hanviskie

Hanviskie schrijft op haar blog regelmatig over water en het waterschap. Als bestuurslid van Waterschap Rivierenland schrijft ze vooral over het werkgebied van Rivierenland, met speciale aandacht voor de ontpoldering van de Noordwaard in Werkendam. De blog is soms informerend, soms opinierend, vaak kritisch of prikkelend. Om zo waterschappers en burgers scherp te houden! En mijn kiezers op de hoogte te houden van mijn werk als volksvertegenwoordiger.

Thursday, June 30, 2011

Geen tijd om te bloggen

Oma Matje Heijns met naast haar Bets en zus Mientje

Deze week ben ik ijverig aan het werk aan mijn tweede boek over mijn andere oma's. Het klinkt misschien vreemd maar ik had drie oma's. Twee oma's als bloedverwanten en een stiefoma. Helaas blijft er dan weinig tijd over om te bloggen. Wel levert het boek weer stof tot nadenken op. Want waarom vraag je eigenlijk zo weinig aan ouderen als je jong bent? Waarom heb ik mijn stiefoma nooit gevraagd naar haar jeugd? Het enige dat ik me herinner dat ze weleens heeft verteld, dat haar vader niet zo deugde. Maar daar kan ik in mijn speurtocht nu juist weer niets over terugvinden!

oma Doortje Faas

Tuesday, June 28, 2011

Evacuatieplan Noordwaard

Bij de vorige informatie avond over het evacuatieplan voor de Noordwaard, was de media nog welkom. Wel was het een avond vol emoties, omdat toen kennelijk pas het besef doordrong, dat mens en dier soms zouden moeten vluchten voor het water. In de afgelopen week is er opnieuw een bijeenkomst geweest over het evacuatieplan, maar deze keer werd de  media niet uitgenodigd. Dus hoe het plan er uit is voor mij nog niet duidelijk. 

Monday, June 27, 2011

Dijkverlegging bij Lent

Op het strand aan de Waal

Het laatste project dat tijdens het jaarlijkse uitstapje van het Waterschap werd bekeken was de dijkverlegging bij Lent. Ook hier gaat heel veel overheidsgeld naartoe (300 miljoen euro?). Toch is hier het belang veel duidelijker. De bedding van de Waal is hier zo smal, dat het vooral een flessehals lijkt. Meer ruimte voor de rivier en een waterstandsverlaging van 35 cm. bij de Waalbrug in Nijmegen. Overigens leverde dat wel een strikvraag op. Want als het water in Nijmegen 35 cm. lager wordt, betekent dat dan snellere rivierafvoeren? Wel moeten voor het project bewoners wijken, maar er komen ook veel nieuwe woningen terug, zoals in de wijk Waalsprong.

In Lent moeten huizen wijken voor de dijkverlegging

Sunday, June 26, 2011

Park Lingezegen

Park Lingezegen
Tijdens het uitstapje van het Waterschap werd ook een bezoek gebracht aan park Lingezegen. Zelden zo'n enthousiast spreker gehoord als directeur Jan Willem Kamerman. Toch knaagt er iets, als je je bedenkt dat hiervoor 70 miljoen euro gemeenschapsgeld wordt uitgetrokken. En als je dan door het gebied rijdt, wordt ook nog even tussen neus en lippen verteld over boeren die nog moeten wijken voor meer recreatieve voorzieningen, of land moeten afstaan voor meer bomen. Maar wat is de toegevoegde waarde van al die plannen? Je kunt er nu ook al fietsen en wandelen. En als Arnhem en Nijmegen niet aan elkaar willen groeien, moet er gezorgd worden voor goede bestemmingsplannen. Misschien kan iemand mij uitleggen, waarom dit 70 miljoen euro moet kosten.  

Saturday, June 25, 2011

Een wandelende partytent

Visvangst voor tellingen van de Kaderrichtlijn Water

Wie weleens iets leest over het Waterschap uit lang vervlogen tijden, komt vaak bijzondere verhalen tegen. Het jaarlijkse uitstapje van vrijdag 24 juni krijgt straks zeker een plekje tussen die bijzondere verhalen. Om van nabij kennis te maken met de naleving van de Kaderrichtlijn Water, kregen we bij het Hollands-Duits gemaal in Nijmegen uitleg over het tellen van de vissoorten nabij de vistrap in het gemaal. De uitleg inclusief visvangst met drijfnetten was natuurlijk al bijzonder. Maar meest opmerkelijk was natuurlijk de plensregen. Terwijl deze de vissers niet leek te deren, dachten de bestuurders in hun nette pakken daar toch wat anders over. Gelukkig stond er een partytent, waar onder geschuild kon worden. Dicht op een gepakt, kon zo toch de uitleg van één van de medewerkers worden beluisterd. Even later ging de partytent zelfs aan de wandel met de bestuurders, om de visvangst van dichterbij te bekijken.  En laat ik daar nu net geen foto van gemaakt hebben. Jammer van de regen, de mensen in het veld hadden veel werk gemaakt van de demonstratie en zelfs de meest bijzondere vissen en kreeften in aquariums gezet om van dichtbij te bekijken. En vanwege de regen ging de tocht met het trekpontje ook niet door. Maar die wandelende partytent zullen we niet snel vergeten.

Wednesday, June 22, 2011

Dijkgraaf bezoekt Altena

Dijkgraaf Roelof Bleker
Vandaag is dijkgraaf Roelof Bleker op bezoek geweest in Altena. Althans, dat twittert Jan Luteijn. Jammer dat niemand wist dat de dijkgraaf op bezoek kwam. Zo heeft Altena nog geen kennis kunnen maken met hem. Maar hopelijk vond Bleker het hier zo mooi, dat hij snel weer terugkeert!

Tuesday, June 21, 2011

Apeldoornse sluis weer open

Monday, June 20, 2011

4000 bezoekers in Drongelen

De familie Vos-Middelkoop ontving zaterdag 18 juni zo'n 4000 bezoekers tijdens de open dag in haar nieuwe melkveebedrijf aan de Achterstraat 4 te Drongelen. Veel belangstelling was er voor de koeien en de kalfjes, die zich overigens niet veel aantrokken van al die mensen. Ook de melk en mest robot konden op veel belangstelling rekenen, net zoals de verschillende machines, de oude tractoren en melkspullen, de schapen drijfshow en de informatiemarkt met verschillende standhouders.

Bij de traptrekker race en de minigravers was er regelmatig een wachtrij van kinderen die er graag een poosje wachten voor over hadden om een rondje te rijden of met een echt kraantje te kunnen draaien.

Veel bezoekers in de nieuwe stal met melkrobot



De familie Vos-Middelkoop had tot maart dit jaar een melkveebedrijf in de Overdiepse Polder te Waspik. Omdat daar nu volop gewerkt wordt in het kader van ruimte voor de rivier om de Maas bij hoog water extra ruimte te geven, besloten ze een aantal jaren geleden al dat ze met hun koeien liever op een andere plek verder willen. Na een zoektocht zijn ze uiteindelijk in Drongelen terecht gekomen.




Iedereen kan zaterdag de nieuwe stal bekijken met daarin een melkrobot en natuurlijk de koeien en de kalfjes. De kleinsten kunnen met trap tractors rijden en deze zelfs winnen, er zijn enkele oude tractoren en er is een schapendrijfshow. Wie dat wil, kan zelf met een graafmachine aan de slag en is er een prijsvraag, waarvan de notaris om 15.45 de trekking zal verrichten.Ook zijn er nog verschillende bedrijven die zich presenteren en natuurlijk is er wat te eten en te drinken.

Sunday, June 19, 2011

Veiligheid Nederland in kaart

Hoe veilig zijn de 55 dijkringen in Nederland? En wie bepaalt de normen waaraan dijken moeten voldoen? En hoe worden die normen berekend? Dat gebeurt allemaal in het project 'Veiligheid Nederland in kaart'.  Rijkswaterstaat kijkt daarbij ook naar de gevolgen van een dijkdoorbraak. Zoals de mogelijke schade en de kans op slachtoffers. Als die twee worden meegewogen (dat gebeurt nu nog niet) kunnen er weleens hele andere cijfers uit rollen. Cijfers waarbij nog meer dijkverhogingen en verzwaringen achterwege kunnen blijven. Het zou goed zijn als er zo snel mogelijk helderheid komt over die overstromingsrisico's. Om zo te voorkomen dat geld wordt uitgegeven dat beter aan andere zaken besteed kan worden.

Friday, June 17, 2011

Hollandse zilte pieper wapen tegen klimaatverandering

Langdurige droogte en verzilting van landbouwgrond zijn in de toekomst geen probleem meer voor Nederlandse akkerbouwers. De sector werkt momenteel op drie fronten aan de ontwikkeling van een Hollandse aardappel die prima gedijt op verzilte akkers. Door nauwe samenwerking tussen veredelaars en universiteiten loopt de Nederlandse akkerbouw internationaal voorop in het creëren van aardappelrassen die bestand zijn tegen de gevolgen van klimaatverandering.

Aardappelveredelaars Peter Keijzer (Fobek) en Hans Biemond uit het noorden verwachten dit jaar een doorbraak bij de veredeling van de ‘Hollandse zilte pieper’. Nieuwe praktijkproeven op Texel maken duidelijk welke Nederlandse rassen het best groeien op grond die onderhevig is aan verzilting. Eerder werd alleen nog met exportrassen geëxperimenteerd. Verrassende bijkomstigheid daarbij was al de zoutere smaak van de meest zouttolerante piepers.

“Het duurt naar verwachting nog ruim zeven tot tien jaar voordat de Nederlandse zilte aardappel in de supermarkt ligt, maar dat die er komt staat als een paal boven water”, aldus Keijzer. “Tegen die tijd hebben ook steeds meer boeren in Nederland serieus te maken met verzilting van hun grond als gevolg van klimaatverandering.”

Naast het Texelse initiatief boekt ook aardappelveredelaar C. Meijer BV. uit het Zeeuwse Rilland resultaten. Hij voert in samenwerking met de Provincie Zeeland en de ZLTO een zouttolerantieproef uit. “In deze proef zoeken we naar rasverschillen met betrekking tot zouttolerantie.”, aldus Guus Heselmans, manager breeding program van Meijer. 

“In 2010 hebben we duidelijke verschillen kunnen waarnemen in tolerantieniveaus tussen diverse rassen. Bij een blijvend neerslagtekort hopen we deze genetische verschillen dit jaar bevestigd zien, want ook dan moeten de aardappelen op zilt grondwater groeien. De proef van vorig jaar heeft er alvast toe geleid dat de teler weer aardappelen heeft geplant op eerder ongeschikt geachte grond.”

In Nederland zal de komende tien jaar circa 125.000 hectare landbouwgrond verzilten, met name in de kustgebieden bij de Waddenzee, de kop van Noord-Holland en Zeeland. In Zeeland kunnen sommige boeren stukken grond al niet meer benutten voor aardappelteelt. Zonder innovatie, zoals de veredeling van een zilte pieper, zijn boeren aangewezen op kostbare, energie-intensieve en dus milieubelastende maatregelen, zoals het spoelen van hun gewassen met zoet water.

Om de ontwikkelingen te versnellen voeren de Vrije Universiteit en Wageningen UR ook fundamenteel onderzoek uit met als doel genen op te sporen die de aardappel beter bestand maken tegen verzilting. Als dergelijke genen in kaart gebracht zijn, dan kunnen de veredelaars die gebruiken bij de selectieprogramma’s voor aardappels met een verhoogde zouttolerantie. “Met nieuwe financiering voor onderzoek moet het mogelijk zijn om binnen tien jaar zouttolerante aardappels te kweken”, aldus Bert de Boer, onderzoeker aan de Vrije Universiteit.

Het veiligstellen van de Nederlandse aardappel tegen verzilting is belangrijk voor de Nederlandse aardappelsector. De export van pootaardappelen en aardappelproducten vertegenwoordigt een groot deel van de afzet. “Mede daarom zijn de praktijkproeven en fundamenteel onderzoek zo belangrijk”, aldus Matthé Elema, secretaris van Productschap Akkerbouw. Elema is verheugd over de resultaten die volgens hem toonaangevend zijn voor de toekomst van de akkerbouwers.

Thursday, June 16, 2011

Koe Antonia krijgt eeuwige plek in uiterwaarden

In de Heesseltsche Uiterwaarden wordt zaterdag 18 juni om 13.30 uur de nieuwe Koe onthuld door wethouder J. Koedam. In april 2010 publiceerde de gemeente Neerijnen het bericht dat De Koe moest verdwijnen. De tijdelijke vergunning voor het beest was verlopen en bovendien was het, eveneens tijdelijke, materiaal van de koe lelijk geworden. Nu komt de koe weer terug.De koe was in 2003 door de Kunststichting Neerijnen geplaatst als ludiek protest tegen de ingrijpende plannen van Rijkswaterstaat (RWS) voor de herinrichting van de Heesseltsche Uiterwaarden. De koe staat symbool voor het prachtige cultuurlandschap in de uiterwaarden en de Hollandse bonte koeien daarin. De plannen van RWS zijn in de loop der jaren in overleg met de bevolking aangepast.

De oude koe Antonia

De Koe was nu wel even weg om in een nieuw jasje gestoken te worden.  De Stichting Behoud van de Koe heeft zich het afgelopen jaar ingespannen om de nodige vergunningen en financiële middelen te verkrijgen voor het voortbestaan van De Koe.  De nieuwe Koe is vervaardigd van kunststof en opnieuw beschilderd door kunstenares Gerry van der Velden uit Zoelen. Koe Antonia mag nu tot in lengte van jaren blijven staan. Het onderstel is hersteld en geverfd. Op verzoek van de Welstandscommissie staat het gedicht van Koos van Zomeren nu aan de dijk.

Bij de onthulling presenteert de Kunststichting Neerijnen een nieuw boek, met als titel ‘Het is mooi geweest’. Daarin staan alle activiteiten van de stichting uit het verleden. Met die publicatie sluit de Kunststichting haar bestaan af. Het boek  is bij de onthulling verkrijgbaar voor € 12,50. 

Wednesday, June 15, 2011

Verhuisd vanuit Overdiepse polder

Het gezin Vos voor de nieuwe stal in Drongelen


De familie Vos-Middelkoop had tot begin maart dit jaar een melkveebedrijf in de Overdiepse Polder te Waspik. Omdat daar nu volop gewerkt wordt aan het gereed maken van de polder om de Maas bij hoog water extra ruimte te geven, besloten ze een aantal jaren geleden al dat ze met hun koeien liever op een andere plek verder zouden willen. Na een zoektocht zijn ze uiteindelijk in Drongelen terecht gekomen. Daar is gesloopt en gebouwd en nu het af is, willen ze iedereen de mogelijkheid geven om een kijkje te komen nemen. 

Zaterdag 18 juni wordt van 10.30 uur tot 16.00 uur een open dag gehouden op het bedrijf op Achterstraat 4 te Drongelen. Er is van alles te zien en te beleven voor jong en oud, zoals de nieuwe stal met de melkrobot, de koeien en de kalfjes. De kleinsten kunnen met trap tractors rijden en deze zelfs winnen, er zijn enkele oude tractoren en er is een schapendrijfshow.

Wie dat wil, kan zelf met een graafmachine aan de slag en is er een prijsvraag, waarvan de notaris om 15.45 de trekking zal verrichten. Ook zijn er nog verschillende bedrijven die zich presenteren en natuurlijk is er wat te eten en te drinken.

Tuesday, June 14, 2011

Geld voor inundatiekanaal Tiel

Twee van de kunstwerken in het inundatiekanaal in Tiel
Tijdens de Algemene Vergadering van Waterschap Rivierenland is een van de agendapunt de restauratie van zeven kunstwerken in het inundatiekanaal van Tiel, dat onderdeel vormde van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Mensen die vaker mijn blog lezen, weten dat ik een zwak heb voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Daarom doet het me deugd dat Waterschap Rivierenland hiervoor bijna 300.000 euro uit wil trekken. Overigens hebben alle kunstwerken nog een functie in het waterbeheer in het gebied. Het resterende bedrag van 435.000 euro wordt gesubsidieerd door VROM via de provincie Gelderland. Tijdens de bespreking in de commissie waren bijna alle fracties akkoord, alleen LRR is tegen. Uit het verslag van de commissievergadering Watersystemen is echter niet op te maken waarom zij tegen zijn.

Monday, June 13, 2011

Chapeau voor de Waterlopers!

Saturday, June 11, 2011

Blijven SGP en ChristenUnie eensgezind?

Teus Kool

Landelijk staan de SGP en de ChristenUnie lijnrecht tegenover elkaar. Zeker sinds de komst van het kabinet VVD/CDA met gedoogsteun van de PVV is de verwijdering tussen de mannenbroeders groeiende. Na de Eerste Kamerverkiezingen is de kloof nog groter geworden, door de keuze voor strategisch stemmen in plaats van een eerste voorkeur voor elkaar.
Teus Stam
In de provincie Brabant zijn de rapen gaar tussen beide partijen sinds de open brief van lijsttrekker Hermen Vreugdenhill van de ChristenUnie over het mislopen van een zetel in de Brabantse Staten. Met de brief zet hij gewoon een streep onder de samenwerking.

Harry Drost


Maar hoe zit het eigenlijk in het bestuur van Waterschap Rivierenland. Blijven de fracties daar wel eensgezind samenwerken. Willen Teus Kool en Peter Aanen van de SGP blijvend samen werken met Teus Stam en Harry Drost van de ChristenUnie?

Peter Aanen

Wednesday, June 08, 2011

Zelfs de kerkuil wordt gered

Vandaag spraken we in de commissie Waterkeringen over het dijkherstel van de Diefdijklinie. Tijdens de vergadering sprak de heer Cornelisse in, een bewoner langs de Diefdijk nabij het wiel van Bassa. Voor mij was het de eerste maal dat ik meemaakte dat iemand insprak. De heer Cornelisse had ook al een schriftelijke zienswijze ingebracht, maar kon zich niet vinden de beantwoording. Hij maakt zich zorgen om zijn hoogstamfruitboomgaard en ziet het liefst een geplande damwand aan de andere zijde van de dijk. Probleem is echter dat dan het stabiliteitsprobleem niet wordt opgelost. Maar waar mogelijk plaatst Waterschap Rivierenland zelfs de bomen terug. Indien dit niet lukt, is er nog altijd de herplantplicht.


Tevens maakte hij zich zorgen over aantasting van het nabijgelegen Natura 2000 gebied. Hoewel het uiteraard wrang is voor de inspreker, mijns inziens heeft het Waterschap wel degelijk geprobeerd zoveel mogelijk rekening te houden met de belangen van de inspreker en de natuur- en cultuurhistorische waarden. In de beantwoording wordt zelfs ingegaan op de kerkuilen die in de omgeving broeden. Toegezegd wordt dat voor het werk gestart er gekeken wordt of de kerkuil nog zit te broeden. Als dat geen zorg is voor de natuur van WSRL? Wat kun je nog meer verwachten? 

Tuesday, June 07, 2011

Beschermd dorpsgezicht aan de Linge

Het gebied aan de Noorder Lingedijk met de daarin gelegen kern Oosterwijk, even buiten Leerdam, wordt beschermd dorpsgezicht. Dit stukje Nederland getuigt van de eeuwenlange strijd van de mens tegen het water met talloze sporen van dijkdoorbraken en dijkherstel. Een van de opvallendste overblijfselen is de grote waterkolk, het 'wiel Barendrecht'. Die ontstond in 1820 toen de dijk in Oosterwijk opnieuw bezweek en is nu nog zichtbaar als een groot gat midden in het dorp.


Niet alleen de kern van het dorp aan de rivieroever maar ook de dijken, de open plaatsen van dijkdoorbraken, sporen van dijkherstel, de binnendijkse bebouwing en het omliggende open weidelandschap met strokenverkaveling behoren tot het gebied dat nu wordt aangewezen. Op 9 juni overhandigt Cees van 't Veen, directeur van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, het besluit tot aanwijzing aan burgemeester Victor Molkenboer van Leerdam. Dat gebeurt in de Zangershof, gelegen naast de kerk in de kern van Oosterwijk.

Wateroverlast
Het oevergebied van de Linge werd in de middeleeuwen ontgonnen door sloten haaks op de rivier te graven. Eén van de plaatsen waar dat het vroegst gebeurde was Oosterwijk, dat al rond 1000 wordt genoemd. Toenemende wateroverlast maakte het noodzakelijk de oeverwal te bedijken. Die dijken zijn door de eeuwen heen op diverse plaatsen herhaaldelijk bezweken. Bij het herstel werd de dijk dan om de ontstane kolkgaten ('wielen') heen gelegd, die daarmee binnen of buiten de dijk kwamen te liggen. En zo ontstond het slingerende dijkpatroon dat we vandaag nog kunnen zien. Directeur Cees van 't Veen van de Rijksdienst: 'In dit gebied lees je de ontwikkeling af van het in cultuur brengen én behouden van agrarisch gebied dat door de eeuwen heen gepaard ging met de strijd tegen het rivierwater'.

Lintbebouwing
Oosterwijk is een mooi herkenbaar en vrij gaaf voorbeeld van binnendijkse lintbebouwing, met zeventiende-, achttiende-, en negentiende-eeuwse boerderijen en een kerkje uit 1872. De meeste boerderijen liggen aan de voet van de dijk, volgens het in Holland zeer veel voorkomende systeem van strokenverkaveling met bebouwing aan de kop van de kavel. De stroken weidegrond worden aan de andere zijde begrensd door een van vóór 1500 daterende tiendweg. Bijzonder is ook de negentiende-eeuwse, net buiten het gezicht gelegen, op de Oudendijk aangelegde (en al beschermde) begraafplaats, waarop nog diverse midden-negentiende-eeuwse zerken en grafstenen en een baarhuisje staan.

Aanwijzing
De aanwijzing van het dorpsgezicht komt voort uit het Monumenten Selectie Project, MSP, een landelijk project van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Waardevolle gebouwen en gebieden uit de periode 1850-1940 zijn in het hele land geselecteerd en de laatste gezichten worden aangewezen voor bescherming.

Uit de aanwijzing van een gebied tot beschermd gezicht volgt dat de gemeente de bijzondere cultuurhistorische waarden in het bestemmingsplan opneemt. Hierop toetst de gemeente als zich plannen voor wijziging voordoen. De aanwijzing is niet bedoeld om ontwikkeling op slot te zetten, maar juist om in toekomstige ontwikkelingen rekening te houden met die waardevolle karakteristieken van bebouwing en de open ruimte.

Monday, June 06, 2011

Nooduitgangen wel klaar


De restauratie van fort Altena mag dan vertraagd zijn, de nooduitgangen zijn wel klaar. En de nooduitgang van vleugel B biedt een prachtig uitzicht op de molens!

Sunday, June 05, 2011

Laagwater en topdrukte bij Pontje Steur!

Pontschipper Thera van den Heuvel vertelt!

Op Hemelvaartdag maakten 547 mensen gebruik van Pontje Steur, gehinderd door de lage waterstand stonden de mensen lang te wachtten voordat ze overgezet konden worden. De stemming was prima! Ook op het pontje zelf werd er geschipperd, om van de kant weg te komen moesten de mensen naar de voorkant, zodat de klep vrijkwam van de oever, aan de overkant was dat precies andersom, daar moesten ze naar de achterkant zodat de klep op de kant kon komen. Daar stond Rochus klaar, met een spa, om de klep te liften. Het was echt schipperen!
De problematiek van hoog water (ruimte voor de rivier) waaraan momenteel hard gewerkt wordt, lokte veel passanten naar de Biesbosch waardoor laag water het tegenovergestelde een feit was. Maar we hebben het gered, bijna 1000 mensen in 2 dagen tijd. 

Topdrukte op pontje Steur

Friday, June 03, 2011

Hoe groot wordt het droogteprobleem?

Wekelijks krijgen de bomen en het perkje water vanwege de aanhoudende droogte

De droogte blijft maar aanhouden, terwijl het land snakt naar regen. In mijn eigen straat komt de gemeente zelfs al iedere week de bomen en het perkje met pas geplante struikjes water geven. En dat heb ik volgens mij nog nooit eerder gezien.

Wednesday, June 01, 2011

Ruimte voor de rivier in Jannezand

Taartjes voor Jannezand

Het was een feestelijke bijeenkomst op de boerderij van Dirk Roodzant aan de Nathalsweg. Daar werden de papieren ondertekend door de drie boeren Snijders, Janse en Roodzant die vanuit de Noordwaard zijn verplaatst naar de polder Jannezand. Dit in het kader van het project ontpoldering Noordwaard, één van grotere projecten in het kader van Ruimte voor de Rivier

Overigens ontdekte ik tijdens de rondrit nog een van de pompgemaaltjes die ooit de polder droogmaalde na het graven van de Bergsche Maas. In totaal waren er achttien pompgemaaltjes in de polder. Het vervallen gemaaltje in polder Jannezand is waarschijnlijk nummer tien. Hier zou in de oorlog zelfs een geheime zender hebben gezeten? Voor pompgemaaltje elf vlak bij het gemaal Oostkil is in verband met de dijkverzwaring gevraagd dit te restaureren vanwege de hoge ensemble waarde in combinatie met het nieuwe gemaal.

Het vervallen pompgemaaltje in polder Jannezand