Meer burgerparticipatie, meer zienswijzen?

Zijn burgerparticipatie en het indienen van zienswijzen communicerende vaten? Dus hoe meer inspraak, hoe meer reacties? Deze vraag kwam vanavond tijdens de commissie waterveiligheid naar boven drijven. 

Reactie tijdens inspraakavond op 15 oktober 2019

Bij het dijkversterkingstraject Gorinchem - Waardenburg zijn dertig procent meer zienswijzen ingediend dan vooraf was verwacht. In totaal gaat het om 135 zienswijzen, die tot 699 te beantwoorden punten leiden. Dat is een forse toename en hoe kan dat? Al jaren wordt intensief met de omgeving gecommuniceerd over het dijkversterkingsproject en toch hebben veel bewoners een zienswijze ingediend. 

Heemraad Hennie Roorda vertelde vanavond zelfs dat veel zienswijzen terecht zijn. Betekent dat dan dat het voortraject onzorgvuldig is geweest? Of is het juist zo dat al die burgerparticipatie tot zo'n grote betrokkenheid hebben geleid, dat ze juist nog eerder een zienswijze hebben ingediend? De heemraad heeft toegezegd dat een analyse wordt gemaakt van alle zienswijzen. Daarin wordt ook gekeken of mensen die juist intensief betrokken waren bij het proces veel zienswijzen hebben ingediend of dat het juist gaat om mensen die niet betrokken waren bij het voortraject van plannen maken. 

Inspraak voor herinrichting Heuffterrein bij Vuren

Bij het ontstaan van de eerste inspraaktrajecten in de jaren tachtig en negentig was vooral intentie dat overheden hoopten dat door inspraak het aantal bezwaren zou dalen. Mijns inziens een wat enge basis voor het inrichten van inspraaktrajecten. De intentie moet vooral zijn dat we door inspraak en participatie tot betere plannen komen. Als dat straks het resultaat is van de 135 ingediende zienswijzen dat is dat alleen maar winst. 

Vrouwelijke verrassingen der stembus

 Tijdens mijn zoektocht naar straatnamen die genoemd zijn naar vrouwelijke raadsleden had ik weer eens contact met Thea de Roos-van Rooden. Omdat ik maar geen reactie kreeg van de gemeente Haarlem op mijn vraag naar straatnamen die zijn vernoemd naar vrouwelijke raadsleden, ging ik bij haar te rade. 

Het boek van Jan Roos

En laat nu haar man Jan de Roos een boek hebben geschreven over de eerste PvdA (SDAP) raadsleden, inclusief de vrouwelijke raadsleden. Ik heb het boek 'Met enige schroom' snel besteld via boekwinkeltjes.nl En het biedt een schat aan informatie over de eerste vrouwelijke raadsleden. Zo kan ik mijn onderzoek naar de straatnamen weer een stapje verder brengen. Ook moet ik weer op pad om foto's te maken van al die bordjes. Liefst zou ik van al die vrouwen ook een biografisch portret schrijven. Of dat gaat lukken weet ik niet, maar het boek van Jan de Roos levert in elk geval weer veel nieuwe informatie op.

In de Amsterdamse raad werden in 1919 vijf vrouwen gekozen

Wanneer krijgt Altena een gedicht van Marieke Rijneveld in de polder?

Prachtig dat Marieke Lucas Rijneveld de internationale Booker Prize heeft gewonnen! En dan nog wel eerste Nederlandse auteur ooit. Haar boek 'de avond is ongemak' is dan ook een intrigerende roman; het is in het Engels vertaald in 'the discomfort of the evening'. 

Marieke Lucas Rijneveld met Jan van Mersbergen in boekhandel Atheneum in Amsterdam

Ik mocht haar begin 2016 interviewen in Utrecht, toen had ze alleen nog maar haar eerste dichtbundel Kalfsvlies gepubliceerd. Maar ik mocht al veel vaker over haar schrijven en heb haar meerdere malen ontmoet tijdens het Woerkums literair Cafe, maar ook tijdens de poëzie avonden in Eethen. Uit de bundel Kalfsvlies mochten we als stichting Poëzie twee gedichten publiceren in onze bundel '200 jaar gedichten Land van Heusden en Altena'.  Wat waren we trots dat zij die bundel als eerste in ontvangst mocht nemen, samen met Jenneke Mijnlieff-Verschoor. Met het winnen van de internationale bookerprize is ook de waarde van die streekbundel toch weer een beetje gestegen. Verder was ze te gast op Letteren op Loevestein bij het 25 jarig bestaan van het Woerkums Literair Cafe. Hopelijk komt ze snel weer een keer naar het Woerkums Literair Cafe!

De dichtbundel waarin ook een gedicht van Marieke is opgenomen

Maar wat natuurlijk het allermooiste zou zijn is een gedicht van haar ergens in de polder rond Nieuwendijk. De Alblasserwaard ging ons al voor, daar staat een mooi gedicht over 'de boezem' van haar ergens in het polderland. Dan kunnen we in Altena natuurlijk niet achterblijven!

Het mooie zinnenlijstje van Marieke Lucas Rijneveld

Schrijven staat boven aan in de tien geboden van Marieke Lucas Rijneveld.  Gevolgd door kunst, poëzie, dagboek en wandelen. De zondag is ingeruimd voor slapen, maar op de ‘schone’ dagen is het enige devies schrijven. Rijneveld groeide op in Nieuwendijk en werd eind 2015 uitgeroepen tot het literaire talent van 2016.

Kalfsvlies en 'de avond is ongemak' van schrijver Marieke Lucas Rijneveld

“Pas als je de eenzaamheid gaat haten, moet je oppassen”, zo vertelt Marieke Rijneveld in haar appartement in Utrecht. “Je hebt de eenzaamheid nodig om te schrijven. Soms verblijf ik langere tijd in de stacaravan van mijn ouders in Zeeland, dan kan ik heerlijk schrijven en veel wandelen. En op andere ‘schone’ dagen  - een benaming van schrijver Thomas Roosenboom voor zijn schrijfdagen - sta ik ‘s morgens op en schrijf dan tot de middag. Daarna ga ik wandelen of sporten; ‘s avonds lees ik alles na en herschrijf mijn werk weer. Je blijft een kunstenaar en ik wil altijd mooie zinnen maken. Heb ook een lijstje met mooie zinnen gemaakt. Schrijven is echt mijn leven geworden hier in Utrecht. Ik moest wel erg wennen aan het wonen in de grote stad, je stelt hier niet zoveel voor. Heel anders dan in een dorp als Nieuwendijk, waar iedereen je kent. In Nieuwendijk zou ik nu niet meer kunnen aarden, hoewel het altijd fijn is op de boerderij bij mijn ouders.” 

Klaas Rienks in gesprek met Marieke Lucas Rijneveld

Als kind leerde Marieke al dat ze zich in haar verhalen kon verschuilen, ze boden veiligheid als dingen even lastig waren, soms als vlucht uit de echte wereld. Steeds werd ze overweldigd door taal en beelden en kon ze fantaseren dat ze even iemand anders was. “In je fantasie kun je altijd even weg vluchten. In een roman kun je zelf verzinnen wie je bent. Je gebruikt natuurlijk wel elementen uit je eigen jeugd, maar ik schrijf nooit helemaal autobiografisch. Maar bij sommige dingen die ik meemaak, denk ik al wel dat ik ze ooit kan gebruiken in een roman of een verhaal”. Na de middelbare school trok Marieke naar Utrecht om te studeren aan de Nederlandse docentenopleiding. 

Marieke Lucas Rijneveld tijdens Letteren op Loevestein in 2018

Vooral bij het vak poëzie leefde ze op, de andere vakken bleken minder boeiend. Wel mocht ze korte verhalen schrijven voor de VPRO gids en het Hollands maandblad (literair tijdschrift). Twee podia voor literaire talenten en zo kwam ze in contact met uitgeverij Atlas, die haar eerste dichtbundel ‘Kalfvlies’ uitgaf. “Dat was een enorme kans,  waar ik wel keihard voor gewerkt heb”. Ze noemt het zelf een complexe bundel. “Ik had al die gedichten al en ik had haast. Maar ze wilden alles uitgeven, verder wilde ik alles zelf doen. Zelfs de foto op de achterzijde van de bundel had ik zelf gemaakt. Het moest helemaal bij me passen, vooral qua sfeer. Sfeer is het belangrijkste in mijn werk”. Inmiddels is de derde druk verschenen van de bundel. Najaar 2016 verschijnt haar eerste roman. Het verhaal staat al, ze zit nu in de fase van het herschrijven om het verhaal nog krachtiger te maken. “Dat is het allerleukste om te doen, je wilt toch het beste boek uit jezelf halen”. Het stempel van literair talent van het jaar 2016 vond ze vooral gaaf. “Maar dit moet je wel bewijzen, maar qua publiciteit is het prachtig”.

Monument voor Merwedegijzelaars

Het monument voor de Merwedegijzelaars wordt zaterdag 3 oktober onthuld. Aanvankelijk was de onthulling gepland op 16 mei, maar vanwege corona kon het toen niet doorgaan. In 2011 schreef ik een boekje over de Brabantse Merwedegijzelaars. 

De uitnodiging met daarop het beeld dat Richard van der Koppel heeft ontworpen

Sommige van de interviews voor dat boekje zijn me altijd bijgebleven. Zoals met Arie van der Stelt en Krijn Janse. Jonge mensen die werden opgepakt door de Duitsers en na maanden van ontberingen in Duitse strafkampen weer terugkeerden. Of niet, zoals de Werkendamse Karel van Hartingsvelt. 

Piet Kramer was betrokken bij de totstandkoming van het monument

Het monument voor de Merwedegijzelaars bestaat uit drie delen die in Sliedrecht, Hardinxveld-Giessendam en Werkendam worden geplaatst. Het kunstwerk is ontworpen door Richard van der Koppel. De onthulling op zaterdag 3 oktober is om 13.00 uur: onthulling monument in Sliedrecht; om 14.15 uur  is de onthulling monument in Hardinxveld-Giessendam en om 15.30 uur is de onthulling van het monument in Werkendam. 

Feestelijke opening van Faunatoren in Dussen

De Faunatoren in Dussen is in april van dit jaar voltooit. De officiële opening is indertijd niet doorgegaan wegens de dreigende coronasituatie. Nu de maatregelen iets versoepeld zijn komt  burgemeester Egbert Lichtenberg van de gemeente Altena de Faunatoren officieel openen op woensdag 2 september om 16.00 uur. 

De faunatoren was in april al gereed

Hij zal daarbij een speciaal ontworpen informatiebord onthullen.Na afloop is er gelegenheid om onder het genot van een hapje en een drankje nog wat na te praten. De 1,5 meter afstand dient tijdens de bijeenkomst continu te worden gerespecteerd. De Faunatoren staat op het terrein van de Waterberging op de hoek van de Molenkade en Hoek, tegenover Kasteel Dussen. 

Ook egeltjes hebben dorst

In mijn achtertuin staat bijna altijd een bakje met water voor onze poes, het water komt uit de regenton. Gek genoeg lust de poes geen water uit de kraan. Maar gisteravond bleek dat niet alleen de poes, maar ook een egeltje uit het bakje water drinkt. 

Een dorstig egeltje in mijn achtertuin

Terwijl ik al meer dan tien jaar geen egel meer in mijn achtertuin heb gezien. In 2007 woonde een egelpaartje in mijn achtertuin, één van de egeltjes liep ook weleens naar binnen. Overigens liep het met één van de egeltjes slecht af in de zomer van 2007. Op 31 augustus had ik haar nog gered uit ons vijvertje, maar op 28 oktober kwam hulp te laat. Ook toen zal het egeltje zijn gelokt door het water in het vijvertje, maar toen ze erin viel kon ze niet zelf meer uit omhoog klimmen langs de steile wand. 

In 2007 redde ik aanvankelijk dit egeltje uit mijn vijver, maar twee maanden later verdronk ze alsnog

Kanoën van Fort Bakkerskil naar de hut van Hannie

Het is al weer een tijd geleden dat het idee voor een kanoroute vanaf Fort Bakkerskil de Biesbosch in werd geboren. Maar wanneer iemand daar dan laaiend enthousiast over is en vertelt over het ongekende natuurschoon onderweg, dan moet het wel iets bijzonders zijn. 

Met de kano onder het bruggetje door bij de griendwerkerskeet

In augustus 2017 werd de kanoroute vanaf Fort Bakkerskil officieel geopend. De voormalige gemeente Werkendam had steigertjes aan laten leggen, waar de kano's konden afmeren en zo ontstond een mooie kanoroute over de Bakkerskil. Daarna werd het stil, ook zelf ben ik de route niet gaan varen. Tot deze week Lizzy me enthousiast begon te vertellen. Samen met Marco, de beheerder van Fort Bakkerskil hadden ze de route verkend. In één woord prachtig, vooral het stukje vanaf de Bakkerskil naar de griendwerkerskeet Jannezand was een plaatje. In deze 'hut van Hannie' heb ik meer dan eens interviews gehouden. De kano moet daar wel onder een bruggetje door, maar het uitzicht daarna is hemels.

Het idyllisch groene uitzicht vanuit de kano

Minpuntje was dat enkele steigertjes bijna volledig begroeid waren en daardoor moeilijk te vinden. Dit is doorgegeven aan de gemeente, hopelijk wordt dit snel opgepakt. Bij de opening van de route was afgesproken dat vrijwilligers van de kanobond de steigertjes zouden onderhouden. Ook het klunen over de Heijmansgatweg is niet ideaal. 

Het steiger bij de griendwerkerskeet Jannezand

Bij Fort Bakkerskil kan nu een kano/kayak gehuurd worden, de route zelf wordt straks opgenomen in een boekje met kanoroutes in de Biesboschlinie. 

Afmeren bij de griendwerkerskeet

.

Heimwee

Slechts eenmaal heb ik de zeeblauwe kleur van dat lieflijke zomerjurkje terug gezien. Een jurkje met voorop witte, kanten rozetjes met in het hart een roze bloemetje. 

Een geruit plooirokje uit mijn jeugd

De herinneringen aan dat jurkje voelen als de dag van gisteren. Terwijl het toch al meer dan vijftig jaar geleden moet zijn. Al mijmerend zie ik in mijn verbeelding nog meer jurkjes terug uit mijn jeugd. Een geruit plooirokje in zachte kleuren. Daarvan is zelfs nog een foto bewaard gebleven, waarop ik stralend lachend in de camera kijk. Twee hooguit drie jaar oud. Bij het rokje naaide ik later zelf een schattig bloesje voor mijn oudste dochter. Toen ik het terugvond en  het meegaf voor mijn kleindochter was ik te laat. Ze was al groter gegroeid.

Een wit jurkje met borduursels voor mijn dochters

Soms klim ik de zoldertrap op om andere jurken uit vervlogen tijden op te zoeken. Die donkerrode jurk met witte stippen en een kanten kraagje, die ik droeg toen ik verliefd werd. Net als mijn trouwjurk die nog ergens in een doos op zolder ligt. Daar vond ik ook de zelfgemaakte roze en blauwe jurkjes met smokwerk, een oude handwerktechniek die ik nog van mijn oma heb geleerd.  Ook van die jurkjes kan ik geen afscheid nemen. Soms bekijk ik nog de foto’s uit de tijd dat mijn dochters daarin pasten. Toch zijn er tijden geweest dat ik nooit jurken droeg, misschien als een stil protest tegen de verplichte, zondagse jurkjes uit mijn jeugd. 

Een jurkje dat mijn oma nog heeft gebreid

Maar in een bui van melancholie denk ik soms aan dat zeeblauwe jurkje en voel de heimwee. Zo jammer dat juist dat jurkje niet bewaard is gebleven, maar achteloos verdwenen is in de tijd. Slechts eenmaal zag ik de zeeblauwe kleur van het jurkje terug. Dat was tijdens een kampeervakantie aan de kust van Normandië. Een poging om die intense kleur van de zee voor eeuwig in een foto te vangen mislukte jammerlijk.

Parasols voor Museumcafe Biesonder

Mede dankzij de financiële bijdrage van de Vrienden van het Biesbosch Museumeiland kunnen gasten van museumcafé Biesonder nu lekker in de schaduw zitten. De vier nieuwe parasols bieden zeker de komende tropische dagen verkoeling op het terras aan het water. 

Het terras aan het water bij het museumcafe Biesonder

De Vrienden van het Biesbosch Museumeiland zijn de ambassadeurs van het museum. Daarnaast wordt jaarlijks een project gefinancierd zoals de aanschaf van de parasols. Tevens betalen de Vrienden het jaarlijkse onderhoud van het buitenmuseum de Pannenkoek. Vrienden van het Biesbosch Museumeiland genieten extraatjes zoals bijzondere lezingen, wandelingen, openingen van exposities of een vaartocht door de Biesbosch. Tevens hebben Vrienden het hele jaar gratis toegang tot het museum, zij mogen ook een gast meenemen. 

De parasols bieden tijdens de komende tropische dagen verkoeling op het terras

Het museum heeft zeker tijdens de coronacrisis de bijdragen van de Vrienden hard nodig. De vereniging is dan ook gestart met een ledenwerfactie. Hoe meer Vrienden, des te meer wordt het museum ondersteund. De ledenwerfactie heeft al twintig nieuwe leden opgeleverd, maar meer Vrienden blijven natuurlijk welkom. De minimale bijdrage voor Vrienden is 25 euro per jaar, meer geven mag natuurlijk altijd. Meer informatie over lid worden is te vinden via  de website van het Museumeiland. 

Slow Fashion in Dordrecht

Zaterdag bezocht ik de expositie Slow Fashion in het Dordts museum. En ik heb genoten van al die prachtige jurken. Maar ook van de verhalen over het bewaren van de kleding en het steeds weer aanpassen van die jurken aan de nieuwste mode. De kleding behoort tot de collectie van het museum, maar werd voor het eerst in vijftig jaar aan het publiek getoond. 

Prachtige jurken in het Huis van Gijn

Zeker in de gegoede kringen was van het verslijten van kleding niet echt sprake, zodat vermaken naar de nieuwste mode heel logisch was. Maar natuurlijk gebeurde dat ook uit zuinigheid. Zeker in al die lange, wijde jurken gingen vele meters kostbare stoffen, zoals bijvoorbeeld zijde. En als iets dan toch te klein werd, dan werd het vermaakt tot een kinderjurkje. Uit mijn jeugd herinner ik me nog wel dat ook mijn oma en moeder van volwassen kleding weer kinderkleding maakten. Of gebreide truien eindeloos uithaalden om weer iets nieuws te breien. Naast de jurken in het Dordts Museum was ook de expositie Leven in Leer meer dan de moeite waard, deze was samengesteld uit archeologische vondsten van schoenmakersmaterialen.  Sommige van de leerrestanten bleken verrassend modieuze schoenen.

Je zou toch maar in zo'n jurk rond mogen schrijden?

Naast de expositie in het Dordts Museum werd in Huis van Gijn de inhoud van kledingkast van de vroegere bewoners getoond. Ook hier waren prachtige jurken te zien. Ik was al eerder in het Dordts Museum en schreef toen over de jurk van Maria Catharina Meertens, die ook in de expositie Slow Fashion was te zien, samen met het schilderij waarop Maria is te zien.