Bekijk de wereld door de ogen van een kauw

Kauwen, geschilderd door Achilles Cools

 

Terwijl ik vrijdagmiddag stond te wachten bij het pontje naar Drongelen gooide ik het klokhuis van mijn appel in de berm. Nog geen minuut later griste een kauw het klokhuis uit de berm om het even verderop in een weiland op te peuzelen. Ik moest glimlachen, wat prachtig om te zien. Ook vandaag mocht ik genieten van kauwen en wel tijdens de lezing en expositie van Achilles Cools in het Biesbosch Museumeiland. Zijn expositie werd geopend met een lezing en wat een boeiende spreker. Al zijn leven lang bestudeert hij kauwen en zo ontdekte hij dat het intelligente vogels zijn. Zo bestudeerde hij ook het liefdesleven van de kauw, dat al begint op 1 november. 'Zelfs de voorjaarsbloeiers hebben op 1 november alles al klaar onder hun rokken'. Maar kauwen verdienen ook de eerste prijs voor de liefde voor hun partner. Al zijn ontdekkingen deed hij in zijn kauwentuin. Want je moet vooral op ontdekkingsreis gaan in je eigen tuin, daar kun je je verwonderen over de wereld, je verwonderen over het kleine, het simpele en het eenvoudige. Hij schrijft ook over kauwen, niet op een wetenschappelijke manier, maar op een meer literaire manier. Want waarom zou je de wereld niet bekijken door de ogen van een kauw?

Beelden van kauwen in het Biesbosch Museumeiland

Na zijn lezing mochten zijn schilderijen en beelden in het museum worden bekeken. En die zijn prachtig, een aanrader om het museum te bezoeken! Het werk is te zien tot 1 juli.

Het wakker kussen van de Waterlinie

Het pontje ligt klaar om de fortgracht over te steken naar het educatieparkje met loopgraaf en schuilplaats uit de Eerste Wereldoorlog

Landschapsarchitect Eric Luiten is een bevlogen en inspirerend spreker. Vanavond sprak hij op Fort Giessen over de 'hunkering naar geschiedenis' in ons land. En hoe kunnen we de geschiedenis inpassen in de voortgaande verbouwing van ons land. Door alles uit het verleden te kopiëren of door nieuwe kastelen en nieuwe natuur te maken? Als een verlamde (laten we vooral niets veranderen!) of als de roekeloze door juist alles te veranderen? Bij het ontwerpen met erfgoed gaat het om historisch inzicht, historische posities, de ruimtelijke essentie en de ruimtelijke bewerking. De toepassing van zijn theorie kreeg vorm in zijn voorbeelden hoe de Nieuwe Hollandse Waterlinie tot ontwikkeling is gekomen. Twintig jaar geleden was de linie compleet in verval, maar door Panorama Krayenhoff (waar Eric Luiten al aan meewerkte) werd de ontwikkeling van het erfgoed vanaf 2002 een soort heilige missie. Grootste opgave is om de samenhang in de linie in tact te houden en de economische dynamiek in het gebied niet te verstoren. Dat is ook één van de grote vragen bij de nominatie van de Waterlinie voor de Werelderfgoedstatus. Hij toonde enkele prachtige voorbeelden van de ontwikkeling van de forten zoals het Werk aan het Spoel in Culemborg. 

Dit is een ?

Ook in onze regio is de Waterlinie 'wakker gekust', zoals Luiten dat zo mooi zei. Fort Altena is een hotspot geworden in de regio; Fort Bakkerskil is als Bed & Breakfast een pareltje geworden. Fort Giessen is bijna klaar en is het Eerste Wereldoorlog Fort van de Waterlinie geworden, compleet met loopgraaf en kanon. Maar hoe kunnen we al dat erfgoed behouden en toch ons gebied ontwikkelen? Zonnepanelen in de inundatievelden? Windmolens langs de randen van de verboden kringen? En hoe passen we al die ontwikkelingen straks in onze Omgevingsvisie voor de nieuwe gemeente Altena?

Drie jaar lid van bestuur Waterschap Rivierenland

De Alblasserwaard met Werelderfgoed Kinderdijk

Hoe kon ik gisteren vergeten te schrijven over drie jaar lid van het Algemeen Bestuur van Waterschap Rivierenland? Op 26 maart 2015 werd het nieuwe bestuur beëdigd in Tiel. Altijd een mooi, plechtig moment, maar wat is er in het afgelopen jaar allemaal gebeurt binnen het bestuur van Waterschap Rivierenland? Waar spraken we over aan de vergadertafel in Tiel? Het besluit over het toekomstbestendig maken van het watersysteem in de Alblasserwaard was zeker historisch te noemen, na bijna zes eeuwen wordt het watersysteem heringericht en wordt een nieuw gemaal gebouwd bij Groot-Ammers. Wat dit betekent voor de gemalen in Kinderdijk is nog onderwerp van studie, ter voorbereiding brachten we als CDA fractie zelf een werkbezoek aan Kinderdijk. Vragen waren er over de kosten van het dumpen van drugsafval en het gebruik van thermisch gereinigde grond in de dijken van Waterschap Rivierenland. In 2017 werden de opstelplaatsen voor noodpompen in ons gebied ingericht en getest, ook werd het nazorgtraject van de wateroverlast in 2015 in het Land van Heusden en Altena gebied afgesloten. Met lichte teleurstelling, omdat het graven van extra sloten door de boeren niet echt is opgepakt. De discussie die rond tuintegeltaks in Altena losbarstte is nog maar een begin, ons waterschap heeft in elk geval een klimaatsubsidieregeling in het leven geroepen, misschien ook een goed idee voor de nieuwe gemeente Altena? En dan was er nog het plan om windmolens te plaatsen in Altena op de dijken van ons waterschap, won Waterschap Rivierenland de waterinnovatieprijs met een stuw die werkt op waterkracht en is ontwikkeld door het Werkendamse bedrijf EQA. Een jaar eerder werd zo'n eerste stuw geplaatst in Ommeren.  Meest prominent op de agenda van de commissie Waterveiligheid stond dit jaar de keuze tusssen de nevengeul bij Varik-Heesselt of toch dijkversterking. En we moesten dit jaar afscheid nemen van Rene Cruijsen, van 2008-2015 heemraad waterveiligheid en daarna lid van het Algemeen Bestuur. Kortom, het was een boeiend jaar. Maar ook het vierde jaar wordt spannend met snel naderende waterschapsverkiezingen in maart 2019. Wie blijft en wie neemt straks afscheid? De eerste rimpelingen worden al zichtbaar in ons bestuur..... 

Geul Sleeuwijk weer in beeld na schrappen Hoogwatergeul

De nevengeul in Sleeuwijk

Het schrappen van de Hoogwatergeul bij Varik Heesselt heeft ook gevolgen elders in het rivierengebied, zoals bij Sleeuwijk of Werkendam. Zo is de nevengeul in de Groesplaat bij Sleeuwijk weer in beeld. Deze zit volgens wethouder Machiel de Gelder in de LTAR 2050 (zij hebben die al wel?). Mogelijk zou de geul al in het programma van 2019-2032 worden opgenomen. De discussie daarover wordt komend voorjaar gevoerd en wordt dan in de rijksbegroting vanaf 2019 worden opgenomen. De geul in de uiterwaarden bij Werkendam zou wel gevolgen hebben voor de bedrijven in de uiterwaarden. Overigens is scheepswerf Jooren failliet, dat betekent in elk geval een bedrijf minder  De eerste optie is overigens die bij Brakel, vooral om dat de maatregel bij Sleeuwijk/Werkendam de één na duurste optie is. In de commissie Grondgebied van Werkendam werd nog aandacht gevraagd voor de bouw van de nieuwe Merwedebrug, indien deze zonder pijlers wordt gebouwd betekent dat ook een snellere doorstroming. 

https://hanviskie.blogspot.nl/2015/11/vijf-kilometer-lange-nevengeul-bij.html

Kerken zijn onmisbaar

Het orgel in de Sint-Maartenskerk in Zaltbommel

Kerken zijn onmisbaar, niet alleen voor het kerkelijk leven, maar ook voor ons maatschappelijk leven. Gisteren was ik voor de derde achtereenvolgende zaterdag te gast in de kerk; twee weken geleden werd in het de Catharinakerk in Heusden een debat gehouden over de democratie met Maarten van Rossem. Vorige week zaterdag gaf schrijver Griet op de Beeck een lezing in de Martinuskerk in Woudrichem. En gisteren werd in de Sint Maartenskerk in Zaltbommel de Matthaus Passion opgevoerd. Het eeuwenoude muziekstuk van Bach over het lijdensverhaal van Jezus past uiteraard naadloos bij de aloude functie van kerken. De Matthaus Passion klinkt overigens al heel lang in de kerk in de Zaltbommel, al in 1936 werd het oratorium opgevoerd. Het werd in dat jaar opgevoerd tijdens het vijftigjarig bestaan van het Zaltbommels Mannenkoor door het koor, samen met dameszangvereniging Excelsior en een jongenskoor. Ze oogstten veel lof en in de jaren daarna groeide de faam van Zaltbommel en kwamen bezoekers van heinde en ver om naar de Matthaus Passion te luisteren. In 1964 stopte de traditie om in 1985 na een grondige restauratie van de Sint Maartenskerk weer te worden opgepakt. Zaterdagavond werd de Matthaus Passion uitgevoerd door de Matthauskoor en -orkest onder leiding van Aart Bergwerf met medewerking van jeugdkoor Senta. Zelf zat ik wat verder van het podium, maar de muziek was prachtig.

Prachtige plafonds in de kerk te Zaltbommel

Picknicken met nonnenkoekjes en oorlogscake

Janneke Kornet en Paula Jorritsma onthulden de picknickplekken

Om het receptenbordje was een boerenzakdoek geknoopt

Het project kwam mede tot stand door een bijdrage van het Biesbosch Streekfonds

De poefjes van Janneke Kornet waren al maanden eerder geplaatst door Brabants Landschap, maar vandaag was een officieel moment om ze presenteren. We werden gastvrij ontvangen op hoeve Clootwijck; bij het oprijden van de oprijlaan stond de picknickplek al te schitteren in de zon. Om de poefjes kleurrijke kleedjes; een Brabants bontje, met heerlijke aardbeitjes en met fietsen. En om het receptenbordje een boerenzakdoek, alles vastgeknoopt met vrolijke rood-wit-blauwe-lintjes. Complimenten aan Tineke Hak voor zoveel creativiteit. 

Uitnodigende picknickplekken bij de Clootwijckhoeve

Kunstenaar Janneke Kornet gaf uitleg over haar idee voor het project; de opdracht was een kunstobject bij een schuilplaats uit de Eerste Wereldoorlog. Zo kwam ze op de recepten uit die tijd terecht en vond een kookboekje met onder andere het recept van de oorlogscake. Uiteindelijk werd haar project geadopteerd door het Liniepadfestival en werden de poefjes op drie plekken langs het Liniepad geplaatst; bij de Papsluis, bij de Clootwijckhoeve en nabij de Groesplaat. 

Daphne van Hekken bakte de nonnenkoekjes

Recepten uit de Eerste Wereldoorlog bij de picknickplekken

Daphne van Hekken had speciaal voor de bijeenkomst drie recepten bereid die geproefd konden worden. Wethouder Paula Jorritsma, die de plekken samen met Janneke Kornet mocht onthullen, vertelde over de voedselschaarste in tijden van oorlog; iets dat we ons nu nauwelijks meer voor kunnen stellen. 

Janneke Kornet vertelt over haar project bij de onthulling van de picknickplekken

Inspraak bij atelier Varik een farce?

Koe in de uiterwaarden bij Heesselt

Nog eens even nagedacht over de wonderlijke informatie-avond in het atelier Varik. En de teksten nagelezen over de aankondiging van de avond. Op de website van Waterschap Rivierenland, maar ook op de website van atelier Varik  staat de volgende tekst: 

Gedeputeerde Staten van Gelderland leggen, mede namens het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, het Dagelijks Bestuur van waterschap Rivierenland en Burgemeesters en Wethouders van de gemeenten Neerijnen en Tiel, het voorlopige voorkeursalternatief (VKA) dijkversterking met natuur- en watercompensatie in de uiterwaarden ter visie voor een ieder.

Als aankondiging van de avond in atelier Varik staat op de site zelfs als kop 'Inspraak op voorlopig voorkeursalternatief'. Op diezelfde site van atelier Varik verscheen vandaag het verslag van de avond en dan is er kennelijk iets veranderd in de opzet van de avond, want dan gaat het ineens over informeren over de MIRT verkenning hoogwatergeul.

Het doel van de avond was om bezoekers te informeren over de MIRT-verkenning hoogwatergeul en het voorlopig advies van de stuurgroep over de hoogwatergeul. De MIRT-verkenning richt zich met name op de vraag of er wel of geen hoogwatergeul wordt aangelegd. De stukken van de MIRT-verkenning hoogwatergeul liggen momenteel tot 26 april ter inzage in onder andere Atelier Varik en iedereen kan hier een reactie op geven. 

Is dit het eindresultaat van alle inspanningen van atelier Varik om inwoners mee te nemen in het besluitvormingsproces en serieus om te gaan met alle inspraak? Verandert de aangekondigde inspraak op voorlopig voorkeursalternatief dijkversterking dan ineens in informeren over de MIRT-verkenning hoogwatergeul? In het verslag staat zelfs letterlijk dat het niet waarschijnlijk lijkt dat de minister alsnog besluit vóór een hoogwatergeul.  Waarom dan alleen voorlichting geven over de geul? De overheid moet zich diep schamen om zo met haar inwoners om te gaan.

Onbegrijpelijk promotiepraatje voor de Hoogwatergeul

Fraaie tekeningen van de Hoogwatergeul, alsof de Stuurgroep geen voorkeur voor dijkversterking heeft uitgesproken

In het besluitvormingsproces rond Varik-Heesselt zou ik me eigenlijk nergens meer over moeten verbazen. Toch gebeurde het vanavond opnieuw, tijdens de inloopavond in Atelier Varik zou de voorlopige keuze van de Stuurgroep worden uitgelegd en hoe de inspraakprocedure verloopt. Maar waarom werd in het Atelier dan een promotiepraatje voor de Hoogwatergeul gehouden, onder het mom van de veiligheid in de dorpspolder? Zouden ze daar niet weten dat de Stuurgroep gekozen heeft voor het alternatief van dijkversterking? In het plan van de Hoogwatergeul wordt om de dorpspolder een hogere en sterkere dijk aangelegd, zodat de kans dat de dijk doorbreekt kleiner is. Maar bij een doorbraak zou de polder zo snel vollopen dat de bewoners wel eerder geëvacueerd moeten worden. Maar dat zou niet waar te maken zijn en niet te plannen, zodat altijd het hele gebied in één keer geëvacueerd moet worden, volgens de meest recente inzichten, zo werd in het Atelier uitgelegd aan de hand van enkele filmpjes. En bij een dijkdoorbraak bij Tiel-West zou Varik-Heesselt zonder hoogwatergeul slechter af zijn? Bij de uitleg over de kwel in dorpspolder werd nog wel gewezen op risico's op piping, maar dat werd direct gebagatelliseerd omdat het niet gevaarlijk hoeft te zijn, zo werd het publiek voorgehouden. Om de kwel in de dorpspolder te voorkomen hoefden alleen de poldersloten te worden verlegd en een nieuw gemaal gebouwd. Het publiek roerde ook de plannen aan de andere zijde van de rivier aan. zoals de ooibossen bij Dreumel en de nieuwe woonwijk bij Zaltbommel, maar op die vragen kwam geen helder antwoord. 

Inwoners in Varik-Heesselt zijn geen makke schapen, maar protesteerden heftig tegen de aanleg van een Hoogwatergeul

Kortom, alles werd gebracht als een promotiepraatje voor de hoogwatergeul, woorden die door de man die uitleg gaf zelf gebruikt werden. Maar wat is dit nu voor een manier van voorlichting aan de bewoners in het gebied? Bij hen is door het besluit van de Stuurgroep terecht de verwachting gewekt dat de Hoogwatergeul ter zijde is gelegd. En tijdens de inloopavond wordt die toch weer even gepromoot, alsof er geen besluit van de Stuurgroep ligt voor het voorkeursalternatief voor dijkversterking. Met als argument dat de bewoners door de media verkeerd zijn voorgelicht. "Waarom moet die geul ons door de strot geduwd worden?", zo vroeg één van de mensen zich in het publiek al af. Door je inwoners op deze manier voor te lichten en niet serieus te nemen maak je van het inspraakproces een farce.

300 stemmen in Rehobothkerk

Nicht Tamara werd vandaag 18 jaar en mocht voor het eerst stemmen

Zoals verwacht was het vandaag niet druk op het stembureau in de Rehobothkerk in Werkendam. Met alleen de mogelijkheid om voor het referendum te stemmen, bleef de opkomst in de gehele gemeente steken op 23,1 procent. In het stembureau nog wel meerdere kiezers die niet wisten dat er geen gemeenteraadsverkiezingen waren in de gemeente. Op ons stembureau stemden uiteindelijk 300 mensen; 170 voor de sleepwet, 127 tegen en drie blanco. Overigens leuk dat twee nichten in het stembureau kwamen stemmen. 

De uitslag van het Raadgevend Referendum Wiv in de gemeente Werkendam: 

Totaal aantal stemmen voor: 2.504 (52,4%) 

Totaal aantal stemmen tegen: 2.237 (46,8%) 

Het opkomstpercentage is 23,1%

O aloude Stad.....

http://hanviskie.blogspot.nl/2017/10/alida-hendrica-boxman.html

Vertrapte grasmat Wakkere dijk geen gevaar voor veiligheid

De vertrapte grasmat en het vervuilde fietspad na het verblijf van het vee op de Wakkere dijk

Tijdens het hoge water van deze winter verbleven grote grazers uit het Munnikenland enkele weken op de Wakkere dijk. Toen het water eenmaal gezakt was, werden ze weer de polder in gedreven. De dijk achterlatend in desolate toestand met aangevreten bomen en een compleet vertrapte grasmat. Vooral de vertrapte grasmat baarde mij enige zorgen, dat kan immers een gevaar vormen voor de veiligheid van de dijk. Reden om enkele vragen te stellen aan het college van dijkgraaf en heemraden (CDH) over de schade die was ontstaan en of hier wel rekening mee was gehouden. Uit de beantwoording blijkt de vertrapte grasmat geen gevaar voor de waterveiligheid oplevert. Bij het ontwerp van de dijk is gekozen voor extra overhoogte en daardoor is het toegestaan dat de grasmat wordt vertrapt. Komend voorjaar wordt de dijk opnieuw ingezaaid. De vernielde bomen worden vergoed door Staatsbosbeheer, komend voorjaar worden nieuwe bomen aangeplant. 

Ook het fietspad was volledig onbegaanbaar geworden. Of dat inmiddels alweer begaanbaar is, moet ik binnenkort nog eens gaan zien op de Wakkere dijk.

Levenslessen van Griet op de Beeck

Griet op de Beeck in de Martinuskerk in Woudrichem

Zoals iedere lezer zich bij de boeken van Griet op de Beeck afvraagt of deze nu wel of niet autobiografisch zijn, zo popt de vraag op of het eigen verhaal van Griet op de Beeck wel echt is. Want schept niet iedere schrijver zijn eigen droomwereld of zo je wilt werkelijkheid? En deed ze dat ook niet tijdens haar lezing met zoveel levenslessen dat het bijna te mooi leek om waar te zijn? Alvorens de Vlaamse schrijver aan het woord kwam, strooide de organist zijn muziek door de fraaie, eeuwenoude kerk. Haar komst naar Woudrichem bij het Woerkums Literair Café vormde de afsluiting van een week toeren door heel Nederland vanwege de boekenweek.

Griet op de Beeck las ook voor uit enkele van haar boeken (foto Sjaak Groeneveld)

Alleen als we onze schaamte overwinnen kunnen we worden wie we zijn, zo hield Griet op de Beeck haar publiek voor. Alleen door soms zwak te zijn, kunnen we sterk zijn. Want niemand vertelt je hoe je moet leven en hoe je talent voor de liefde krijgt. Ze vertelde over het misbruik door haar vader, over het meest persoonlijke dat ze aan het papier had toevertrouwd, maar dat tegelijkertijd het meest universele is. Al die ellende onder het tapijt vegen en doen alsof het er niet is. Terwijl je juist dan onder het tapijt moet kijken. Met haar boeken wil ze vooral kinderen een stem geven, juist omdat ze zelf als kind geen stem had. Ondanks haar droevige jeugd blijft ze geloven in de maakbaarheid van de mens en blijft ze vechten tot het leven helemaal van haar zelf is. Echt jezelf worden, echte gesprekken voeren, dat is wat de schrijver wil. "Het was wel erg, maar ik heb teruggevochten en ben niet langer alleen. Ga vooral aan de slag met uw wonden". Haar lezing maakte indruk op het publiek in de goed bezette Martinuskerk, je kon een speld horen vallen. Na de pauze kwam de vraag wanneer ze ondanks haar bewogen jeugd na haar 20e helemaal gelukkig was geweest. Waarop ze liet weten tegen 'gelukkig worden' te zijn. "Je mag best zeggen dat je niet gelukkig bent of dat je dag niet leuk was. Probeer vooral te zoeken naar intensiteit, niet naar geluk. Zo leer je omgaan met het leven".

In de pauze signeerde de schrijver het boekenweek geschenk 'Gezien de feiten'

Het gelijk van de Noordwaard bewoners

Protest van Noordwaard bewoners tegen het gebruik van thermisch gereinigde grond

Bij de ontpoldering van de Noordwaard ontstond hevig protest onder de bewoners toen de plannen bekend werden de Combinate Noordwaard thermisch gereinigde grond wilde gebruiken voor de aanleg van de agrarische terpen. Daarop besloot Rijkswaterstaat dat in de terpen geen thermisch gereinigde grond gebruikt zou worden, maar wel in kades en wegen. Goed nieuws voor de bewoners, maar het gebruik van de grond in kades en wegen blijft een pijnpunt. Helemaal nu ik opnieuw las van problemen met thermisch gereinigde grond, deze keer bij Perkpolder in Zeeland. Daar doet Rijkswaterstaat nu onderzoek naar het gebruik van de grond in de dijk. Eerder werd al bekend dat in de Westdijk bij Bunschoten thermisch gereinigde grond is gebruikt die niet schoon was. In de grond zaten stoffen die niet op het bijgeleverde certificaat stonden bijgeschreven.

https://www.rijkswaterstaat.nl/over-ons/nieuws/nieuwsarchief/p2012/03/Ontpoldering-Noordwaard-thermisch-gereinigde-grond.aspx

https://www.pzc.nl/zeeuws-nieuws/rijkswaterstaat-geen-acuut-gevaar-voor-omwonenden-perkpolder~a36187f2/


https://www.ad.nl/amersfoort/verontreiniging-van-westdijk-komt-door-thermisch-gereinigde-grond~a535ae51/

Afscheid van de meisjes van Altena

Yvonne Pit en Rina Nieuwenhuizen hesen in 2007 op fort Altena de VVV vlag

Gisteren werd de overdracht getekend van de 'meisjes van Altena' naar Catering Locaal. Kwartiermeesters Rina Nieuwenhuizen en Yvonne Pit waren pioniers op Fort Altena. Al ergens rond 2000 hadden ze aan de poort van het fort gerammeld, dat toen nog was afgesloten met een groot hek. Tijdens de allereerste openstelling van het fort werden ze overspoeld met bezoekers. En toen Brabants Landschap het fort in 2003 aankocht, gingen ze zelf aan de slag met de witkwast en de slopershamer. En zo bouwden ze het desolate fort om tot een gastvrije pleisterplaats in de regio. Terwijl het torenfort en remise C werden gerestaureerd bleef de tent draaiende en in 2012 konden ze de brasserie openen na afronding van de restauratie. Ook Loods K werd gerestaureerd. En nu de restauratie van remise B voor de deur staat, besloten ze te stoppen. Tijd voor nieuwe pioniers. Maar ik zal de 'meisjes van Altena' missen, ze waren pioniers en hebben met hun werk de vrijetijdseconomie in onze regio een stevige boost gegeven!  En laten zien dat erfgoed een aanjager kan zijn van de economische ontwikkeling van onze regio. 

De meisjes van fort Altena ontwikkelden hun eigen likeurtjes

Op bezoek in Zuilichem met CvK Gelderland

De chrysantenkas in Zuilichem

De commissaris van de Koning van Gelderland, Clemens Cornielje, bracht vandaag een bezoek aan Waterschap Rivierenland. Hij sprak met het CDH op slot Loevestein en bracht daarna een bezoek aan de kwekerij Linflowers in Zuilichem van de gebroeders Van Tuijl. Na een bezoekje aan de immense chrysantenkas, vertelde heemraad Matthieu Gremmen over de waterzuivering in de Bommelerwaard. Na intensief overleg met tuinders wordt nu een aparte riolering voor de tuinders aangelegd naar de zuivering in Zaltbommel; een betere oplossing dan dat elke tuinder zijn eigen water zuivert. David van Tuijl: "Tuinders hebben de focus op hun bedrijf, niet op de zuivering van afvalwater, dat is niet hun core business. Verder zoeken we naar mogelijkheden tot het gebruik van minder gewasbestrijdingsmiddelen, misschien is de leiding dan wel overbodig?". Bij de gesprekken tot zuivering van het afvalwater was ook Dunea betrokken, zij voelde zich aanvankelijk een ongenode gast bij de tuinders, maar vanaf 2000 verbeterden de contacten, vooral door te starten met kleinere projecten. Met nu als resultaat een gescheiden riolering voor de tuinbouwbedrijven. Al met al een boeiend bezoek. Minpuntje was dat we als Algemeen Bestuur niet echt in gesprek konden met de commissaris, daarvoor was de tijd echt te kort. 

CvK Clemens Cornielje en heemraad Matthieu Gremmen

Picknicken met oorlogscake en nonnenkoekjes

Recept oorlogscake (Eerste Wereldoorlog)

-zes ons koude gekookte aardappelen

-twee eieren

-twee ons suiker

Men wrijft de aardappelen zeer fijn door een zeef of met een pers, roer de eierdooiers er één voor één door, daarna de suiker en roer zorgvuldig dat alles goed gemengd is. Hoe meer men roert en klopt, hoe soepeler het deeg wordt. Na tien minuten roeren doet men de stijf geklopte eiwitten erdoor. Besmeer nu een tulbandvorm met boter, vul deze tot even onder de rand met de massa en bak ze 1 uur in een matige oven. 

www.jannekekornet.com

Speeddaten en uitbreiding van de publieke tribune!

Mevrouw de Koning en de heer Heijkoop spraken in november 2017 in tijdens vergadering over een pilot om het verpachten van dijkpercelen anders aan te besteden.

Waterschap Rivierenland organiseert  voor kandidaat bestuursleden de cursus Actief voor het waterschap. Inmiddels zijn er al 50 aanmeldingen, zij worden in twee groepen verdeeld en de les data zijn 27 maart, 3, 10 en 17 april. Op donderdag 26 april mogen de cursisten een vergadering van het Algemeen Bestuur bijwonen. Dat mag uiteraard altijd, de vergaderingen zijn immers openbaar. Maar die donderdag kunnen we dus zo'n vijftig mensen op de publieke tribune verwachten. Zoveel publiek hebben we nog nooit gehad! En hebben we wel zoveel plek op onze tribune?

In de derde bijeenkomst op 10 april gaat het over het functioneren van het hoogste bestuursorgaan, het algemeen bestuur. De rollen en taken van het AB worden behandeld, de verschillende instrumenten worden besproken en de deelnemers krijgen basiskennis over de waterschapsfinanciën. Tijdens deze bijeenkomst staat het onderdeel speeddaten met AB- en DB-leden op het programma; over hoe zij invulling geven aan hun drie rollen (kadersteller, controleur en volksvertegenwoordiger). Het onderdeel duurt 45 minuten.

Letteren op Loevestein, het boekenbal van Altena

Slot Loevestein in het avondlicht

Op Slot Loevestein wordt zaterdag 26 mei de vijfde editie van het literatuurfestival Letteren op Loevestein gehouden met als thema is ‘verhalen verbinden’. Een lustrum met een feestelijk tintje, waar het 25-jarig jubileum van het Woerkums Literair Café wordt gevierd met een bruisend en divers programma dat de literaire en culturele diversiteit van Nederland én Altena weerspiegelt. 

Het thema familieverhalen staat deze editie van Letteren op Loevestein centraal. Families zijn van oudsher in de literatuur een dankbare inspiratiebron. Of het nu om fictie of non-fictie gaat, familieverhalen nodigen altijd uit tot een kijkje in de eigen ziel. Een keur aan verhalenvertellers geeft hieraan vanuit een eigen invalshoek invulling. Schrijver en columnist Özcan Akyol gaat in gesprek met multitalent Ted van Lieshout over onder meer Schuldig Kind en Mijn meneer en interviewt ook Connie Palmen. Literair redacteur Thomas de Veen van NRC Handelsblad praat met Adriaan van Dis, en Jean Marc van Tol presenteert onder andere met historici Luuc Kooijmans en Luc Panhuysen, zijn debuut Musch over Johan de Witt voor het eerst aan een groot publiek. Ook Abdelkader Benali ontbreekt niet. Evenals cultuurhistoricus Herman Pleij, die tijdens het gevarieerde pauzeprogramma zal optreden. 

Jan van Mersbergen met rechts Marieke Lucas Rijneveld

Maar ook talent uit Altena krijgt een podium. Izak Boom en Mirjam van den Boogaard zetten muziektheater in om het gevoel van eeuwig tekort schieten tastbaar te maken. Aanstormend talent Marieke Lucas Rijneveld uit Nieuwendijk staat op het podium. Haar roman De avond is ongemak is onlangs gekozen tot boek van de maand bij De Wereld Draait Door. Lizzy van Pelt, voor wie de pen een verlengstuk is van haar hand, brengt een ode aan het Woerkums Literair Café. Kortom: een gevarieerd literatuurfeest voor jong en oud, dat is samengesteld door een door het Woerkums Literair Café benoemde programmacommissie met kenners van en (literaire) journalisten uit de boekenwereld. Voor jongeren is er een aantrekkelijk tarief. Letteren op Loevestein wordt feestelijk afgesloten met livemuziek van de Rappe Mannen en een boekenborrel.

Lizzy van Pelt op Fort Altena

www.letterenoploevestein.nl

Johannes Conradus de Kock in Heusdense kerk

Maarten van Rossem hield in de Grote kerk in Heusden de eerste Johannes Conradus de Kock lezing

Historicus prof. dr. Maarten van Rossem hield zaterdag in de Grote kerk in Heusden de eerste Johannes Conradus de Kock lezing. Daarin betoogde hij dat democratieën ondemocratisch zijn en we ze tóch moeten koesteren. Van Rossem zag het allemaal niet zo somber in, hij stelde dat de perfecte democratie niet bestaat en dat onze democratie redelijk functioneert en de beste vertegenwoordiging biedt die mogelijk is. En van de uitspraak 'de kiezer heeft altijd gelijk'  moet hij helemaal niets hebben (zie Brexit).Van Rossem haalde de opkomst van 82 procent bij de laatste verkiezingen aan, zo'n 15 procent is ontevreden. Hij meent verder dat de media te kort schieten in het stellen van kritische vragen aan populistische partijen (aanhang ca. 15 procent van de kiezers). De referenda die gehouden zijn, waren vooral het gevolg van een lobbygroep en de uitkomst vooral een stem tegen de zittende regeringen. "We hebben geen karteldemocratie, iedereen wordt met open armen ontvangen bij de politieke partijen".

De lezing over Johannes Conradus de Kock vormde onderdeel van het programma 'de democratie begon in Heusden'.  Voorafgaand aan de lezing van Maarten van Rossem vond een debat plaats onder leiding van Annemarie Lavèn, hoofdredacteur van het Historisch Nieuwsblad en het opinietijdschrift Maarten. Het panel bestond uit Monique Leyenaar (hoogleraar politicologie aan de Radboud Universiteit, gespecialiseerd in burgerparticipatie) Thomas von der Dunk (cultuurhistoricus, publicist, opiniemaker) en Peter Wierenga (journalist, auteur van ‘Ik brul dus ik ben’). De drie mensen in het panel toonden zich bezorgd over de democratie, vooral vanwege de onvrede over politieke partijen en politici. Thomas von der Dunk is van mening dat de politiek bijna nergens meer over gaat, omdat bijna alles door het neo-liberalisme is geprivatiseerd. Ook gemeenten hebben nog maar weinig zeggenschap. Hij toonde zich ook bezorgd over de bancaire elite, die zich niets meer gelegen laat liggen aan het volk; een vergelijkbare situatie als vlak voor de Franse revolutie. Monique Leyenaar zag het niet zo somber in; bij de laatste verkiezingen was de opkomst 82 procent, wel pleitte ze voor onderhoud van de democratie en een meer participatieve democratie. Éénmaal per vier jaar stemmen vond ze wel erg mager. Peter Wierenga zag na de val van de muur in 1989 een culturele omwenteling. Onze zelfzuchtige driften kregen vrij spel. Normen en Waarden, religie, gezagsgetrouw; het heeft allemaal afgedaan ten koste van het populisme.

De democratie begint in Heusden

De grote kerk in Heusden

Johannes Conradus de Kock (1756-1794) was één van de weinige Nederlanders die stierf onder guillotine tijdens de Franse revolutie. Maar hij was ook de man die als patriot in 1787 de democratie bracht in Heusden. Samen met zes gecommiteerden vormde hij een soort actiecomité die meer inspraak wilde in Heusden en bezwaar maakte tegen het onderling verdelen van baantjes door de elite. Zij wilden een reglement waarmee de inwoners van Heusden zelf hun bestuurders konden kiezen. Op 2 januari 1787 worden zijn plannen ontvouwd in de Grote kerk in Heusden. Op 6 januari 1787 luidden de klokken in Heusden om zo de mensen op te roepen naar het stadhuis te komen waar het bestuur zou worden beëdigd. Toen nog een bestuur dat op de oude wijze tot stand was gekomen, maar een volgende keer zou het allemaal anders gaan. Maar de ideeën van Johannes Conradus de Kock stuitten op stevige tegenstand van de orangisten (veelal boeren) uit onder andere het Land van Heusden en Altena en de Bommelerwaard. De directe democratie in Heusden was dan ook van korte duur, op 21 september 1787 stonden de Pruissische legers voor de poorten van de stad, niet veel later vluchtte De Kock naar Parijs. En daar werd hij in 1794 onthoofd. Het boeiende levensverhaal van Johannes Conradus de Kock werd vanmiddag vertelt door Joost Rosendaal, schrijver van het boek 'Tot nut van Nederland' over de strijd tussen de patriotten en orangisten in het Land van Heusden en Altena.

Lezing van landschapsarchitect Eric Luiten

Fort Bakkerskil met links op de foto het Werkendamse bedrijventerrein

Landschapsarchitect Eric Luiten geeft donderdag 29 maart om 20.00 uur op Fort Giessen, Giessensteeg 1 te Giessen een lezing. Luiten is voormalig Rijksadviseur Land en Water. Eerder zou Eric Luiten op 9 november spreken op een bijeenkomst van de drie gemeenten over cultuurhistorie, maar was toen verhinderd. Reden voor Erfgoed Altena om hem alsnog uit te nodigen om zijn licht te laten schijnen op landschappelijke ontwikkelingen in de streek en het belang van behoud van cultureel erfgoed. 

Het cultureel erfgoed van Nederland is in beweging. De maatschappelijke interesse in oude gebouwen en oude landschappen is groot en dat leidt tot een aanpak die niet primair gericht is op de vraag hoe het erfgoed in zijn oorspronkelijke staat te behouden, maar hoe we verantwoord de collectie nieuw leven kunnen inblazen.

Eric Luiten komt vertellen en vooral illustreren hoe architecten en landschapsarchitecten in het spanningsveld van behoud en ontwikkeling ontwerpen en vormgeven. Welke benaderingen zijn herkenbaar? Welke bewerkingen zijn verdedigbaar? In de lezing zal hij ook apart ingaan op het proces van de revitalisering van de Nieuwe Hollandse Waterlinie, een project waar hij de afgelopen 15 jaar bij betrokken is geweest. Een actueel thema nu een deel van het Regionale Bedrijventerrein de Kop van Brabant niet wordt aangelegd, om te voorkomen dat de mogelijke werelderfgoedstatus van de Nieuwe Hollandse Waterlinie daarmee in het gedrang komt.

www.erfgoedaltena.nl

Het varkentje van Werkendam

Maquette van de Burcht, nagemaakt door Teus Verhoeven aan de hand van een tekening.

Tijdens de laatste opgraving van de Burcht in Werkendam is het skelet gevonden van een varkentje. Dat vertelde archeoloog Hans Koopmanschap tijdens zijn lezing over de Burcht. Jammer was dat het varkentje aan het einde van de opgraving werd ontdekt, zodat verder onderzoek achterwege bleef. Hoewel de opgraving al de derde op rij was, eerder werd onderzoek gedaan in 2006 en 2012, zijn nog lang niet alle raadselen opgelost. Sterker nog, hoe meer we weten, hoe meer we ontdekten wat we nog niet weten van ge Werkendamse geschiedenis. De allereerste vermeldingen van de Werkendamse Burcht in de archieven dateren uit de 14e eeuw. De diverse afbeeldingen van het kasteel dateren vooral uit de 17e eeuw, maar of deze altijd waarheidsgetrouw zijn is twijfelachtig. Bij de archeologische opgraving in 2006 werden muurresten gevonden, die waarschijnlijk van de laatste aanbouw van het kasteel zijn. Bij onderzoek in 2012 is al de buitenste gracht ontdekt, ook in 2016 werden weer delen van de gracht gevonden, zodat het mogelijk om een moerasburcht gaat. De enige muurresten werden aangetroffen aan de rand van de opgraving, waar archeologen niet verder konden zoeken. Binnenkort wordt wel gewerkt aan vervanging van de riolering, dat biedt nieuwe kansen voor archeologisch onderzoek. 

De opgraving van de Burcht in 2016

Bij de opgraving zijn wel 17e eeuwse houten restanten gevonden, waarschijnlijk van appelbomen. Deze worden nu onderworpen aan botanisch onderzoek om zo het landschap rond 1650 in kaart te kunnen brengen. Ook werd een deel van een houten beschoeiing gevonden, daarop werd een timmersmankeurmerk ontdekt. Alle bijzondere vondsten worden straks beschreven in een rapport dat deze zomer gereed is. Archeoloog Jori Colijn uit Waardhuizen is één van de schrijvers van het rapport, ze nam ook deel aan de opgravingen in Werkendam in 2016. 

Rechts in het hout is het timmermanskeurmerk te zien

De houtresten worden nog onderworpen aan een botanisch onderzoek

http://hanviskie.blogspot.nl/2016/09/was-werkendamse-moerasburcht-een.html

https://hanviskie.blogspot.nl/2016/09/raadsels-rond-werkendamse-burcht.html

Tiende toontje Sprengerpluim voor Carola Schouten

Minister Carola Schouten (rechts) tijdens de uitreiking van de Toontje Sprengerpluim in 2014.

De tiende Toontje Sprengerpluim is woensdagavond op kasteel Dussen toegekend aan minister Carola Schouten. Veertig jaar geleden werd ze geboren in Den Bosch, maar ze groeide op in Giessen. De minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is een prachtig voorbeeld voor alle vrouwen in het Land van Heusden en Altena. Door hard werken is ze opgeklommen tot minister en daarmee laat ze zien dat je als vrouw alles kunt bereiken. Natuurlijk hadden we haar graag de pluim zelf overhandigd in Den Haag, maar dat paste zelfs niet in haar agenda. Carola Schouten was in 2014 wel bij de uitreiking van de Toontje Sprengerpluim aan Paula Jorritsma. Om te laten weten dat we in de regio trots zijn op haar, kon iedereen een persoonlijk kaartje schrijven aan de minister. Deze zijn overhandigd aan haar zus Marjan van der Meij, raadslid in de gemeente Woudrichem, zodat ze alsnog bij haar terecht komen. Mocht de minister binnenkort in Altena op bezoek komen, dan willen we haar uiteraard alsnog de pluim overhandigen.  

Toontje Sprenger, het eerste vrouwelijke raadslid

De Toontje Sprengerpluim werd eerder uitgereikt aan Hetty van der Stelt, Sylvana de Backer, Carla Breuer, Loes Lijmbach, Hennie Schermers, Paula Jorritsma, Marienke de Boer-van Lankeren, Jenneke Komejan en Corine Verweij. De Toontje Sprengerpluim, die jaarlijks wordt uitgereikt rond internationale Vrouwendag (8 maart) door Hannie Visser-Kieboom verwijst naar Toontje Sprenger, zij was in 1939 het eerste vrouwelijke raadslid in het Land van Heusden en Altena in de gemeente Sleeuwijk en De Werken c.a. Samen met een zus en broer runde ze café Sprenger bij het voetveer van Sleeuwijk naar Gorinchem. Met het uitreiken van de pluim wordt zo aandacht gevraagd voor meer vrouwen in de politiek. Ook wordt met de pluim een oproep gedaan aan alle politieke partijen om meer vrouwen op de kieslijsten te plaatsen. Van de 51 raadszetels in Altena worden er negen bezet door een vrouw (achttien procent); van de tien wethouders is er maar één een vrouw.

Behoud door ontwikkeling van Werelderfgoed Kinderdijk?

Verstoort een nieuw gemaal het zicht op het Werelderfgoed Kinderdijk?

Maandagavond spraken we in Tiel over de toekomst van de twee gemalen bij Kinderdijk, als gevolg van ons besluit over IVAV en een robuust watersysteem in de Alblasserwaard. Wat is nodig om de gemalen toekomst bestendig te maken en wat gaat dat kosten? En hoe wordt dit ingepast in het Werelderfgoed Kinderdijk. Aanpassen van de huidige gemalen kan, maar dat is niet afdoende tot 2050. Zelfs niet bij de bouw van een extra gemaal in de Alblasserwaard bij Groot-Ammers. De bouw van een compleet nieuw gemaal kan een ernstige aantasting zijn van de Werelderfgoedstatus, zo is gebleken uit de HIA (Heritage Impact Assessment). Zo kan het zicht op de molens aangetast worden. Maar hoe zwaar telt dat in de afweging die het bestuur moet maken bij de keuze? Twintig jaar geleden werd het gebied Werelderfgoed, wel met de kanttekening dat het gaat om een 'werkend' werelderfgoed. Het watersysteem moet uiteraard wel intact blijven zodat de bewoners droge voeten houden in het gebied. En een nieuw gemaal kan ook weer een nieuwe fase toevoegen aan het werelderfgoed.

Onderzoek naar een robuust watersysteem voor de Alblasserwaard

Op 13 maart is er een informatieavond voor omwonenden, op 15 maart vergadert de Stuurgroep Kinderdijk. Op 28 mei komt het voorstel aan de orde in de commissie watersysteem en op 22 juni moet het AB een besluit nemen over aanpassing van de huidige gemalen of de bouw van een nieuw gemaal. Zelf brachten we als CDA fractie in najaar al een keer een bezoek aan de Kinderdijk, toen werd door SWEK directeur Cees van der Vlist al gewezen op de bijzondere Werelderfgoedstatus van Kinderdijk.   

https://praktijkvoorbeelden.cultureelerfgoed.nl/praktijkvoorbeelden/overzichtelijker-en-aantrekkelijker-maken-molens-kinderdijk/het-project-beeld

Verdwenen watererfgoed in Oudendijk

Zou het naambordje de sloop hebben overleefd?

Enkele dagen geleden reed ik door Oudendijk en zag dat een pandje werd gesloopt. Een pandje waar ik enkele maanden geleden nog enkele foto's had gemaakt omdat ik meende dat het een gemaaltje was zoals langs de A27 bij Sleeuwijk stond. Eenmaal ter plekke was het niet eenzelfde pandje, maar waren restanten die herinnerde aan een gemaaltje wel aanwezig. Op het pandje stond 't Heultje geschreven. Met de sloop van het pand is weer een stukje watererfgoed in onze streek verdwenen, net zoals het gemaaltje langs de A27. 

De resten van het vroegere gemaaltje

In de Historische Reeks deel 25 schreef Dick van Vugt enkele details van het pand. Bij het Heultje staat nu het restant van het oude elektrische vijzelgemaal van de polder de Oude Ban. Het eerste stoomgemaal met schoepenrad stond 200 meter oostelijker. Daarvoor had daar een watermolen gestaan. De stoomkast van het gemaal is vervangen door een dieselmotor. Machinisten waren achtereenvolgens Albert Verwoerdt, Gerrit Cornelis van Hoven en Marinus van Hoven. De vliet tussen het oude gemaal en het Heultje heeft Dick van Vugt vroeger veel geschaatst. In 1968 is het gemaaltje verbouwd tot weekendhuis. 

Aan de achterzijde was nog een restant van de plek waar ooit de vijzel zat te zien

Met de sloop van het pand is dus opnieuw een stukje watererfgoed uit onze streek verdwenen. En dat in het jaar van het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed; juist in de maand maart waar watererfgoed centraal staat! Over de wipwatermolen die ooit in de polder de Oude Ban stond is eveneens nog informatie terug te vinden, jammer genoeg zonder foto.

http://www.molendatabase.org/molendb.php

http://www.molendatabase.org/molendb.php?step=details&nummer=12286