Rondeel voor het boek

Gedicht van Jenneke Mijnlieff-Verschoor in Gorinchem

Ik groet de boeken om mij heen,

ik groet de boeken achter ramen

en blij herken ik vele namen,

ze vloeien door de beelden heen.

Hoe vouwt de wereld zich ineen,

hoe opent zij zich in mijn kamer.

Ik groet de boeken om mij heen

ik groet de boeken achter ramen.

Wie leest is nimmer meer alleen.

Alleen zijn is dan altijd samen

met hen die hier tot leven kwamen,

Verwantschap soms, die nooit verdween.

Ik groet de boeken om mij heen

Jenneke Mijnlieff-Verschoor (1925-2017)

De brug van Jannezand

Ad Dubbeldam schilderde jaren geleden de Jannezandbrug, de brugwachterswoning was toen nog niet gesloopt.

Ach, de brug van Jannezand. Hoe lang wordt al gedroomd van herstel van deze brug. Ooit reden hier de boerenwagens met het geoogste koren overheen. In het prachtige boek van de polder Jannezand kunnen we die oude glorie nog bewonderen. Maar al tientallen jaren ligt de brug te verpauperen sinds de nieuwe Jannezandbrug werd aangelegd. De brug was voorheen van Waterschap Rivierenland, maar werd vorig jaar overgedragen aan de gemeente Werkendam met een bruidsschat van 150.000,-. De gemeente zegde vorig jaar toe de brug op te knappen, maar nog altijd is de brug zodanig verpauperd dat de veiligheid van passanten ernstig in het geding is. De brug is dan ook afgesloten. CDA raadslid Otto van Breugel heeft nu vragen gesteld aan het college waarom het allemaal zo lang moet duren. En waarom de brug niet gewoon opgeknapt kan worden.

Woningcorparaties ruilen tegels voor egels?

Tegels ruilen voor egels

Hebben woningcorporaties een taak in het tegengaan van het verstenen van tuinen? Kunnen ze huurders opleggen dat ze hun tuin niet vol moeten straten? Omdat met al die versteende tuintjes het water te snel wordt afgevoerd en niet eerst in de grond kan zakken? Bij zittende huurders zal het lastig worden, maar bij nieuwe huurders kunnen ze natuurlijk wel iets doen. Haal alle tegels bij een verhuizing uit de tuin, met uitzondering natuurlijk van een looppad naar de voordeur en/of de schuur. Als je dan nieuwe huurders ook nog een tuinbon of een zakje bloemzaad geeft met tegelijkertijd voorlichting over meer natuurlijke tuinen zorg je in elk geval voor bewustwording. Vanavond heb ik het idee gedropt bij onze woningcorporaties, hopelijk gaan ze er werk van maken.

Medicijnresten in ons water

In Sleeuwijk wordt een nieuwe rioolwaterzuiveringsinstallatie gebouwd voor het hele Land van Heusden en Altena

Ondanks verbeterde technieken blijven nog altijd medicijnresten achter in het gezuiverde afvalwater. Het gaat jaarlijks om 140.000 kilo medicijnresten, zo blijkt uit onderzoek van het RIVM. Wat kunnen we als waterschappen doen om deze medicijnresten uit het afvalwater te zuiveren? Maar ook, hoe kunnen we voorkomen dat ze in het afvalwater terecht komen? Uit weer ander onderzoek blijkt dat veel voorgeschreven geneesmiddelen niet worden ingenomen en wat doen mensen met de pillen die ze niet slikken? Door het toilet spoelen? Het inzamelen van niet gebruikte geneesmiddelen helpt dus al om te voorkomen dat ze in het afvalwater terecht komen. 

Vlaamse poezie in Eethen

Dichter des Vaderlands Driek van Wissen tijdens de poezieavond in 2007

De jonge, talentvolle Vlaamse dichter Charlotte van den Broek is zaterdag 7 oktober te gast in de Hervormde kerk in Eethen. De harpiste Carina Backhuijs en de violistes Juliya Belyanevich en Francisca Simonis omlijsten de avond met muziek. Inloop vanaf 19.30 uur; aanvang 20.00 uur.  Kaarten à 10 euro te bestellen bij g.zemering@Xs4all.nl of te koop in de kerk.

De poëzie van deze Vlaamse dichteres heeft tijd en intens herlezen nodig. Deze moeite is het zeker waard om laag voor laag haar gedachten te ontdekken. In het werk van deze voordrachtskunstenaar speelt de ik-figuur vaak een prominente rol. Daarnaast komen ook vrouwelijkheid, identiteit en liefde aan bod. Er zijn twee bundels van haar verschenen Kameleon (2015) en Nachtroer (2017). Voor haar debuutbundel Kameleon kreeg zij in 2016 de Herman de Coninckprijs en in datzelfde jaar opende zij met Arnon Grunberg de Frankfurter Buchmesse. In de pauze zijn diverse bundels poëzie te koop. Charlotte Van Den Broeck signeert haar eigen werk.

Tien jaar geleden hield de stichting Poëzie Land van Altena eerste poëzie avond in Eethen met de dichter des Vaderlands Driek van Wissen. De avonden waren een vervolg op de poëzie route met gedichten langs mooie plekjes, destijds een initiatief van Ad Mol. Van de gedichten verscheen tevens een bundel met enkele fietsroutes. Na de eerste poëzie avond in 2007 met Driek van Wissen traden vele bekende dichters op in Eethen; dichters van naam zoals Fons De Roeck, Jean-Pierre Rawie, Tjitske Janssen, Bart Moeyaert Menno Wigman en Joke van Leeuwen. Ook veel streekdichters kregen tijdens de poezie avonden in Eethen een podium. 

Stichting Poëzie Land van Altena initieerde in 2014 een project met Biesbosch gedichten in samenwerking met het vernieuwde Biesbosch Museumeiland. Streekdichters en bekende dichters zoals Frank van Pamelen, Marieke van Leeuwen en Wim Daniels schreven samen 72 gedichten. In 2015 werden de gedichten onthuld in de ontpolderde Noordwaard en verscheen een dichtbundel met Biesboschgedichten. In datzelfde jaar verscheen ook de bundel ‘200 jaar gedichten in het Land van Heusden en Altena’. Deze bundel werd in Eethen overhandigd aan de jonge dichter Marieke Rijneveld en streekdichter Jenneke Mijnlieff-Verschoor.

Driek van Wissen schreef in 2007 speciaal voor de eerste poëzie avond drie sonnetten voor de streek. 

Adelaar en Ooievaar

Eertijds in de bezettingstijd

Streden hier het laatste jaar

De twee partijen met elkaar

Een harde en verbeten strijd.

En toen het kerkdorp was bevrijd

Was dus de oorlogsschade zwaar,

Maar de gehate adelaar

Was men goddank voor altijd kwijt.

En op de plek aan God gewijd

Verscheen in ruil daarvoor zowaar

Direct daarna een ooievaar

Als hoopvol teken van het feit

Dat sedertdien de Eethenaar

Opnieuw een vreedzaam leven leidt.

Waar staat de keet Zesmorgen?

Foto van de keet Zesmorgen

Vorige week kreeg ik een berichtje van Henri Koekkoek. Hij had een blog uit 2013 gelezen waarin ik schreef over acht Biesbosch keten die gemeentelijk monument waren geworden. Hij had ze bijna allemaal bezocht, maar kon de keet Zesmorgen niet vinden. Deze staat aan de Draepkilweg, maar eerlijk gezegd zou ik ook niet weten waar hij precies staat. Ook de foto heb ik niet zelf gemaakt. Wie kan Henri Koekkoek en mij helpen om de keet terug te vinden? Overigens wel leuk om te lezen dat hij naar aanleiding van mijn blog op zoek is gegaan naar al die keten.

http://hanviskie.blogspot.nl/2013/08/acht-biesbosch-keten-worden.html

In Memoriam Biesboschschilder Teus Verhoeven

Teus Verhoeven en Ad Dubbeldam, twee Biesboschschilders die er vaak samen op uit trokken. 

De Biesboschschilder Teus Verhoeven (75 jaar) is vrijdag overleden. Vele malen mocht ik hem interviewen in de afgelopen jaren. Teus was een veelzijdig man, naast schilderen speelde hij in zijn jonge jaren basgitaar in diverse bandjes en hij kon smakelijk vertellen. De Biesbosch was zijn lust en leven, ontelbare schilderijen maakte hij van het gebied in zijn atelier achter in de Zandwei. In september 2014 mocht ik hem nog interviewen, samen met Ad Dubbeldam uit Hank, ook hij is inmiddels overleden. Samen trokken ze er vaak op uit om in de Biesbosch te schilderen.  Nog later heb ik hem nog geinterviewd over zijn liefde voor muziek.

In 2013 en 2014 was Teus een tijdje uit de running vanwege zijn gezondheid, maar voorjaar 2014 begon hij weer te schilderen. “Een half jaar lang heb ik niet geschilderd omdat ik niet in orde was, maar dit voorjaar ben ik weer begonnen. Als ik de natuur zie, moet ik weg, dat zit in mijn lijf. Daarom is het fijn dat we weer samen op pad gaan”, zo vertelt Verhoeven terwijl hij met zijn penseel de contouren van een boom in de uiterwaard op het doek schildert. Hij noemt zich een realistisch schilder. “Maar kunstschilder Paul Klee zei al eens ‘het is niet mijn taak om alles te schilderen wat je ziet. Daar heb je een fototoestel voor’. Ik ben zelf baas over mijn schilderijen. We gaan vaker samen op pad, ook weleens naar de Groesplaat bij die vogelkijkhut. Weet je dat die verkeerd staat, je kijkt uit op de dijk en niet op de toren van Gorinchem. En natuurlijk de Biesbosch, maar die is de laatste jaren wel erg veranderd”. Toch noemt Verhoeven de Biesbosch nog altijd ‘een levend schilderij’. En gezien de vele doeken die hij maakte van het gebied, zou een tentoonstelling in het Biesbosch Museumeiland zeker op zijn plaats zijn.

Varen met Vrienden van Biesbosch Museumeiland

Het Biesbosch Museumeiland bij nacht

De Vereniging Vrienden van het Biesbosch Museumeiland maakt zaterdag 7 oktober vanaf 10.00 uur een vaar/wandeltocht door de Biesbosch met aansluitend een lezing over de restauratie van het schilderij van de Sint Elisabethsvloed. Ook mensen die nog geen lid zijn van de vereniging worden uitgenodigd mee te varen; wel is daaraan een speciale ledenwerfactie gekoppeld. Bij deelname worden zij ingeschreven als lid van de Vereniging tot en met 31 december 2018. Het lidmaatschap van de vereniging is 25 euro per jaar en biedt het hele jaar rond gratis toegang tot het Biesbosch Museumeiland voor twee personen. De contributie wordt gebruikt om het museum te ondersteunen bij speciale projecten. Tevens wil de Vereniging door haar werk de betrokkenheid van de bewoners in de omgeving van het museum vergroten.

De vaar/wandeltocht op 7 oktober begint om 10.00 uur met ontvangst met koffie in het Biesbosch Museumeiland. Om 10.30 uur wordt ingescheept in de fluisterboot naar polder Maltha. Daar gaat het gezelschap van boord en wandelt via polder Petrusplaat terug naar het museum. Mensen die minder mobiel zijn kunnen in de fluisterboot blijven en varen mee terug. Bij terugkomst in het museum kan gebruik gemaakt worden van de lunch, de kosten hiervoor zijn vijf euro. Na de lunch geeft Susanne Stangier vanaf 13.30 uur een lezing over de restauratie van het schilderij van de Sint Elizabethsvloed. De Vereniging Vrienden heeft een deel van deze restauratie bekostigd. Eerder heeft de Vereniging Vrienden de Huib den Tuinder bibliotheek in het nieuwe museum mogelijk gemaakt, evenals de elektrische laadpalen voor fietsers.

Mensen die mee willen op de vaar/wandeltocht moeten zich vooraf aanmelden via

vrienden@biesboschmuseumeiland.nl of telefonisch 0183-504439. Tevens kunnen ze aangeven of ze gebruik maken van de lunch en de lezing willen bijwonen.

Wasbeurt voor Kromme Nol Waterkering

Sluiting van de Kromme Nol Waterkering en het schoonspuiten van de kering (Foto Tom Veenhoff)

De Kromme Nol Waterkering werd gisteren weer eens getest. De schuif zakte zoals altijd tergend langzaam naar beneden. Maar eenmaal beneden werd deze keer tevens de schuif schoongespoten. Dat had ik zelf nog niet eerder gezien, maar op een foto van Ton Veenhoff, werkzaam bij Waterschap Rivierenland, is te zien hoe de aannemer de klus klaart. Inmiddels is de kering 16 jaar oud; maar nog nooit gebruikt om het gebied te beschermen tegen hoog water. Recent voorspelde iemand dat we deze winter weer hoog water krijgen, mede vanwege de recente orkanen deze zomer. Twintig jaar geleden werd het Caraibisch gebied ook geteisterd door orkanen en kregen we vervolgens twee jaar achter elkaar (1993 en 1995) hoog water. De tijd zal het leren.

Wachten op de otter en de steur

Thomas van der Es schenkt een exemplaar van zijn boek aan de vroegere boswachter Dirk Fey

In het boek 'de Nieuwe Biesbosch' van boswachter Thomas van der Es staat bij het openslaan van het boek een mooie tekening van Stef den Ridder. We zien een bever die knaagt aan een wijdlopende tak met aan de zijtakken steeds een jaartal. De bever begint te knagen in 1421; het jaar van de Sint Elisabethsvloed. Maar daarna volgen de jaartallen in de 20 en 21e eeuw, zoals 1988 als het jaar waarin de bever terugkeerde in de delta van de onze grote rivieren. Of de oplevering van de Klein Noordwaard in 2008 en de Grote Noordwaard in 2015. En na de komst van de zeearend en de visarend droomt boswachter Thomas verder. Bijna achterin het boek heeft hij zijn 'droomlijst' getekend met ringslang, zwarte ibis, edelhert, bijeneter, otter, bosbeekjuffer, steur en zalm. Zo ziet hij de otter nog dit jaar terugkeren in de Biesbosch. En de steur en de zalm misschien wel in 2019. Thomas sluit zijn boek af met 'Ontdekt de Nieuwe Biesbosch'. Zeker de laatste jaren zijn de recreatie mogelijkheden enorm toegenomen met laarzenpaden, fietspaden en de veerpontjes. "In de Nieuwe Biesbosch kun je genieten van unieke natuur, ook als je geen boot hebt". Het is een mooi boek geworden, mede door de fraaie tekeningen van Stef den Ridder. En in het Biesbosch Museumeiland is tevens een speciale expositie ingericht aan de hand van het boek. Met een prachtige vlog van Thomas en drone beelden van de waterrijke Noordwaard.

De Heeren van Altena

De Heeren van Altena hadden hun bivak opgeslagen op Slot Loevestein

Zowel zaterdag als zondag hadden de Heeren van Altena hun bivak opgeslagen bij Slot Loevestein. De Heeren van Altena is een Middeleeuwse re-anactment groep uit onze regio. Berry Schmaal uit Almkerk is initiator van deze groep en samen met hem werk ik ook aan het Middeleeuwse evenement 'de Slag om Altena' op 7 en 8 juli 2018 bij Almkerk. Het is dan 625 jaar geleden dat bij de Motte in Almkerk ten tijde van de Hoekse en Kabeljauwse twisten een beleg plaatsvond.  Ter voorbereiding op het Middeleeuwse evenement wordt een lespakket samengesteld in samenwerking met BibliotheekCultuurpuntAltena. De Heeren van Altena stonden het afgelopen weekend op Slot Loevestein; op 14 oktober zijn ze te gast op kasteel Ammersoyen tijdens een Middeleeuws evenement.

Hoe God uit Drongelen verdween

Het uitdragen van de bijbel, doopschaal en avondmaalsbekers uit de kerk in Drongelen

Met het uitdragen van de doopschaal, de bijbel en de avondmaalsbekers werd deze morgen afscheid genomen van de kerk in Drongelen. Het was een emotioneel moment, net als het op slot draaien van de kerk door koster Henk Rochat. Ook de wandeltocht vanaf de kerk in Drongelen naar de kerk in Eethen was indrukwekkend. Een lange stoet mensen volgden de dragers van de liturgische voorwerpen: Theo de Haan, Bart van der Schans en een lid van de kerkenraad langs de Molensteeg. Eenmaal bij de kerk in Eethen werden de doopschaal, bijbel en avondmaalsbekers weer binnengedragen en werd het Onze Vader gebeden. Tot slot zong het kerkvolk 'Ga nu heen in vrede'. 

De kerkgangers wandelden met de liturgische voorwerpen van Drongelen naar Eethen

Het sluiten van de kerk was zeker niet omdat de kerk uit de tijd is, zo verwoordde de predikant Michiel Vastenhout het in de dienst, maar omdat hij zijn taak heeft volbracht. Toch vormt de sluiting van de kerk een mijlpaal in de geschiedenis van het Land van Heusden en Altena, straks is Drongelen het enige dorp in de streek dat geen kerk meer heeft. De Hervormde kerk is niet de eerste kerk die zijn deuren sluit in de regio, in de afgelopen jaren sloten kerken in Hank (Hervormd), Waardhuizen (Gereformeerd), Meeuwen (Gereformeerd) en thans in Drongelen. Het enige van de 21 kerkdorpen in Altena heeft zo geen eigen kerk meer. Drongelen is met 390 inwoners thans het kleinste dorp van de gemeente Aalburg, maar zeker niet het kleinste dorp in Altena. Dat is Waardhuizen met zijn 248 inwoners.; maar daar staat nog altijd de Gereformeerde kerk Vrijgemaakt.

Meer weidevogels in Altena

Weidevogelbeschermers in 2006 aan de Peerenboom te Hank; rechts Cees Wink, in het midden Wout Wagemakers en de man links is mij onbekend. Op de achtergrond op de foto is nog de oude boerderij aan de Voogdwerfsesteeg te zien

Altenatuur heeft dit jaar meer weidevogels geteld. Tot ieders verrassing zijn er dit voorjaar maar liefst 651 nesten gevonden, een enorme toename. Werd er in 2016 met de vondst van 551 legsels voor het eerst een klein dipje geconstateerd, dit jaar overtreft het aantal alle vorige jaren waarin er in het Land van Altena naar weidevogelnesten gezocht wordt.

Met name het aantal broedende kieviten is met 395 naar 480 spectaculair gegroeid, maar ook de wulpenstand laat weer een forse groei zien, net als de hoeveelheid grutto’s. Het aantal gevonden legsels van de scholekster is licht gedaald, maar het aantal tureluurs daarentegen is verdubbeld. De kieviten waren er dit voorjaar vroeg bij. Op 11 maart al werd het eerste nest in onze streek gevonden.

De groei van het aantal gevonden nesten is enerzijds opmerkelijk, maar ook wel verklaarbaar. Met vijftien nieuwe vrijwilligers kon het zoekgebied uitgebreid worden en rondom Veen is er een nieuwe loopgroep gevormd. Daarnaast zochten ook precies vijftien nieuwe boeren contact met ons omdat ze nesten van weidevogels vonden. Ook de vorig jaar aangelegde PlasDras-weilanden zijn een groot succes en mede de oorzaak van het grote aantal legsels van kwetsbare soorten als grutto, wulp en tureluur.

Dat de weidevogelstand na bijna twintig jaar stabiliseert laat onder andere de loopgroep in Hank zien, waar het aantal broedgevallen in een jaar tijd exact verdubbeld is op precies dezelfde hoeveelheid hectaren.

Kosten van ruimen drugsafval op agenda UVW

Kees van Rooijen stelde in de commissie Waterketen vragen over de kosten van het ruimen van drugsafval

In mei stelde ik namens de CDA fractie vragen over de kosten van het verwijderen van het gedumpte drugsafval op 23 april in Hank. Waterschap Rivierenland moest die zondag een medewerker aan het werk zetten en had een kraan nodig om de vuilniszakken uit de sloot te vissen. Op 20 juni ontvingen we het antwoord van het college van Dijkgraaf en Heemraden. En daarin werd wel verteld dat sprake was van stijging van het aantal dumpingen, maar niet hoe hoog de kosten nu waren voor het opruimen. Met als argument dat het om een eigen medewerker en inzet van eigen materiaal van Waterschap Rivierenland ging. Een beetje vreemd, zo maak je de kosten die worden veroorzaakt door de criminaliteit in ons land niet zichtbaar. Reden voor ons burgerlid Kees van Rooijen om nogmaals navraag te doen in de commissie Waterketen. En daar heeft de heemraad toegezegd het onderwerp te agenderen bij de Unie van Waterschappen. Een goede zaak, criminaliteit bestrijden betekent ook het inzichtelijk maken van de maatschappelijk kosten die daardoor gemaakt moeten worden.

 http://hanviskie.blogspot.nl/2017/05/wat-kosten-al-die-drugsdumpingen.html

 http://hanviskie.blogspot.nl/2017/06/drugsdumpingen-bij-waterschap.html

https://rivierenland.notubiz.nl/vergadering/327484/Commissie%20Waterketen%2005-09-2017

Pionieren in de polder met 'pixel-landbouw'

Het inrichtingsplan voor de Campus

De 3D printer in ontwikkeling

Midden in onze regio, aan de Laagt in Almkerk, staat De Campus. Gevestigd in een boerenschuur, maar eenmaal binnen lijkt niets te wijzen op een landbouw bedrijf. Toch wordt er hard gewerkt aan innovatieve concepten in de landbouw. Zo innovatief dat ik straks misschien mijn eigen gekweekte boontjes via de conservenfabriek Hak in Giessen kan bestellen? Johan Koekkoek had me uitgenodigd om eens een kijkje te nemen in het bedrijf van zijn zoon Arend Verschoor. In samenwerking met de Wageningen Universiteit wordt daar gepionierd met 'pixel-landbouw'.  Iedere pixel is een  plantje en al het 'onkruid' rondom dat plantje wordt gemonitord en zo nodig verwijderd. Zo ontstaan optimale omstandigheden voor de gewassen en kan ik straks misschien zelfs een stukje grond reserveren, waarop mijn eigen boontjes groeien. Die dan zonder tussenkomst van tussenhandelaren via de HAK fabriek worden geconserveerd. Milieugoeroe Johan Koekkoek is laaiend enthousiast over deze razendsnelle ontwikkelingen om zo liefst voor iedere aardbewoner voedsel te verbouwen in de eigen omgeving. Dus geen voedsel meer de wereld over slepen. Op de Campus wordt een 3D printer gebouwd en software ontwikkeld die de 'pixel-landbouw' weer een stapje verder kan brengen. De akker rond de boerderij aan de Laagt liggen er nu nog kaal bij, ze werd in het voorjaar opgehoogd met grond die vrijkwam bij de waterberging bij het Pompveld. 

 https://www.youtube.com/watch?v=4lHJY3klOf4

De Campus is gevestigd in een omgebouwde boerenschuur aan de Laagt

Een nieuw leven voor brug bij Keizersveer?

Een foto uit de beeldbank van RWS, een jaartal ontbreekt bij de omschrijving. Wie kent deze heren?

Louis van der Kallen uit Bergen op Zoom, AB lid van waterschap Brabantse Delta, stuurde in augustus een brief naar de Werkendamse gemeenteraad. Daarin houdt hij een pleidooi om de brugdelen van de brug bij Keizersveer te behouden.  Die brug bestaat uit zes delen, die afkomstig zijn van de oude Moerdijkbrug die gebouwd werd in de jaren dertig van de vorige eeuw. In 1978 zijn deze zes delen als twee maal drie delen naast elkaar geplaatst voor de brede rijbanen in beide richtingen. Met de vier andere delen van de oude Moerdijkbrug is de huidige Spijkenisserbrug gebouwd.

De oude Moerdijkbrug is gebouwd door de firma Penn & Bauduin uit Dordrecht en op 12 december 1936 (voor het wegverkeer) in gebruik genomen door koningin Wilhelmina. De oude Moerdijkbrug was een vakwerkbrug en destijds één van de grootste bruggen van Europa. De tien brugdelen die nu de Spijkenisserbrug (4 delen) en de Keizersveerbrug (6 delen) vormen zijn een prachtig staaltje oer Nederlands vakwerk. De brug betekende de echte opening van Zuid-Nederland en een geweldige stimulans in de ontwikkeling van de gebieden bezuiden het stroomgebied van de Maas. De industrie- en havengebieden van Rotterdam en Antwerpen werden met elkaar verbonden. Om de Moerdijkbrug is nadrukkelijk in de meidagen van 1940 slag geleverd. Het strategische belang werd voor de oorlog al ingezien en de bunkers, die vandaag de dag in de omgeving van de Moerdijkbrug nog zijn te zien, werden voor de oorlog door Nederland gebouwd. 

De brugdelen zijn het behouden waard vanwege de geschiedenis van de brug, het gebied en voor vakwerk. Liefst ziet Van der Kallen dat de zes brugdelen van de Keizersveerbrug, die in de komende jaren vervangen wordt voor een nieuwe brug, (geheel of gedeeltelijk) behouden worden en hergebruikt. Liefst in Brabant, Zeeland of bijvoorbeeld in Dordrecht waar de brugdelen zijn gebouwd. 

www.oudemoerdijkbrug.nl

Johnny Schuddeboom schildert Fort Altena

Het schilderij van Fort Altena, geschilderd door Johnny Schuddeboom.

Wim van der Mast is één van de leiders van de verzetsgroep Albrecht uit de Tweede Wereldoorlog. Zijn bijnaam was Frans. Van der Mast was voor de oorlog gemobiliseerd en gelegerd op Fort Altena. Later zat hij ook nog ondergedoken in Nieuwendijk op de boerderij van Diederik de Graaf. De boerderij zelf is verdwenen bij de aanleg van de A27. Een zoon van hem, Ferdinand, woont in Hoogeveen. Ferdinand van der Mast was deze avond te gast in het Biesboschmuseum bij een bijeenkomst van Cross Roads, een project dat 75 verhalen verzamelt die bij 75 jaar bevrijding van Brabant een prominente rol zullen spelen. Ferdinand vertelde niet alleen het verhaal van zijn vader, maar had ook een verborgen 'schat' achterin zijn auto liggen. Een schilderij van Fort Altena, geschilderd door Johnny Schuddeboom. Het schilderij zou een cadeau zijn geweest dat hij kreeg tijdens zijn onderduiktijd op de boerderij in Nieuwendijk. Johnny Schuddeboom (1908-1994) is geboren te Rotterdam en opgeleid aan de Amsterdamse Academie. Na zijn opleiding zwierf hij op een schip rond, daarna verbleef hij in Antwerpen, daarna weer aan de rivier Semois, in Nice of Spanje. Wat de relatie is tussen Johnny Schuddeboom, Wim van der Mast en Fort Altena is me nog niet helemaal duidelijk, maar het schilderij maakt zo nieuwsgierig dat een duik in de archieven meer dan de moeite waard is.

 https://www.visitbrabant.nl/nl/crossroads-brabant

Kanoroute over de Bakkerskil geopend

De wethouders Matthijs van Oosten en Machiel de Gelder openden de kanoroute op de Bakkerskil.

Ooit was de Bakkerskil de vaarweg van Gorinchem naar Geertruidenberg. Van 1846 tot 1852 voer op de Bakkerskil zelfs een stoombootdienst van Geertruidenberg naar Rotterdam. Thans ondenkbaar, maar met de opening van de nieuwe kanoroute vanaf Fort Bakkerskil naar de Biesbosch kunnen kanoërs weer iets beleven van die oude tijden. Met de opening van de route is ook een link gelegd tussen de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Biesbosch. Via deze tussenstap is straks nog maar een klein stapje naar de Zuiderwaterlinie in Brabant, bijvoorbeeld door de kanoroute door te trekken tot Geertruidenberg. Vanmiddag werd de route geopend met vertegenwoordigers van de Kanobond, de Dordtse kanovereniging Dajaks en kanovereniging de Biesboschbevers uit Drimmelen. De beide verenigingen houden in het weekend van 15 tot en met 17 september een BiesboschKanoExperience met meerdere tochten. Niet over de Bakkerskil dit jaar, maar misschien wel een volgend jaar.  Overigens is ook een steiger gemaakt vlakbij de griendwerkerskeet Jannezand. Toen ik vanmiddag ging kijken kon ik het (of is het de?) steiger niet vinden, maar waarschijnlijk is deze vanaf het water wel te zien.De kanoverenigingen hielden vanmiddag overigens ook een pleidooi voor een nieuwe kanoroute door de Noordwaard.

http://toeragenda.dajaks.nl/

Pilot peilverlaging in Altena

Het kaartje is niet helemaal correct, het peil in polder de Oude Doorn wordt niet verlaagd.

Een van de voorstellen in het maatregelen pakket van Waterschap Rivierenland voor de aanpak van de wateroverlast in het Land van Heusden en Altena was de pilot peilverlaging. Samen met de ZLTO en adviesbureau Witteveen en Bos is gekozen voor peilvak LHA216. Dat ligt tussen de A27 en de Provinciale weg bij Uppel en Almkerk. Johan Koekkoek van Altenatuur bezocht de informatieavond op 6 september in golfpark Almkreek. Hij was teleurgesteld, vooral omdat het waterschap geen antwoord had op veel technische detailvragen, zoals over zetting van de bodem en het afbakenen van gebieden. Ook miste hij een berekening van de kosten om in het peilgebied alle watergangen te verbreden voor de afvoer van het water naar het gemaal.  De huidige drie procent wateroppervlakte moet toch minimaal vier procent worden, zo is zijn inschatting.

De ZLTO wil in het peilvak LHA216 het jaar rond het huidige winterpeil hanteren; het gaat grotendeels om akkerbouwgrond. Hoofddoel is te onderzoeken of het waterbergend vermogen en/of ontwatering van de landbouwgrond verbeterd door het verlagen van het peil in de zomer.

Boekpresentatie De Nieuwe Biesbosch

"Het blijft een fantastisch sprookje, wat zich hier allemaal afspeelt. Een sprookje dat nooit eindigt, want het ontwikkelen van de Biesbosch stopt nooit", zo schrijft boswachter Thomas van der Es in zijn boek 'De Nieuwe Biesbosch'.  Het boek is geillusstreerd door Stef den Ridder.

Op donderdag 21 september wordt het boek gepresenteerd. Tevens wordt om 15.30 uur de expositie in het museum geopend door Peter van Beek, directeur van het Biesbosch Museumeiland. Van 15.45-16-15 is er een wandeling door de Kleine Noordwaard. Om 16.15 is de boekpresentatie met Rijnvis Cranenbroek (uitgever), Thomas van der Es en Stef den Ridder. Het eerste exemplaar wordt overhandigd aan gedeputeerde Johan van den Hout en oud-boswachter van De Biesbosch Dirk Fey. 

De Nieuwe Biesbosch is een boek over een uniek stuk herstellende rivierdelta en over de toekomst van dit bijzondere gebied. In het boek brengen Van der Es en Den Ridder mooi in beeld hoe alles in dit gebied met elkaar samenhangt. 

Chinese handelsdelegatie bezoekt Werkendam

Tijdens het bezoek aan het Werkendamse gemeentehuis werden enkele contracten ondertekend door Jan Hak (zittend rechts)  en de Chinese handelsdelegatie. Staand achter de tafel rechts burgemeester Yves de Boer en links burgemeester Wang Yong Kang

Burgemeester Wang Yongkang van de Chinese miljoenenstad Xi’an bracht vrijdag met een handelsdelegatie een bezoek aan het Land van Heusden en Altena. Op uitnodiging van Jan Hak uit Almkerk van het bedrijf QuaTerNes bezocht de burgemeester samen met een handelsdelegatie de regio. Door vertraging van het programma en lange files moest het bezoek aan Uitwijk, de HAK fabriek in Giessen en het Werkendamse bedrijventerrein worden geschrapt. Het Chinese gezelschap werd wel ontvangen op het Werkendamse gemeentehuis door burgemeester Yves de Boer. Met behulp van tolken spraken de burgemeesters met elkaar. Ook werden relatiegeschenken uitgewisseld.

Op het gemeentehuis werden vervolgens overeenkomsten getekend voor samenwerking in de agro-foodsector in de regio zoals pluimvee, aardappel en fruit inclusief logistiek en distributie. Zo gaat QuaTerNes helpen met een ‘Logistic Chain Centre’ en een ‘Sino-Dutch City concept’ in XI’an. De regio rond de stad Xi’an vertoont overeenkomsten met Altena; een landelijke omgeving met rivieren, agro high-tech en landbouw. De stad ligt aan het einde van de eeuwenoude Zijderoute door China. Jan Hak van QuaTerNes ontving al vaker Chinese delegaties in de regio; zo werd op 17 mei een bezoek gebracht met een Chinese delegatie aan de fruitbedrijven Oostveen in Nieuwendijk en Verkooijen in Dussen.

In 2011 werd een Chinese delegatie ontvangen op het gemeentehuis in Woudrichem. Tijdens die bijeenkomst ontvouwde Jan Hak zijn plannen voor de bouw van een ‘HAK’ fabriek in de Chinese stad Chifeng (Mongolie) voor de verwerking en verpakking van fruit. Ook bij het telen van aardappelen maakt China gebruik van de agro-food kennis in Nederland; het verbouwen en eten van aardappelen wordt door de Chinese overheid gestimuleerd omdat de verbouwing van rijst te veel water vraagt.

Noodpompen in bedrijf

Fietsers moesten even afstappen op het fietspad van Werkendam naar Hank, maar de pompen staan klaar

Het weer voor morgen krijgt bij Weeronline het cijfer 2; dit vanwege de overvloedige regen die wordt verwacht en het herfstachtige karakter van het weer. Op de site stond een verwachte hoeveelheid van 33 mm regen. Stevig weer dus, al blijft die 33 mm nog ver af van wat we in 2014 en 2015 aan clusterbuien meemaakten. Maar Waterschap Rivierenland is voorbereid, zo hebben ze al voorgemalen. En voor de eerste keer zijn de noodpompen bij het gemaal Oostkil klaargelegd. Zodat het water sneller kan worden weggepompt uit de Oostwaard direct in de Bakkerskil.

Het Waterschap in beweging

Werkbezoek aan Lent in 2011 met uitzicht op de stad Nijmegen

Bij drie projecten van Waterschap Rivierenland is de veranderende rol van ons waterschap overduidelijk aan te wijzen. Alle drie hebben naast veiligheid en water ook duidelijk een ruimtelijke component; nevengeul Varik-Heesselt, aanpak Waalkade Nijmegen en de discussie rond 'peil volgt functie'. Om met dat laatste te beginnen; Jan Bikker was in de gecombineerde commissie Watersysteem/waterkeringen nog zeer stellig in zijn strikte scheiding tussen de verantwoordelijkheden van de diverse overheden. Andere overheden stellen via het spoor van de ruimtelijke ordening de functies in een gebied vast; daarop stemt Waterschap Rivierenland haar peil vast. Voor Bikker was er geen discussie mogelijk; het stond zelfs in het Bestuursakkoord. Ondanks dat, stond het toch in het voorstel over de visie op een toekomst bestendig watersysteem in de Alblasserwaard. Volgt de functie straks het peil en bepaalt het waterschap dan straks de functies?

Van die strikte scheiding tussen de diverse overheden bleef bij de behandeling van de aanpak Waalkade Nijmegen niet zoveel over. Want het was toch ook onze 'maatschappelijke verantwoordelijkheid' om te zorgen voor de ruimtelijke kwaliteit en niet louter en alleen naar de veiligheid te kijken; uiteindelijk onze enige taak. Ook bij het voorstel van het naar voren halen van de versterking van de Waalkade in Nijmegen; een dijkvak dat niet eens op de lijst urgente dijkvakken staat. Maar kunnen we het onze burgers uitleggen als we na herinrichting van het gebied na vijf jaar de kade aan gaan pakken?

Ook bij nevengeul Varik-Heesselt beperkt het waterschap zich niet louter tot de veiligheid in het gebied door alleen de dijk te versterken, maar zoekt ook hier naar meekoppelkansen. Onze heemraad is zelfs voorzitter van de Stuurgroep.  Zomaar drie willekeurige projecten waarbij we verder gaan dan  onze wettelijke taak. Een bewuste koerswijziging of hebben we gewoon even niet opgelet?

Geschiedenis schrijven (2)

Schilderij van de molens in Kinderdijk van de Overwaard; de molens van de Nederwaard ontbreken op het schilderij omdat ze ook niet mee wilden betalen. Het schilderij hangt in het Waardhuis in Kinderdijk

Met een nieuwe inrichting van het watersysteem in de Alblasserwaard zal ook de rol van de gemalen bij Kinderdijk veranderen. Alleen door de besluiten uit 1366 en 1370 om het water van het Achterwaterschap en de Nederwaard bij Kinderdijk uit te malen, kon dit uitgroeien tot het huidige Werelderfgoed met zijn majesteuze molens in de polders. Want hoe anders hadden onze voorouders ooit droge voeten kunnen houden zonder al die molens. Nu staan bij Kinderdijk nog twee gemalen; het J.U. Smitgemaal en het Overwaard/Kok gemaal. Met nieuwe gemalen bij Groot-Ammers en/of Giessen is minder maalcapaciteit nodig bij Kinderdijk. Voor het J.U. Smitgemaal werden al eerder plannen ontwikkeld om dit te electrificeren en deels om te bouwen tot bezoekerscentrum bij het Werelderfgoed Kinderdijk. Juist om op die plek het verhaal te vertellen van de iconische polder de Alblasserwaard en onze dagelijkse strijd tegen het water. Als het AB op 29 september definitief instemt met de toekomstvisie voor het gebied begint zo een volgend hoofdstuk van onze geschiedenis.

Geschiedenis schrijven

De nieuwe inrichting van het watersysteem in de Alblasserwaard

Een historisch besluit. Geschiedenis schrijven. Het zijn grote woorden, maar ze passen bij de visie op een toekomst bestendig watersysteem in de Alblasserwaard. In 1366 werd in het gebied het Achterwaterschap zo ingericht dat het water via Kinderdijk werd uitgemalen. Vier jaar later, vanaf 1370 werd ook het water van de Nederwaard naar Kinderdijk gebracht, zo vertelde heemraad Arie Bassa ter inleiding. En nu 651 jaar later wordt het allemaal anders. De Alblasserwaard wordt opgedeeld in de Nederwaard en de Overwaard; twee logisch afgebakende gebieden; het water van de Nederwaard wordt via Kinderdijk afgevoerd en het water van de Overwaard straks via een nieuw gemaal in Groot Ammers en/of bij het gemaal Giessen. Zo hoeft het water ook niet langer over lange afstanden te worden weggemalen. In de gezamenlijke commissie watersysteem en waterkeringen was vrijwel alleen lof op het voorstel. De enige discussie die losbrandde ging over 'peil volgt functie' of 'functie volgt peil'. Maar ook met die discussie gaan we misschien wel geschiedenis schrijven. Jan Bikker wees er terecht op dat in het bestuursakkoord 'peil volgt functie' is opgenomen. Maar nu Waterschap Rivierenland in de visie op de iconische polder de Alblasserwaard voor het eerst ook 'functie volgt peil' opneemt, kan niet anders dan sprake zijn van schuivende panelen. Weliswaar pas na 2030, maar de geest is uit de fles. 

Harmonisatie in Altena

Het Werkendamse riool is het duurste in de regio; bewoners betalen 261 euro

In de beleidsvisie riolering en water van de drie regiogemeenten wordt gesproken over harmonisatie van de rioolheffing van de huidige gemeenten Werkendam, Woudrichem en Aalburg. Thans hanteren de drie gemeenten verschillende grondslagen voor de heffingen met al dan niet een eigenaren- en gebruikersdeel.De tarieven voor gebruikers tonen grote verschillen tussen de drie gemeenten. Zo betalen inwoners van Aalburg thans 118 euro, van Woudrichem 133 euro en van de gemeente Werkendam 261 euro (tarieven 2017). Harmonisatie van de tarieven kan voor een deel van de inwoners zo grote gevolgen hebben.En daar zullen ze in Aalburg en Woudrichem niet blij mee zijn.

Het Burgemeestersklasje

Op de foto van links naar rechts burgemeester Jan Nieuwenburg van Hoorn, Petra Doornenbal van Renswoude, Yves de Boer van Werkendam, Mark van Stappershoef van Goirle, Ard van der Tuuk van Grootegast en meest rechts Frank van der Meijden van Laarbeek. Van de dame rechts ben ik helaas de naam vergeten.

Al veertien jaar mag ik rondleidingen geven op Fort Altena en iedere groep is anders. Zo mocht ik vandaag het burgemeestersklasje van burgemeester Yves de Boer rondleiden. Samen met zes andere burgemeesters waren ze samen in het klasje terecht gekomen om te leren hoe je burgemeester moet zijn. Voor dit bijzondere vak heb je geen diploma's of zo. En als je het eenmaal bent, mag je doorleren. Een van de burgemeesters liet weten dat burgemeester worden heel moeilijk is, maar burgemeester zijn juist niet. Omdat ik vooraf niet wist dat ik burgemeesters een rondleiding mocht geven, kon ik niet vertellen over enkele speciale historische feiten rond burgemeesters in relatie tot Fort Altena. Maar voor mijn lezers wil ik wel een bijzonder verhaal vertellen over het drankgebruik bij de bouw van het fort.

Rond de uitbreiding van Fort Altena en het Werk aan de Bakkerskil voerde burgemeester Verschoor van de gemeente De Werken correspondentie met het ministerie van oorlog. Op 24 januari 1879 schreef hij een brief over een beschikking die was verleend aan A. Vink voor de bouw van een loods bij zijn boerderij in de (kleine) verboden kring van fort Altena. Vink had het plan opgevat in de loods een drankenwinkel te beginnen om het werkvolk dat op Fort Altena en bij het Werk aan de Bakkerskil werkte van drank te voorzien. Op het bouwterrein zelf mocht geen drank geschonken worden. De burgemeester was bevreesd dat grote aantallen werklui in zijn gemeente; binnenkort wel 300 zo schreef hij, te veel zouden drinken en dan voor overlast zouden zorgen. Hij verzocht de minister dan ook om de bij de vergunning voor de bouw van de loods op te nemen dat er geen drank verkocht mocht worden. Al op 4 februari volgde het antwoord en schreef de minister dat hij een eerder verleende vergunning niet mocht intrekken. Bovendien moest de gemeente zelf maar toezien op het drankgebruik tijdens de bouw van de forten.