Redde Koningin Juliana de molens van Kinderdijk?

In de boeiende publicatie 'Het Verhaal van Kinderdijk' van het SWEK lezen we over de historie van dit bijzondere Werelderfgoed, dat we kennen als een sterk staaltje Hollands watermanagement. De publicatie omvat de 750 jarige geschiedenis van het complex, maar werpt ook een blik in de toekomst. 

Koningin Juliana schonk tijdens haar bezoek een hensbeker

In de publicatie wordt verteld dat Koningin Juliana de molens van de sloophamer heeft gered. Voor mij is dat nieuw, al wist ik aan de hand van foto's wel dat zij een bezoek had gebracht aan het Waardhuis in Kinderdijk, waar ze werd ontvangen door het bestuur van waterschap De Overwaard. In 1951 stonden de acht molens van de Overwaard op de lijst om gesloopt te worden. Juliana was op dat moment naast Koningin ook beschermvrouwe van de vereniging De Hollandse Molen. 

Koningin Juliana in het Waardhuis in 1951

"Wat er precies besproken wordt die dag is en blijft geheim, maar het resultaat is tot vandaag de dag zichtbaar; de acht molens van de Overwaard, de acht molens van de Nederwaard, twee van de polder Nieuw Lekkerland en de Blokken, vormen gezamenlijk de 19 molens van UneSCO Werelderfgoed Kinderdijk-Elshout", zo is te lezen in de publicatie. Mooi dat dit verhaal is opgetekend, ik kende het in elk geval nog niet. Overigens schonk Koningin Juliana ook een hensbeker aan waterschap De Overwaard. Alle reden dus om haar postuum alsnog te bedanken voor het redden van de molens; juist dit werelderfgoed draagt in hoge mate bij aan de identiteit van ons waterschap. 

De hensbeker die Juliana schonk aan de Overwaard

Erfgoed is identiteit en schoonheid

Zowel zaterdag als zondag mocht ik aanschuiven bij lezingen over erfgoed. Zaterdag in de mooie Martinuskerk in de vesting Woudrichem en zondag op slot Loevestein.

Prinses Beatrix was eregaste tijdens de viering van 111 jaar Bond Heemschut

In de Martinuskerk werd het 111 jarig bestaan van de Bond Heemschut gevierd; al ruim een eeuw zetten ze zich in voor het behoud van erfgoed. En als de Bond Heemschut dat niet had gedaan, had Nederland er beslist anders uitgezien. Monotoner en grijzer, Bond Heemschut koos voor Woudrichem omdat ze daar precies 51 jaar geleden de aanzet gaf tot restauratie van de vesting. Ooit waren er plannen een deel van de vestingwerken te slopen. Anno 2022 geniet iedereen van het erfgoed in de vesting; bovendien draagt het bij aan de economische ontwikkeling door de bezoekers die ook willen genieten van die schoonheid. 

Prinses Beatrix in de Martinuskerk te Woudrichem

Cultuurhistoricus dr. Marinke Steenhuis gaf in de kerk een lezing over 'Erfgoed in context, wederkerigheid tussen private en publieke erfgoedzorg'. Erfgoed is identiteit, maar ook een gebruiksgoed. Erfgoed zijn verhalen, erfgoed brengt mensen samen. Dat is een bredere kijk dan behoud van alleen de 'stenen'. Ze wees ook op de kracht van erfgoed in het landschap. Ze waarschuwde nog wel voor de 'eenzame'  rol van veel gemeentelijke erfgoedambtenaren. Directeur Karel Loeff van Bond Heemschut wees op het verdrag van Faro dat binnenkort geratificeerd zal worden door Nederland. Want hoe kun je gemeenschappen vormen rondom erfgoed? Hoe geef je participatie vorm? 

Jelmer Krom op Slot Loevestein met een beeld van het Waardhuis in Kinderdijk

Zondagmiddag mocht ik luisteren naar de lezing van Jelmer Krom over 'water en erfgoed' op Slot Loevestein; onderdeel van de expositie over water op het slot. Eens temeer werd duidelijk dat Waterschap Rivierenland haar identiteit ontleend aan het erfgoed. Van de molens van de Kinderdijk, van Slot Loevestein, de Diefdijk, de sluizen bij Asperen, het gemaal de Neust, de dijkmagazijnen in het Land van Maas en Waal. In zijn lezing ontbrak ook het Waardhuis in Kinderdijk niet, met zijn vele, vele fraaie hensbekers. Wat een schoonheid en rijkdom om te koesteren als waterschap

Dodenherdenking en persvrijheid

Mag je persvrijheid in een adem noemen met de dodenherdenking? Sinds 1993 wordt de dag van de persvrijheid op 3 mei gehouden; een dag voor onze vierde mei. De dag dat we doden herdenken die vielen in de Tweede Wereldoorlog, maar ook de militairen die sneuvelden tijdens vredesoperaties en de onafhankelijkheidsoorlog in Indonesie. 

Dodenherdenking van enkele jaren geleden met Piet van den Hoek

Al weer vele jaren mag ik op 4 mei bloemen leggen namens het CDA. Dit jaar voelde dat toch net weer anders dan andere jaren. Twee jaar kon het niet vanwege de coronapandemie. En dit jaar, 77 jaar na onze bevrijding, is de oorlog weer terug in Europa. Onze droom dat oorlog voor eeuwig een herinnering zou blijven, blijkt een illusie. Steeds opnieuw worden mensen slachtoffer van wreedheid, geweld en onderdrukking. Ook woekert een oorlog ook na afloop nog tientallen jaren door. Luister naar de podcast van Natasja van Weezel met Geert Mak. Of denk aan het trieste lot van Karel van Hartingsvelt die op 3 mei 1945 om kwam bij een scheepsramp.