooral afvraag bij de bunker die je kunt zien vanaf de Roef; zou niemand gezien hebben dat jongelui daar aan de slag waren? Zo'n graffiti tekening maak je toch niet in het donker?

De droom van Teus Wijnands, elf jaar later.......

Op de foto staat rechts Teus Wijnans

Bij het terug zoeken van een artikel vond ik ineens een verrassend betoog van wijlen Teus Wijnands, lang geleen irecteur van de Rabobank in Werkendam. Ooit mocht ik bij hem werken, maar later kwam ik hem regelmatig tegen  bij CDA vergaderingen. Destijds schreef ik een artikel over mogelijkheden tot gebiedsontwikkeling in de Noordwaard. Onderstaand de reactie van Teus Wijnands op mijn artikel uit 2005, inmiddels elf jaar geleden, maar veel van zijn dromen zijn toch uitgekomen........ 

 

In dit artikel droomt Hannie Visser van mogelijkheden die kunnen ontstaan in het project Noordwaard-meestromend. Hoewel dromen vaak bedrog zijn is ondergetekende erg blij dat er in ieder geval een raadslid in onze gemeente is die over dit project tenminste  droomt. Dit is winst want Werkendam heeft de afgelopen 30 jaar aan de zijlijn gestaan bij ontwikkelingen in de Biesbosch en langs de Merwede. Zo ontstond “dorp aan de ontoegankelijke rivier” en het dorp waar geen antwoord is op de vraag “hoe kom ik in de Biesbosch”. Er is immers in de gehele Noordwaard geen plaats waar je de Biesbosch kunt beleven.

Na de afsluiting van het Haringvliet is de Biesbosch ingericht door de ruilverkavelingcommissies “Altena-West” en “Noordwaard”,het Waterwinbedrijf “De Brabantse Biesbosch”, en het recreatieschap “De Brabantse Biesbosch”. Het recreatieschap heeft, gesteund door de Provincie, sterk ingezet op ontwikkelingen vanuit Drimmelen. Wegens de beleving van de zondag was Werkendam voor de Provincie geen partij voor recreatieve ontwikkelingen. Werkendam stond aan de zijlijn en speelde geen actieve rol.

Deze houding is m.i.nog steeds aanwezig. Bij het project van de dijkverzwaringen, eind vorige eeuw,heeft men tussen Gorinchem en Hardinxveld een mooi fietspad in het dijktalud aan de rivierzijde aangelegd. Ook Dordrecht heeft dit gedaan aan de buitenzijde van de dijken in de Dordtse Biesbosch. Erg veilig in een mooie omgeving. Ik kijk met een zekere jaloezie naar Woudrichem dat er in slaagt met behulp van EU gelden een historische haven aan te leggen terwijl er vroeger nimmer een haven is geweest. Ook de realisatie van de Groesplaat is een prachtig project. Voorbeelden van slagvaardig inhaken op nationale ontwikkelingen !!

Het is mij recent opgevallen dat niemand van onze gemeenteraad belangstelling toont bij de inrichting van de ecologische verbindingszone in het noordwesten van de Noordwaard. Een ingrijpend werk voor de infrastructuur met gevolgen voor bestaande recreatieve mogelijkheden. Het artikel van Hannie Visser is voor mij daarom reden de gehele CDA-fractie en bestuur te wijzen op de kansen die er nu komen in het project Noordwaard-meestromend voor de natuur en de recreatie. Een achterstand kan worden ingelopen. 

Door de natuurlijke loop van de Merwede zal de instroom worden gesitueerd direct ten westen van het industrieterrein nabij de Calandstraat en de loswal van Rijkswaterstaat. De tussenliggende akkerbouwgronden zullen aan deze bestemming worden onttrokken. Een schitterende kans om de Merwede voor het publiek toegankelijk te maken. Ga eens naar de Hollandse Biesbosch in Dordrecht aan het einde van de Baanhoekweg, recht tegenover Sliedrecht, om te zien hoe dit gerealiseerd zou kunnen  worden. De loswal van Rijkswaterstaat wordt vrijwel nimmer gebruikt. Een prachtige plaats voor dagrecreatie met o.a. picknickplaatsen en vismogelijkheden. Terwijl een trailerhelling eenvoudig gemaakt kan worden voor mensen die een boot te water willen laten. Wellicht is in dit gebied een kleine Groesplaat te realiseren!

Vroeger werd het water van de Merwede o.m.afgevoerd door kreken in de Noordwaard tussen het Fort Steurgat en de Kievitswaard. Wellicht worden deze kreken weer in het landschap teruggebracht. Maak er dan mooie wandel- of fietspaden van, zoals langs de Wijde Alm tussen Uitwijk en Almkerk. Ook bij de uitstroom in de voormalige polder Maltha kunnen creatieve oplossingen worden bedacht. Denk aan de waterrecreant in een kano of roeiboot. Op deze locatie zou een picknickplaats gemaakt kunnen worden waardoor men over het Gat van de Noorderklip uitkijkt en zo de Biesboschnatuur beleeft. Er zijn talloze voorbeelden in ons land hoe mooie landschappen worden ingericht.

Tezamen met het in uitvoering zijnde project ecologische verbindingszone kan het project Noordwaard-meestromend de Noordwaard doen veranderen in de tuin van Werkendam. Er is veel belangstelling voor wandelen en fietsen in de Noordwaard. Aan de balie van het Biesboschmuseum wordt bijgehouden hoeveel mensen om informatie komen. De voorgestelde flankerende investeringen zijn niet kostbaar. Wellicht is zelfs EU-subsidie te verkrijgen omdat de Noordwaard is opgenomen in de fietsroute Basel(Zwitserland)naar Rotterdam langs de Rijn. Op dit moment is het traject in onze omgeving weinig spectaculair.

Het is wellicht raadzaam dat in de planfase van dit project contact gezocht wordt met Staatsbosbeheer en St. Behoud Biesbosch om te zien of samenwerking mogelijk is. Ir Jan Koolen van laatstgenoemde stichting volgt wel alle ontwikkelingen in de Noordwaard en let heel scherp op de effecten van alle maatregelen voor de natuur. Mijn suggestie is gebaseerd op wat ik elders zie en ik bepleit daarom een actieve opstelling van de politiek!

Kim Putters lezing

Kim Putters in Alblasserdam

Hoe versterken we de maatschappelijke en politieke democratie? Een van de vragen tijdens de Kim Putters lezing in Alblasserdam. Putters is directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau, maar was ook tien jaar raadslid in de gemeente Hardinxveld-Giessendam. Putters had zelf wel enkele antwoorden zoals het zoeken naar nieuwe manieren van politieke democratie. Actieve rekenkamers, meer mogelijkheden tot bezwaar en beroep, een ombudsfunctie in gemeenten kunnen allemaal bijdragen aan meer politieke democratie. Ook vraagt dit om meer betrokken ambtenaren, een onafhankelijke informatievoorziening en een sterke media. 

Constateringen van onbehagen in de samenleving rond zorg vragen om meer maatschappelijke democratie zoals de opzet van zorgcooperaties en meer inzet van familie rond kwetsbare ouderen. Ook roept het nieuwe solidariteitsvraagstukken op. Kunnen buren worden ingezet bij het signaleren van problemen in de wijk? Of wordt dan gevreesd voor teveel sociale controle? Past de woningmarkt zich voldoende aan voor ouderen die langer thuis moeten blijven wonen. En wat kunnen we allemaal al voor zorg thuis verlenen? En hoe bereikt de overheid eigenlijk die kwetsbare ouderen, met vaak kleine netwerken. Bestaan er nog wel netwerken in 2030 als het verenigingsleven blijft afkalven? Kortom veel vragen, waarop we nog geen antwoord hebben.

Hoogwateroefening (3)

Een wel die is afgedekt met zandzakken (opkisten) ; deze keer uiteraard met een pomp voor de hoogwateroefening

Hoogwateroefening (2)

Het inpakken van de dijk

Een van de onderdelen van de Hoogwateroefening was het testen van de samenwerking met de aannemer bij calamiteiten. Na melding op de dijkpost werd een wachtmeester op pad gestuurd om ter plaatse te gaan kijken. Net boven de waterlijn is sprake van uitspoeling en gezien de verwachte storm en hogere waterstanden moet de dijk met doek en zandzakken worden afgedekt. De aannemer wordt gebeld (deze heeft een waakvlamovereenkomst voor inzet tijdens calamiteiten) en deze is snel ter plaatse, hij zet de dijk (met daarop een fietspad) af en gaat aan de slag onder toeziend oog van de wachtmeester en een waarnemer van Stichtse Rijnlanden. In totaal wordt tien meter dijk met doek en zandzakken aangebracht. 

In totaal werd tien meter dijk ingepakt langs het Steurgat

Wat me het meest is bijgebleven van de oefening? De professionaliteit van de oefening en de inzet van de medewerkers en dijkwachten; zij hebben hart voor hun werk. De zwakste schakel? Dat is en blijft de communicatie.

Hoogwateroefening

De dijkwachten patrouilleren in groepen van drie; twee langs de dijk en een in de auto.

Juist op de laatste dag van de TV serie 'Als de dijken breken' hield Waterschap Rivierenland een Hoogwateroefening; afgekort tot HOWARI2016. Het leek me goed om als bestuurder een keer mee te kijken en zo werd ik zaterdagmorgen om 07.00 uur verwacht op de dijkpost op de waterzuivering in Sleeuwijk. Met zo'n 25 mensen werd de oefening doorgenomen; in totaal mochten vier ploegen van elk drie dijkwachten op pad; zowel vooraf als achteraf vond een briefing plaats per ploeg. Ploegen van drie was nieuw; voorheen gingen de dijkwachten samen op pad. Tevens werden de pas nieuwe portofoons getest. Op de dijkposten zelf bleven de mensen achter die de meldingen van de dijkwachten ter plaatse opnemen. Een bijzondere melding uit de ochtend kan ik wel melden; in de dijk werd een vossenhol ontdekt. Na de terugkeer van alle dijkwachten vond nog een korte evaluatie plaats op de dijkpost. In de middag vond de wisseling van de wacht plaats en werd opnieuw een ploeg dijkwachten op pad gestuurd.

En boven de polder de hemel

"Sommige polderambten ( de gemeenten zijn per slot van rekening uit de waterschappen voortgekomen) ziet men geslachten lang van vader op zoon overgaan. Het betekende een stukje macht, die nu als gevolg van de voorgestelde reorganisatie verloren gaat". (Schoonhovense Krant, maandag 6 december 1971, voorpagina). Het is een citaat van Tweede Kamerlid en burgemeester Maarten Schakel. Het staat opgetekend in de antropologische studie van het dorp Ottoland van 1850-1971. Ik zocht het boek van J. Verrips weer op naar aanleiding van een interview met iemand die is geboren in Ottoland. De reorganisatie waarover wordt gesproken is de vorming van het Hoogheemraadschap Alblasserwaard & Vijfheerenlanden, waarin de Nederwaard en de Overwaard opgaan. Overigens een boeiende studie om te lezen over de ontwikkelingen in Ottoland, een dorp zoals zovele anderen in Nederland

Wakker liggen van de badkuip

Varik Heesselt

In atelier Varik werd vanavond een gastcollege gegeven door prof. Matthijs Kok van de TU Delft over hoogwaterveiligheid. Zo'n veertig mensen waren naar het atelier gekomen om de boeiende uitleg aan te horen. Over de nieuwe normen voor dijken; ook de norm van 18.000 m3 bij Lobith waar nog met enige regelmaat vraagtekens bij worden gezet. In zijn college liet hij zien dat deze norm onderbouwd is met gedegen onderzoek. Maar wel op basis van de kennis die er nu is; dat kan dus morgen weer anders zijn. Na afloop was er gelegenheid om na te praten. Wethouder Teus Kool pleitte vooral voor snelle besluitvorming zodat de bewoners duidelijkheid hebben. Ook ziet hij genoeg kansen voor meer recreatie bij de aanleg van een nevengeul. 

Maar in een gesprek met anderen kwam naar voren dat de bewoners in het gebied toch vooral wakker liggen van de nevengeul en de gevolgen voor het gebied. De Dorpspolder dreigt dan toch een soort badkuipje te worden. Met bewoners die sneller moeten evacueren bij dreigend hoog water, omdat het gebied heel snel kan vollopen. Om dat te voorkomen zouden de dijken van de Dorpspolder extra veilig moeten zijn; kortom steviger dan elders in het rivierengebied. Maar of dat realistisch is? Ook dit vraag vormt onderdeel van de MIRT verkenning, die thans wordt uitgevoerd.

Meekijken bij hoogwateroefening

Hoog water in 1995 bij de Werkendamse veerstoep

Komende zaterdag houdt Waterschap Rivierenland een hoogwateroefening in haar werkgebied met 300 dijkwachten. Om eens van dichtbij mee te maken wat er allemaal komt kijken bij zo'n oefening heb ik gevraagd of ik mee mag kijken. Geen probleem, zo word ik zaterdagmorgen om 7.00 uur verwacht bij de rioolwaterzuivering in Sleeuwijk. Vroeg op dus, maar dat maakt het ook wel spannend. Zijn er misschien nog meer AB leden die een keer mee gaan? Overigens sprak ik zaterdag nog met mijn dochter over dreigend hoog water. Waar moet je heen vluchten, zo vroeg ze zich af. Mede naar aanleiding van de tv serie 'Als de dijken breken'.  Op zolder gaan zitten was mijn eerste advies. En als ze toch weg wil? Dan richting Breda?

De renaissance van het platteland

De stad en het platteland, ze kunnen niet zonder elkaar. Maar door de trek naar de stad, dreigt het platteland te verpauperen, mede door het krimpen van de bevolking. Terwijl het platteland onmisbaar is voor het verbouwen van voedsel, voor het klimaatbestendig maken van ons land en voor recreatie, ontspanning en zingeving. Het is allemaal opgetekend door de initiatiefnemers van de Renaissance van het platteland; een van hen is Jan Hak uit Almkerk. Het tijdschrift met de interviews is een aanrader om te lezen. Met aandachtspunten die we in de visies voor de nieuwe gemeente goed zouden kunnen inpassen.

1. Gezond en veilig voedsel
   Uitgaand van de eisen van deze tijd: duurzaam geproduceerd, eerlijk, verantwoord en klimaatneutraal, met een herwaardering voor de herkomst.
2. Klimaatbestendig, energie
   Maak ons land klimaatbestendig (denk aan de recente wateroverlast!) en zorg ervoor dat ons natuurlijk kapitaal in de vorm van grondstoffen, energie en biodiversiteit beschermd wordt.
3. Recreatie, ontspanning en zingeving
   Werk aan goede, veilige en moderne voorzieningen, dichtbij, die ruimte geven aan ontspanning, rust en recreatieve beweging. Voorzieningen die duurzame economische ontwikkeling en ‘zinvolle werkgelegenheid’ ondersteunen.

http://www.renaissancevanhetplatteland.nl/2016/11/28/magazine-renaissance-van-het-platteland/

Maak Genderen klimaatbestendig (3)

Samen met een naaste familielid (die jarenlang in een naburige gemeente dit werk heeft gedaan en nu ook gepensioneerd is) hebben we Genderen onder de loupe genomen om een voorzetje te geven om eventueel iets te doen om geen overlast van water te krijgen bij hoosbuien. Dit is een voorzetje er zijn natuurlijk nog andere optie’s. Het eerste wat hem opviel was dat er in de kern geen wateropvang is. In Genderen is het goed mogelijk om het water eerst op te vangen en het pas daarna met een kortere weg bij het gemaal Hagoort te lozen, dus niet door het lager gelegen buitengebied. Daar zijn dan – volgens ons voorzetje – twee bassins of wateropvangkanalen voor nodig. Het grootste zou ten westen van Genderen aangelegd kunnen worden en wel vanaf de Hoofdstraat tussen nummers 77 en 79 (Expert v/d Kevie en Peter Stephan) recht naar het kanaaltje aan de Tol en zonder duikers ten westen van het boomgaardtje. Een kleinere opvangkanaal zouden we kunnen realiseren vanaf de Kerkstraat nummers 3 en 5. Dit is tussen Arnoud Horssen en Marrie Kwetters, tegenover Teisterband. Ook dit kanaal zou dan recht gaan naar het afwateringskanaaltje aan de Tol om daar uit te monden tegenover de sluis van de haven. Deze opvangbassins kunnen dan ook gebruikt worden om direct het hemelwaterriolering (straatkolken en regenafvoeren) te lozen van de woningen ten zuiden van de Hoofdstraat en ook de woningen van de Meerhoek Brunestraat om de riolering te ontlasten. Zoals nu ook in de Ruiterhof het regenwater in de vijver geloosd wordt samen met omwonende huizen. 

Het voordeel van deze opvangbassins is dat het water niet afgevoerd word door het lage buitengebied, maar door het kanaaltje langs de Tol, daarna via de wiel in Drongelen langs het dijkfietspad in de nabijheid van de ruimte voor ruimte woningen in Drongelen, vervolgens langs de Waarde naar het Oude Maasje richting gemaal Hagoort. Deze afvoerweg is korter dan via kanalen Klaverplak, Broeksestraat, kleibergsestraat, Nieuwesteeg, Molensteeg en Oude Maasje richting gemaal Hagoort. Zoals nu met de afvoersloot langs de Doeverensestraat wordt de afvoer nogal belemmert door de duikers, die onvoldoende gereinigd worden. ik zie bij Fam. v.d. Meyden wel eens een niveau-verschil van 30 cm. Ook worden er de laatste jaar duikers bijgelegd. Met een brede kanaal zonder obstakels is de afvoer sneller, dit kan grote voordelen opleveren bij hoosbuien. Voor het dorp Genderen zijn er met deze opvangbassins naast droge voeten houden, ook voordelen te noemen op gebied van recreatie zoals vissen, wandelen, als we het aanleggen combineren met een wandelpad er naast en schaatsen in de winter als het ooit nog gaat vriezen. Wat ik wil bereiken is dat Gemeente Aalburg, Waterschap Rivierenland en Dorpsraad Genderen gezamenlijk gaan na denken over de stappen die te nemen zijn om wateroverlast in Genderen te voorkomen bij extreme regenval.

Maak Genderen klimaatbestendig (2)

De oude school in Genderen

In alle nieuwbouwprojecten worden nu wel bassins en opvangsloten gerealiseerd, zoals nu al is in Kerkverreweide en Polderzicht in Wijk en Aalburg, Zuidrand in Eethen, Postweide Woudrichem, ook de Ruiterhof  in Genderen is een goed voorbeeld. Evenals in Werkendam bij het gemeentehuis en bij de voormalige Kwinter en de Sportlaan in Almkerk en bij de Notenhof in Andel. In het nieuwe plan Brede School Giessen-Rijswijk staat 2300 kub meter gepland met een diepte van 1.50 m. Ik las ook dat ze in Hardinxveld-Giessendam met medewerking van waterschap Rivierenland drie waterbergingen gaan graven van elk 3000 kub. meter om wateroverlast tegen te gaan. 

In een voorlichtings-bijeenkomst in Dussen op 1 febr. jl. in de Koppelpaarden zijn er met het plaatselijke ZLTO en waterschap Rivierenland verschillende maatregelen afgesproken, zoals baggeren en extra maaien van de afwateringskanalen. Daar is ook door Dijkgraaf Bleker van waterschap Rivierenland geopperd om met de drie gemeente’s in het Land van Heusden en Altena te gaan praten om meer waterberging (buffers) in te dorpen te gaan graven, om het regenwater tijdens hoosbuien een paar dagen op te vangen en het daarna, als het waterpeil is gedaald, naar de gemalen te sturen. Een mooie uitspraak van dijkgraaf Bleker daar was : je gooit het overtollige water toch niet over de schutting naar de buren. Het waterschap wil samen met de gemeente’s de kosten dragen, en heeft er 2 miljoen euro voor uitgetrokken voor het Land van Heusden en Altena. Voor de gemeente Woudrichem zijn al afspraken gemaakt, die totaal 2.1 miljoen euro gaan kosten, waarvan het waterschap 0.8 miljoen euro toegezegd heeft. De buffers zouden dan in of bij de kernen gerealiseerd kunnen worden.