Motie tegen gaswinning in Waterschap Rivierenland

Tijdens de AB vergadering van Waterschap Rivierenland is op initiatief van het CDA en Water Natuurlijk een motie aangenomen tegen uitbreiding van de gaswinning in het Waalwijkse veld. Ook de provincie Brabant en onder andere de gemeente Woudrichem hebben eerder een motie aangenomen met dezelfde strekking.  

Boren naar gas in Veen in 2008

In het voorjaar tekende Waterschap Rivierenland samen met Brabantse Delta bezwaar aan tegen het voornemen een vergunning te verstrekken, evenals Waterschap Aa & Maas. Bezwaar vanuit het Waterschap tegen gaswinning zijn de risico's op bodemdaling en de risico's van het fracken op de kwaliteit van het grondwater zoals beschreven in de structuurnota energie. Het deel van het Waalwijkse veld dat binnen de gemeentegrenzen van Aalburg ligt, is niet ver verwijderd van een gebied voor drinkwatervoorziening in Genderen. In de motie wordt het college van dijkgraaf en heemraden opgeroepen om samen met andere overheden op te trekken door een beroepschrift in te dienen bij de Raad van State. Tijdens de discussie over de motie deed de fractie ongebouwd nog het voorstel om te komen tot een waarborgfonds om zo toekomstige schades van de gaswinning te kunnen compenseren. Twee jaar geleden toen Vermillion haar booractiviteiten staakte aan de Zwaansheuvel in Veen schreef ik al een artikel samen met CDA raadslid Arno Bouman over de onwenselijkheid van gasboringen in ons gebied. 

Bewaren

Vanavond was ik in Heusden op het Streekarchief voor een cursus bewaren. Wat is waardevol om te bewaren en wat moet in het archief bewaard blijven? Zelf kan ik moeilijk iets weggooien, vooral omdat bijna overal herinneringen aan kleven. Helaas leidt het bij mij al snel tot chaos. Maar dat is na de cursus natuurlijk verleden tijd...... 

Houtsnijwerk van soldaat Schoon uit Werkendam

Toch zouden we niet zonder bewaarders kunnen, onze musea zouden dan immers wel kunnen sluiten. Dat was maar weer eens mooi om te zien bij de opening van de expositie op Fort Giessen. Van al die oude, bewaarde foto's kon toch maar mooi een foto expositie worden samengesteld, Met foto's zo haarscherp dat ze een mooi tijdsbeeld lieten zien, zeker door de film die was gemaakt van al die foto's. Voor de expositie had ik ook nog enkele mooie stukjes 'huisvlijt' gevonden bij de familie Van den Heuvel-Schoon. Opa Schoon had in de Eerste Wereldoorlog prachtige houtsnijwerken gemaakt, zoals een dienblad, een klein wandrekje en een houder voor een thermostaat. Jaren geleden zag ik ook al zulk mooi houtsnijwerk, een houten naaikistje uit Gorinchem, ook uit de tijd van de Eerste Wereldoorlog. Toch mooi dat mensen het de moeite waard vonden om dat allemaal te bewaren. 

Mobilisatiekistje, afkomstig uit Gorinchem

Tien jaar na de opkomst van 23 procent

Precies tien jaar geleden werd de verkiezingsuitslag van de eerste, politieke Waterschapsverkiezingen bekend gemaakt op 28 november 2008 Meest opmerkelijke aan die verkiezingen was de opkomst van de schamele 23 procent. Plus de tien  procent ongeldige stemmen, die vooral veroorzaakt werden door een onduidelijk stemformulier. 

Cartoon over de waterschapsverkiezingen

Na dat lage opkomstpercentage en een tiende van de stemmen die werden afgekeurd, brandde de discussie los over het bestaansrecht van de Waterschappen. Pas toen die discussie was geluwd werden in 2015 - zes jaar na dato - opnieuw verkiezingen gehouden. Geen schriftelijke verkiezingen meer, maar gelijktijdig met de provinciale staten verkiezingen. Een goed besluit, het opkomstpercentage verdubbelde door die duo verkiezingen naar 45 procent. Op 20 maart 2019 worden opnieuw waterschapsverkiezingen gehouden. Ook ik ben namens het CDA weer kandidaat voor het bestuur van Waterschap Rivierenland. Maar tien jaar na de intrede van politieke partijen in de waterschapsbesturen borrelt wel de vraag op wat dat ons gebracht heeft. Reacties zijn meer dan welkom. 

Kunst in de openbare ruimte in Werkendam

Klaas Rienks, voorzitter van de AdviesRaadKunst in Werkendam heeft tijdens de raadsvergadering het boek 'Openbaar kunstbezit in de gemeente Werkendam' aangeboden aan burgemeester Yves de Boer. 

Burgemeester Yves de Boer neemt het boek in ontvangst van Klaas Rienks

Een mooi naslagwerk, zo telt het dorp Werkendam en de Biesbosch 21 kunstwerken. Variërend van het standbeeld van de buitenafwerker tot het beeld Fokzeilen in de Beatrixhaven te Werkendam. De plaatsing van dat beeld in 1987 had nog heel wat voeten in de aarde, zo kunstminded was Werkendam nu ook weer niet. 

Het beeld Fokzeilen aan de Beatrixhaven

De andere dorpen van de gemeente Werkendam zijn minder rijkelijk bedeeld met beelden in de openbare ruimte. Klaas Rienks, samensteller van het boek, spreekt de hoop uit dat de nieuwe gemeente Altena de ongelijke verdeling weer recht zal trekken. Het zou ook mooi zijn als de kunst in de openbare ruimte van de gemeente Woudrichem en Aalburg beschreven zou worden.

De Wimpelboom, ook een kunstwerk in Werkendam

De mooiste bomen van Altena

Altenatuur houdt dinsdagavond op Fort Giessen een lezing over monumentale bomen. Naar aanleiding van de lezing hebben ze ook uit ieder dorp een mooi boom op de foto gezet met beschrijving van de bomen. 

Bomen in Altena

Goof van Vliet vraagt zich af of er ooit een boekje verschenen is over bijzondere bomen op ons eiland. Zijn de Wilhelmina, Juliana, Beatrix en Willem-Alexanderbomen geinventariseerd? Zo schonk de Canadese regering na de Tweede Wereldoorlog bomen aan het dorp Dussen, maar misschien ook elders? Een mooi thema dat zeker een onderzoek waard is. Zo schreef ik zelf al vaker over de oudste bomen van Andel, de twee rode beuken in Andel. 

De dikste wilgen van Altena langs het Liniepad

Water als rode draad

Tien jaar geleden, in november 2008 werden de eerste, algemene Waterschapsverkiezingen gehouden. Tijdens die verkiezingen mocht iedereen zijn stem uitbrengen; het was ook het jaar dat voor het eerst politieke partijen mee mochten doen aan de Waterschapsverkiezingen. En zelf stond ik in november 2008 voor de eerste maal op de kieslijst voor een plek in het bestuur van Waterschap Rivierenland. 

Opnieuw verkiesbaar voor het bestuur van Waterschap Rivierenland

En met de waterschapsverkiezingen van 2019 in het vooruitzicht, sta ik nu opnieuw op de CDA kieslijst, net als in 2008 op een derde plek. In 2008 werd ik niet gekozen, maar in 2015 kwam de herkansing. Na ruim 3,5 jaar AB lid bij Waterschap Rivierenland verveelt het nog geen moment. Integendeel, de rol van het waterschap in het openbaar bestuur is groeiende. Hoe houden we Nederland leefbaar in een tijd van klimaatverandering en energietransitie?  Met de inzet voor een nieuwe bestuursperiode blijft water een rol spelen in mijn leven. Dat begon al toen ik werd geboren als schipperskind; zo vormt water de rode draad in mijn leven. 

Waterschapsverkiezingen in 2008

Maar na tien jaar waterschap borrelt natuurlijk ook die andere vraag op. Wat heeft tien jaar politiek in de waterschappen ons gebracht? 

In afwachting van de vijand

Op Fort Giessen werd vandaag het boek 'In afwachting van de vijand' van Kees van Maastrigt gepresenteerd. In het boek staan foto's uit de periode 1914-1918 van de militaire bezetting van de forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Foto's van militairen die ingekwartierd waren bij de bevolking, maar ook van de kampementen die later gebouwd werden. Maar bijvoorbeeld ook de trouwfoto van Jacob Haarsma, die een dagboek schreef over de tijd dat hij als landweersoldaat in de streek gelegerd was. Na de boekpresentatie werd een film vertoond waarin de foto's waren verwerkt, die ook in het boek zijn te zien.

Paula Jorritsma overhandigde het eerste exemplaar aan Koos Haarsma, kleinzoon van Jacob Haarsma. Rechts Kees van Maastrigt, samensteller van het boek.

Tegelijkertijd met de boekpresentatie werd de expositie over de Eerste Wereldoorlog geopend in Fort Giessen. Met prachtige foto's en voorwerpen uit die tijd. Tesamen met het kanon dat al op het fort te zien is en het educatieparkje met loopgraaf vormen ze zo een centrum van informatie over de Eerste Wereldoorlog. 

De expositie in Fort Giessen

Maarten van Rossum wars van democratische vernieuwing

Maarten van Rossum was vrijdagavond te gast bij het Woerkums Literair Cafe in de Teerkamer vanwege zijn 75e verjaardag. In 2010 was hij ook al eens te gast in Woerkum en vorig jaar sprak hij tijdens de Johannes Conrad de Cock lezing in Heusden. Van Rossum is eigenlijk een rasoptimist, al staat hij meer bekend als een soort nationale mopperaar. Maar hij toonde zich heel tevreden over de huidige democratie. Hij benoemde daarbij opnieuw het opkomstpercentage van bijna 82 procent bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen als bewijs van zijn stelling. 

Maarten van Rossum in de Teerkamer

Van Rossum constateert dat alleen de politieke elite zich zorgen maakt over de staat van de democratie. Alle ideeën van gekozen burgemeesters, referenda en meer leiden in zijn ogen juist tot polarisatie, terwijl het merendeel van de bevolking tevreden is. Zelfs het onderzoek onder leiding van Johan Remkes van de Staatscommissie parlementair stelsel werd door Van Rossum afgekraakt. Ook D66 en CDA'er Sybrand Buma kregen van Van Rossum stevige kritiek te verduren. 

The Apple Iphone van de vispassages staat in Almkerk

Meer mensen dan vissen vandaag bij de officiele ingebruikname van de eerste Smart Vislift aan de Midgraaf in Almkerk. Zelfs midden in het polderland worden de innovaties door de digitalisering van onze maatschappij steeds meer zichtbaar. 

John van Boxel bij de officiele ingebruikname

Met de Smart Vislift - ontworpen door John van Boxel - is een begin gemaakt met de dataverwerking van de vismigratie in ons land. Om zo als waterschappen nog beter uit te kunnen leggen wat we doen. In de vislift worden niet alleen gegevens verzameld van de vissen die voorbij zwemmen, maar ook de waterkwaliteit. Nu de eerste vislift is geplaatst, kan deze in heel Nederland worden geplaatst en kan met de meetgegevens de visstand worden gemeten. Zo ontstaat een datanetwerk over heel Nederland van alle vispassages. De werking van de vislift werd uitgelegd van een komisch filmpje over een vis die door de lift zwemt.

De officiele opening van de Smart Vislift kon op veel belangstelling rekenen

Tijdens de officiele opening is zelfs de link gelegd met het op een kier zetten van de Haringvlietsluizen, daar ligt de toegangspoort tot West-Europa. Trekvissen die deze barriere hebben genomen kunnen straks zelfs via ons gebied naar Zwitserland trekken. In heel ons land liggen 20.000 barrieres voor vissen in de vorm van stuwen en gemalen. Al met al een mooie innovatie bij Waterschap Rivierenland.

De installatie van de Smart Vislift nam slechts twee dagen in beslag.

Het feest van de democratie

Het blijft spannend zo'n verkiezingsavond, maar wat mooi dat het CDA de grootste partij is geworden. Een intensieve tijd van campagnevoeren is beloond met acht zetels. En dat vraagt natuurlijk om een feestje, dat hebben we gelijk gedaan op Fort Altena. Het feest van de democratie. Jammer van de opkomst van iets meer dan vijftig procent, dat is natuurlijk veel te laag. Welke mensen nu raadslid worden, horen we morgen. 

De voorlopige uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen voor de nieuwe gemeente Altena

Een brief voor Toontje Sprenger

Toontje Sprenger

Ook al is het inmiddels diep in de nacht, deze brief moet ik je schrijven. In het afgelopen weekend leek het alsof de tijd ineens samenvloeide en alles uit de voorbije jaren een plek kreeg. Vrijdagavond werd in het Vlechtwerk een verkiezingsdebat gehouden voor de gemeenteraadsverkiezingen voor de nieuwe gemeente Altena 2019Prachtig verzorgt door de SGP-jongeren Werkendam. Terwijl ik naar het Vlechtwerk fietste moest ik denken aan een verkiezingsdebat van bijna 25 jaar geleden. Om precies te zijn van 1 februari 1994 in toen nog de Kwinter. Tijdens dat verkiezingsdebat heb ik de vraag gesteld waarom er toen geen vrouwen op verkiesbare plaatsen stonden. De politieke partijen hadden 25 jaar geleden geen antwoord op mijn vraag.

Vrijdagavond tijdens het verkiezingsdebat in het Vlechtwerk heb ik mijn vraag uit 1994 gememoreerd en aan de SGP jongeren gevraagd wanneer ze een jonge vrouw op hun kieslijst zouden plaatsen. Het antwoord was dat ze dat vooralsnog niet van plan waren. Jammer, er waren veel jonge vrouwen van SGP huize bij het debat en daar moeten ook politieke talenten tussen zitten. Maar hoe mooi was het dat ik een dag na het verkiezingsdebat in het Vlechtwerk alsnog de Toontje Sprengerpluim mocht uitreiken aan minister Carola Schouten . De tiende pluim was al toegekend op 8 maart 2018, maar toen kon de minister niet aanwezig zijn in Kasteel Dussen . Maar zaterdag nam ze de pluim alsnog in ontvangst. En onderstreepte nog maar eens dat de politiek aan afspiegeling moet zijn van de maatschappij. Zo wordt stapje voor stapje na 25 jaar mijn vraag over die verkiesbare vrouwen breed gesteund en maken politieke partijen werk van meer vrouwen. Het werk is nog niet gedaan, maar ik hoop oprecht dat bij de gemeenteraadsverkiezingen op 21 november heel veel stemmen worden uitgebracht op alle vrouwen op de kieslijsten. Dan kunnen we 8 maart 2019 een echt feestje vieren vanwege 100jaarvrouwenkiesrecht

Compliment van Deltacommissaris voor Waterschap Rivierenland

In Vuren werd het glas geheven na overhandiging VoorkeursAltenatief; (tweede van links deltacommissaris Wim Kuijken)

Deltacommissaris Wim Kuijken was vanmiddag te gast in Vuren bij de Graaf Reinald Alliantie die werkt aan de dijkverbetering Gorinchem-Waardenburg. De deltacommissaris mocht het VoorkeursAlternatief in ontvangst nemen, dat mede tot stand is gekomen door de inzet van burgerparticipatie. Vijf ensembles met in totaal zo'n 100 bewoners mochten meedenken bij het dijkontwerp. 'Het kleien van een dijk' zo noemde bewoner Victor Bogerman het proces van meedenken samen met mededijkers of rivierenlanders. Zo willen de dorpsbewoners vooral dat de dorpen zich weer naar de rivier richten, maar ook flower power dijken bleek een wens van de bewoners. Bogerman benoemde ook de mijlpalen tijdens het proces dat twee jaar duurde. Vanaf de tentjes op de dijk, via de bestuurlijke conferentie naar het VoorkeursAlternatief. "Een dijk is niet alleen een waterkering, maar op de dijk wordt geleefd en gewerkt". 

Deltacommissaris Wim Kuijken complimenteerde Waterschap Rivierenland met de manier van werken, door bewoners te betrekken bij de plannen. "Burgers begrijpen best dat er iets moet gebeuren vanwege de klimaatverandering". Hij haalde als voorbeeld Ruimte voor de Rivier aan, waar op een vernieuwende manier gewerkt is met burgerparticipatie. Juist door samen aan tafel te gaan en je als overheid open te stellen voor de samenleving. 

Bach bijbel te zien in Woudrichem

Het concert wordt gehouden in de Martinuskerk in Woudrichem

Zaterdag 24 november komt de zojuist uitgeven Bachbijbel naar de grote kerk te Woudrichem. Dit gebeurt in een concert met Bach Cantates. De Calov-Bach bijbel is een facsimile-uitgave van de driedelige bijbel die bij Bach zelf op de werktafel heeft gelegen en waar hij meer dan 300 aantekeningen in de kantlijnen heeft gekrabbeld.

Het programma staat geheel in het teken van het einde van het kerkelijk jaar, rond het thema 'troost'. Om 19.15 start onderzoeker Dingeman van Wijnen de presentatie van de Calov-Bach bijbel, die in de pauze kan worden ingezien. Vervolgens geeft hij een toelichting op het programma met de werken BWV 27: Wer weiss, wie nahe mir mein Ende, BWV 73: Herr, wie du willt, BWV 125: Mit Fried und Freud, BWV 95:  Christus der ist mein Leben, en het motet: 'O Jesu Christ, meins Lebens Licht.'

De cantates in dit concert hebben alle te maken met de eindigheid van ons bestaan op deze aarde, maar Bach geeft ons op zijn minst het gevoel dat je daar niet over hoeft te tobben. Het thema van dit concert is dan ook 'Troost'. Solisten zijn sopraan Charlotte Munnik, alt Gabriëlle Nijhuis, tenor Guido Groenland, bariton en leiding Sietse van Wijgerden. Het koor is Cantus, begeleid door het Orion barokorkest: allen gespecialiseerde barokspelers. Concertmeester is Mariette Holtrop. Aan het kistorgel zit Marcel van de Poel.

Het concert begint om 20.00 uur en kaarten kosten € 20,- / € 15,- / € 10,- 

Reserveren is mogelijk via: www.muziek-tussen-de-rivieren.weebly.com

De Kanosnelweg in de Biesbosch

Het kanosteiger aan de rivierzijde van de Spierngsluis

Vanmiddag werden bij de Spieringsluis in de Biesbosch twee nieuwe kanosteigers in gebruik genomen. De steigers liggen aan beide zijden van de Spieringsluis en bieden vooral uitkomst als de sluis is gesloten. Zeker in de winter blijft de sluis vaak dicht. Aan de steigers kunnen de kanoërs de kano uit het water tillen en deze aan de andere zijde van de sluis weer te water laten bij het nieuwe kanosteiger. Het initiatief voor de aanleg van het steiger kwam van de Toeristische Kanobond Nederland (TKBN) in samenspraak met de kanobelangenwerkgroep Biesbosch, zo vertelde Huub Bierens van TKBN voor de officiële ingebruikname. Rijkswaterstaat was opdrachtgever en de steigers werden gemaakt door de Werkendamse bedrijven Maropol en VoordenDag Technische Service. Door de aanleg van de steigers kunnen kanoërs makkelijker via de 'kanosnelweg' van Dordrecht naar Drimmelen varen. De kanobelangenwerkgroep Biesbosch is ook nog in overleg met de gemeente Werkendam over routes in de Noordwaard. Daar worden geen voorzieningen aan gelegd, maar worden op de bruggen routeverwijzingen geplaatst. Eerder was de kanobelangenwerkgroep Biesbosch betrokken bij de aanleg van steigers lang de Bakkerskil

Te gast bij CDA Maasdriel

Te gast bij CDA Maasdriel, links van mij voorzitter Ernst van der Schans

Vanavond was ik te gast bij CDA Maasdriel om iets te vertellen over het werk van Waterschap Rivierenland. Leuk om te doen, maar ook goed om daar mensen te leren kennen en te horen wat zij graag anders zouden zien. De fruittelers lieten vooral weten dat ze deze zomer door de droogte erg getroffen waren door het beregeningsverbod. Dat zouden ze graag anders zien. Ook werden nog vragen geteld over het Maasoeverpark bij Alem. Thans is besloten om een MIRT verkenning uit te voeren, zodat nu nog niet duidelijk is wat daar gaat gebeuren. Maar goed om zo een afdeling te bezoeken, goed ook om dit vaker te doen. Mij uitnodigen mag natuurlijk altijd, ik kom graag vertellen over het waterschapsbestuur van Rivierenland. 

Van Werkplaats de Gruyter naar Route Napoleon

Deze ochtend had ik een afspraak met Koen Jacobs, student Bestuurskunde bij Avans Hogeschool. Voor Werkplaats de Gruyter doet hij onderzoek naar besluitvorming bij de waterschappen. Hij had een dag eerder ook al een gesprek met Hennie Roorda over de energiefabriek in Sleeuwijk. Altijd leuk om mensen te vertellen over het bestuur van het waterschap. 

Vanmiddag was ik in Zundert bij een bijeenkomst over de 'Route Napoleon' van Parijs naar Amsterdam. Hoe kunnen we die weg in Brabant weer zichtbaar maken in het landschap? Helemaal leuk om daar plannen voor te maken. In 2011 werd in Sleeuwijk de overtocht van Keizerin Marie-Louise, de echtgenote van Napoleon nagespeeld. Ook maakte de VVV toen een prachtige flyer van het veer. Maar er zijn meer verhalen in de streek terug te vinden die herinneren aan Napoleon, zoals de brug bij Keizersveer en wegrestaurant Napoleon. En op Fort Altena vertellen de gidsen over de ligging van het fort aan de 'Route Napoleon'. 

Motie tegen gasboring in het Waalwijkse veld

Het gasveld aan de Zwaansheuvel in Veen

In de Woudrichemse raad werd vanavond een motie aangenomen tegen de gaswinning in het Waalwijkse veld. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat heeft het bedrijf Vermillion vergunning verleend tot uitbreiding van haar gasboringen tot 2026 in het Waalwijkse veld dat voor een klein deel ook in de gemeente Aalburg ligt. De motie werd unaniem aangenomen. In de motie wordt gepleit nieuwe gaswinning onder het grondgebied van de toekomstige gemeente Altena te voorkomen. De partijen roepen op om samen met provincie en waterschap op te trekken en een beroepsschrift in te dienen voor 10 december bij de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Samen met waterschap Brabantse Delta is op 2 juli 2018 door Waterschap Rivierenland een zienswijze ingediend tegen het ontwerp-instemmingsbesluit Actualisatie Winningsplan Waalwijk-Noord. 

Klimaatverandering en de daaruit volgende consequenties vragen om moderne, innovatieve oplossingen. De transitie naar duurzame energie is daar een voorbeeld van. Het Ontwerp-instemmingsbesluit staat haaks op het algemeen en maatschappelijk geaccepteerd voornemen om fossiele brandstoffen te vervangen door duurzame vormen van energie. Tevens neemt het maatschappelijk draagvlak voor gaswinning in Nederland af. (citaat uit brief van 2 juli 2018).

Nu de minister de vergunning heeft verleend, staan we als bestuur van Waterschap Rivierenland ook voor de vraag of we samen op willen trekken met gemeente en provincie en een beroepschrift in willen dienen. Voor mij is het antwoord op die vraag bevestigend en ga ik dit aankaarten bij ons bestuur. Al eerder schreef ik over gaswinning door Vermillion in Veen en het staken van die booractiviteiten in 2016. 

In afwachting van de vijand

Een foto tijdens de Eerste Wereldoorlog in Rijswijk, de soldaten zijn ingekwartierd bij een bakker

Het was gisteren en vandaag uitgebreid op het nieuws, het einde van de Eerste Wereldoorlog met het tekenen van het vredesverdrag. Nederland bleef neutraal in die vier jaren, maar sporen van de oorlog zijn in de regio nog altijd terug te vinden. In het weer zichtbaar maken van die elementen is in de afgelopen jaren ongelooflijk veel tijd gestoken. De eerste aanzet daartoe dateert al van tien jaar geleden, toen Kees van Maastrigt gewezen werd op de betonnen schuilplaatsen n de regio. 

Omdat het meest zuidelijke deel van deze linie dwars door het Land van Altena liep, werden de dorpen in de buurt van de ‘loopgravenlinie’ overspoeld door honderden militairen. In het boek ‘In afwachting van de vijand achter de Nieuwe Hollandse Waterlinie’ van schrijver Kees van Maastrigt wordt met 100 authentieke foto’s een beeld gegeven van het leven van zowel burgers als soldaten, alsmede van een onderlinge (uitstekende) verstandhouding. Dit 200 pagina’s dikke boek (ansichtkaart formaat) bevat ook indrukwekkende foto’s van de bouw van Fort Giessen. Naast de boekpresentatie wordt een permanente expositie geopend. Beide maken samen met het eerder onthulde kanon uit 1894 en het Educatiepark WO1 onderdeel uit van het project Mobilisatie 1914- 1918 in het Land van Altena. 

Het boek wordt 24 november gepresenteerd op Fort Giessen. Diezelfde middag wordt ook de expositie 'soldaten tussen burgers' geopend op Fort Giessen. 

Genieten van Theaterhoppen in de Vesting

Lida Hagenaars en Jacky van Vleuten speelden de twee zussen Sjan en Riet.

Kunnen we niet vaker gaan Theaterhoppen in de vesting? Of misschien gewoon alle vier de voorstellingen bezoeken, er treden immers steeds andere artiesten op. Bij deze vijfde jubileum editie van het Theaterhoppen viel er vooral veel te lachen. Dat begon al bij Tante Bethje Books & Co met stand up comedian Victor Luis van Es. Met grappen over rijles, Turken en Amsterdam. Bij de Watersportvereniging ging het over de liefde met Mirthe Boy & Jacques. In het prachtige pand op de stadswal van Jan Verhoeven - boordevol moderne kunst - speelden Butter Beans heerlijke country muziek. En als laatste zag ik de toneelvoorstelling van TG Yrros! met Lida Hagenaars en Jacky van der Vleuten. Wat een heerlijke toneeltalenten zijn dat toch, altijd weten ze het publiek te boeien. Schateren om de zussen Sjan en Riet, maar ook momenten in de voorstelling waar je een speld kon horen vallen. En dan werden al die voorstellingen ook nog in prachtige panden gespeeld. Moeten we echt weer een jaar wachten voor we weer mogen Theaterhoppen? 

In memoriam Ad van Veldhoven (1946-2018)

Ad van Veldhoven  (derde van links) tijdens een excursie met het bestuur van Waterschap Rivierenland

Op maandag 5 november overleed Ad van Veldhoven uit Dussen op de leeftijd van 72 jaar. Ad was een echte boerenbestuurder die zich jarenlang heeft ingezet voor de belangen van de boeren. Zo was hij al in 1979 bestuurslid van de Christelijke Boerenbond NCB afdeling Dussen. In 1990 werd Ad gekozen in het bestuur van Hoogheemraadschap Alm en Biesbosch. Iedere vier jaar werd hij opnieuw gekozen en in 2005 bij de opheffing van het Hoogheemraadschap was Ad lid van het dagelijks bestuur. Ook na de opheffing van Alm en Biesbosch bleef Ad een waterschapsbestuurder. Nu bij Waterschap Rivierenland in Tiel, dat bleef hij tot 2015. Hij was zo meer dan 25 jaar waterschapsbestuurder voor de categorie ongebouwd. Maar Ad was ook langere tijd bestuurslid in de CDA afdeling Werkendam. In die tijd leerde ik Ad kennen als een man die goed kon luisteren. En op het juiste moment de juiste dingen kon zeggen. Daarnaast had hij een fijn gevoel voor humor. 

Ad van Veldhoven (links op de foto) in 1979 bij viering 40 jarig bestaan NCB afdeling Dussen

Zijn boerenbedrijf aan de Binnen in Dussen werd voortgezet door zijn zoon Caspar, maar om uit te kunnen breiden wordt het bedrijf verplaatst naar het buitengebied. Die verplaatsing vanuit het dorp Dussen kostte heel wat overleg met overheden, maar kon uiteindelijk toch worden uitgevoerd. Enkele dagen voor zijn overlijden mocht hij met de wensambulance nog een kijkje nemen in de nieuwe stal van zijn zoon Caspar. 

Wereldbomen in Altena

Twee eeuwen oude rode beuken in Andel

Op Fort Giessen wordt dinsdag 27 november van 8 tot 10 uur verteld over de activiteiten van de stichting Wereldboom. In het tweede uur presenteren inwoners van de 21 dorpen van de nieuwe gemeente Altena hun potentiële wereldboom en worden de mogelijkheden ervan besproken.  Altenatuur besteedt al enkele jaren specifiek aandacht aan een groter en beter bomenbestand op het eiland Altena. Collega milieu- en natuurvereniging VMB is met het initiatief van een Bomenfonds gekomen, er wordt nu gewerkt aan een inventarisatie van monumentale bomen in Werkendam. De gemeenten Woudrichem en Aalburg hebben al een waardevolle bomeninventarisatie. In de nieuwe gemeente Altena zal een nieuwe waardevolle bomenlijst worden gemaakt voor de gehele gemeente. Van de gemeente Woudrichem zal 'groenman' Henk van der Laan aanwezig zijn. 

   

Bomen in de Kievitiswaard in Noordwaard bij Werkendam

De grotere aandacht voor bomen is ingegeven door de grote bijdrage die bomen bieden aan het opvangen van CO2, de verrijking van het landschap en de natuur en het stads- en dorpsschoon. Het komt ook door de bedreigingen. Er worden veel bomen gekapt die niet worden vervangen. Een andere bedreiging is de essentaksterfte waardoor ons leefgebied in korte tijd duizenden bomen kan verliezen. Bomen spelen in gemeenschappen vaak een belangrijke rol. Denk aan de eiken in de Rijksstraatweg in Sleeuwijk, de oude rode beuken in Andel, de leilindes in Andel, het perenlaantje aan de Veldweg in Wijk, de monumentale beuken, acacia’s, kastanjes en essen bij begraafplaatsen, kerken en scholen. Er zijn ook nog mooie hoogstam fruitbomen en bakenbomen langs de rivieren.

De onbetaalbare dijken van het HWBP

Het projectenboek HWBP 2019

Maandag avond kregen we in de commissie Waterveiligheid een voortgangsrapportage over de dijkversterkingen in het HWBP programma. En er is maar een conclusie mogelijk, deze dijken worden onbetaalbaar. Ramingen die uitwijzen dat dijken twee tot drie keer zo duur worden dan aanvankelijk geraamd. En hoe gaan we dat betalen? Maar ook, hoe zijn we daar als commissie Waterveiligheid en het AB bij betrokken. En dan kan ik niet anders concluderen dat we daar niet goed in zijn geïnformeerd. Op 11 september 2018 (zie presentatie) werd duidelijk dat de dijken veel duurder zouden worden dan geraamd. Juist in die periode liep nog een verdiepingsstudie in opdracht van het AB om te kijken of we het HWBP programma konden temporiseren. Zeker gezien de werklast voor de organisatie met de vele dijkversterkingen en de almaar stijgende kosten. Op 15 oktober kregen we als AB in een thema-avond de uitkomsten daarvan gepresenteerd. De teneur van de presentatie was dat we niet konden temporiseren en dat alles vast lag in bestaand beleid. Mogelijk zou er na 2024 gesleuteld kunnen worden aan de aanpak van de projecten. Groot was dan ook de verbazing dat we tijdens onze commissievergadering van maandag 5 november de cijfers van 11 september kregen gepresenteerd, waaruit blijkt dat de dijken zo duur worden dat we niet ontkomen aan temporisering. Een ommekeer ten opzichte van drie weken geleden. Hoe is het mogelijk dat het AB zo slecht werd geïnformeerd? En hoe is het mogelijk dat de dijken zoveel duurder zijn? Zijn de normen wel goed vastgesteld? Zijn we niet aan het over dimensioneren? Maandag 19 november komt Deltacommissie Wim Kuijken naar Vuren, een mooi moment om dat aan hem voor te leggen. 

Van peilschaal naar vislift

De Smart @Vislift1 in Almkerk

Je hebt van die dagen dat je van de ene verrassing in de andere valt. Nou ja, verrassing is misschien een groot woord. Maar het plaatsen van de eerste Smart vislift in Almkerk was toch leuk om mee te maken. Gewoon vanwege het enthousiasme van John van Boxel die patent heeft aangevraagd op zijn 'meedenkende' vislift. Vissen worden volgens eigen stroomsnelheid door de lift heen geleid, ze worden gelokt door een visloklicht (mooi scrabble woord!). En vanaf de vislift worden data verzameld die in de meldkamer bij Waterschap Rivierenland worden uitgelezen. Wat een mooie innovatieve ontwikkeling!

De peilschaal bij de veerstoep in Veen

Niet minder mooi, maar misschien wel minder innovatief is het herplaatsen van de peilschaal bij de veerstoep in Veen. De peilschaal, die dateert van 1859, werd jaren geleden teruggevonden in de bestrating achter het pand op Maasdijk 311. Ooit was daar bakker Van Ballegooijen gevestigd. Bij de peilschaal wordt nog een bord geplaatst met meer informatie over de herkomst en het gebruik van de peilschaal. 

De zwart geblakerde balken op Fort Altena

De B vleugel van Fort Altena, een dag voor de start van de restauratie

Vandaag is de restauratie van de B vleugel op Fort Altena begonnen. Gistermiddag mocht ik nog een rondleiding geven aan de Kring 's Hertogenbosch om te vertellen over de historie van het fort. In één van de vier ruimtes beneden wijs ik bezoekers altijd op de zwartgeblakerde balken. De balken zijn niet het resultaat van iets te veel brandoefeningen in het pand, maar het gevolg van een brand in 1947. In de tijd dat Fort Altena dienst deed als interneringskamp waar 'foute' Nederlanders en van Duitse sympathie verdachten gevangen werden gehouden. Op een zaterdagavond keken de gevangenen in een recreatieruimte naar een film en brak in de B vleugel brand uit. Alle spullen van de gevangenen gingen in vlammen op, de oorzaak van de brand werd nooit gevonden. Maar de gevangenen mochten na de brand wel opschrijven welke spullen verloren waren gegaan tijdens de brand. En dat bleken ineens wel heel veel sokken, onderbroeken en soms zelfs kostuums. In de archieven is er boeiende correspondentie over teruggevonden. Nu hoop ik vooral dat ze tijdens de restauratie de zwartgeblakerde balken niet ineens wit gaan schilderen of zo. 

Memento Mori

DE GESTORVENE 

Zeven maal om de aarde te gaan,

als het zou moeten op handen en voeten;

zeven maal, om die éne te groeten

die daar lachend te wachten zou staan.

Zeven maal om de aarde te gaan.

Zeven maal over de zeeën te gaan,

schraal in de kleren, wat zou het mij deren,

kon uit de dood ik die éne doen keren.

Zeven maal over de zeeën te gaan -zeven maal,

om met zijn tweeën te staan.

Ida Gerhardt

Het verhaal van de Nederlandse baggeraars

Onthulling van het standbeeld van Govert van Oord in april te Werkendam

Het boek over de Nederlandse baggerindustrie

De wereldberoemde Palmeilanden in Dubai, de Nieuwe Afsluitdijk, de Zuiderzeewerken, de Deltawerken: het bagger- en offshorebedrijf Van Oord is de spil in al deze gigantische projecten. Het bedrijf is een expert in de aanleg en het onderhoud van havens en vaarwegen in alle uithoeken van de wereld. Maar het is ook bezig met kustbescherming en werkzaamheden op zee, zoals het aanleggen van pijpleidingen of het installeren van windmolenparken. Door overnames en fusies werd Van Oord een wereldspeler en werd haar geschiedenis tevens de geschiedenis van de Nederlandse waterbouw. 

Baggermateriaal van Van Oord op de werf in Werrkendam

Honderdvijftig jaar geleden stond aan de wieg van dit bijzondere bedrijf een zekere Govert van Oord, zelfstandig handelaar in griendhout en andere houtproducten uit de Biesbosch. Het was de tijd dat aannemers de Nieuwe Waterweg en het Noordzeekanaal aanlegden, de rivieren op diepte brachten en van hinderlijke bochten ontdeden. In anderhalve eeuw ontwikkelde de ‘natte aannemerij’ zich van een ambachtelijk vak met kruiwagen en schop tot een kennisintensieve sector met geavanceerde werktuigen. 

Het kraanschip Werkendam dat werd gedoopt in april 2018

In dit prachtiggeïllustreerde en meeslepende boek beschrijft Joke Korteweg op basis van uitputtend onderzoek het spannende verhaal van een oer-Nederlandse sector, die niet weg valt te denken uit de geschiedenis van ons land.