Twintig petten van de befaamde klakkenfabriek Rossaert in Antwerpen

Via mijn nicht kreeg ik een bijzondere verzameling documenten van mijn opa Hendrik Kieboom (1900-1942). Ik heb al eens een boekje over hem geschreven, maar kende deze archiefstukken uit de nalatenschap van Wijnand Kieboom niet. 

De rekening uit 1934 van mijn opa Hendrik Kieboom

Meest bijzondere stuk dat ik zag is toch wel de rekening voor twintig petten van de klakkenwinkel Rossaert in het schipperskwartier in Antwerpen. Op de rekening van 10 januari 1934 staan twintig petten en nog enkele accessoires voor een totaal bedrag van 436, ja van wat? Guldens of Belgische francs? Uit de rekening kan ik het niet opmaken. Maar wat ook het betaalmiddel was, voor zo'n arme schipper was het niet vanzelfsprekend om zoveel geld te hebben. Maar wat moest mijn opa met twintig petten van blauw laken? Op de rekening staat nog geschreven W. Kieboom Lzn.; heeft hij ze voor dit familielid ingekocht om in Werkendam te verkopen? In hetzelfde jaar 1934 vond ik tussen alle archiefstukken ook nog een aanvraag om als schipper in Puttershoek te mogen afmeren en daar brandstof en andere scheepsbenodigdheden te verkopen. Of mijn eigen opa Henk Kieboom daar ook van de petten heeft verkocht, ik weet het niet. 

De Rossaert, ooit de bekendste pettenwinkel van Antwerpen en omgeving

Door de rekening van de klakkenfabriek werd ik natuurlijk wel nieuwsgierig naar de Rossaert en de winkel aan de Nosestraat in Antwerpen. Meer dan 100 jaar was de Rossaert dè bekendste petten- en klakkenwinkel van Antwerpen en omstreken. Even googlen leverde mooie informatie op, kunsthandelaar Ronny van de Velde had de verwaarloosde winkel opgekocht en er een galerie van gemaakt. Met journaliste Eliane van den Ende won hij daarmee zelfs nog de provinciale prijs voor Geschiedenis in 2016. Ook over de winkel zelf is nog het nodige terug te vinden, ik vond zelfs nog een filmpje. Ach, als mijn opa had geweten dat zijn bezoek aan die 'klakkenfabriek' zijn kleindochter nog eens inspireerde tot het schrijven van een blog. 

Herinneringen aan de eerste 'afhaal Chinees' in Werkendam

Deze week zag ik dat bij de 'afhaal Chinees' op de Hoogstraat in Werkendam een container met bouwafval voor de deur stond. Het was me niet eerder opgevallen dat het restaurant al sinds 1 januari niet meer open was. Na sluiting wordt het pand nu uitgebroken en omgebouwd tot appartementjes.

Het uithangbord van de Chinees hangt nog aan de prachtige klokgevel

Het Chinees-Indische restaurant op Hoogstraat 9 opende in 1973, zo schreef Thomas Westerhout op in één van zijn boeken. De komst van een Chinees was voor Werkendam toch wel iets exotisch, zo kan ik me voorstellen. Zoals Teus Wijnands, voormalig Rabobank directeur nog weleens zei, was Werkendam toch meer een patatdorp. Mijn eerste herinnering aan de Chinees gaat terug naar een zondag, ergens in de jaren zeventig. Als puber hing ik in die tijd regelmatig op straat en die middag regende het. Niet fijn om buiten te staan, totdat iemand in onze groep het idee opperde om bij de Chinees een ijsje te gaan eten. Spannend, want dat mocht ik natuurlijk helemaal niet op zondag van mijn ouders. Later heb ik ook nog weleens gegeten in het restaurant. Zo weet ik nog dat toen ik mijn eerste vaste contract kreeg bij de krant, ik dat met een etentje bij de Chinees heb gevierd met mijn kinderen. 

In 1986 vond een officiële opening plaats, het restaurant had toen de naam Lotus (foto www.salha.nl) 

Toch is het zeker vijf jaar, misschien wel langer geleden, dat ik Chinees bestelde op de Hoogstraat. Als ik dat al eens deed, ging ik toch vrijwel altijd naar de 'afhaal Chinees' aan de Lijnbaan, waar je alleen eten kon afhalen. Op de Hoogstraat kon je ook in het restaurant een Chinees-Indische maaltijd gebruiken. Of de coronapandemie de nekslag betekende voor het restaurant weet ik niet, de uitbaters van het restaurant heb ik nooit echt gekend. Nu het restaurant gesloten is, verdwijnt zo toch een exotisch stukje geschiedenis van ons dorp. Tussen 1973 tot 2021 werden bijna vijftig jaar lang Chinees-Indische maaltijden gekookt in het pand op Hoogstraat 9. Vele Werkendammers hebben gesmuld van de afhaalmaaltijden, maar nu is het doek definitief gevallen voor de eerste Werkendamse 'afhaalchinees'. 

Het afhaalmenu prijkt nog altijd op de etalageruit van de Chinees op de Hoogstraat

Het bizarre is, er gebeurt hier niets illegaals

Wethouder Roland van Vugt heeft een brief geschreven naar de vaste Kamercommissie over het gebruik van menggranulaat. Aanleiding is de recente storting door Waterschap Rivierenland van dat materiaal in de Noordwaard voor de aanleg van schouwpaden en dijkafritten. 

Het gebruikte menggranulaat in de Noordwaard

Deze zijn voorzien van halfverharding in de vorm van recycling- of menggranulaat. Bewoners troffen daar echter op grote schaal plastic in aan, variërend van elektraleidingen, scheerkwasten tot bureaustoelwieltjes, maar ook glas, stukken ijzer, deurklinken en contactdozen. Veel lag aan de oppervlakte en was duidelijk met het blote oog zichtbaar. En het bizarre is, er gebeurt niets illegaals. Maar bij hoog water in de Noordwaard dreigt al dat afval wel naar zee af te drijven.

Op basis van de regeling bodemkwaliteit mag tot 1 procent van het massavolume van recyclinggranulaat plastic zijn. Op papier lijkt dat weinig, maar in werkelijkheid is het tranentrekkend veel. Het menggranulaat wordt landelijk op grote schaal toegepast, ook door overheden en RWS. Dezelfde overheid die burgers oproept tot goed gedrag zoals energiebesparing, afvalscheiding, ontmoedigen zwerfafval, allemaal onder de noemer ‘een beter milieu begint bij jezelf’. Hoe verhoudt het menggranulaat zich tot de voorbeeldfunctie van de overheid? Roland van Vugt nodigt de vaste Kamercommissie zelfs om zelf te komen kijken hoe de regelgeving uitpakt in de praktijk.

Het menggranulaat bevat ook plastic resten

De wethouder vraagt de Tweede Kamer om de wetgeving aan te passen voor het menggranulaat. Een tweede vraag die Van Vugt stelt gaat over het gebruik van schoon bestratingsmateriaal dat bij het milieustation wordt aangeboden. Liefst wil de gemeente Altena de tegels die worden ingeleverd voor NK tegelwippen (tegels eruit, beplanting erin) als onvervuild puin binnen de eigen gemeente gebruiken in plaats van het menggranulaat. Maar volgens de huidige regelgeving is het bestratingsmateriaal afval. Van Vugt vraagt daarom het materiaal circulair te mogen toepassen en de gemeente Altena aan te wijzen als pilot gemeente om een steentje bij te dragen aan een meer duurzaam en circulair Nederland.

Zelf heb ik naar aanleiding van de storting van het menggranulaat in de Noordwaard ook bij het waterschap navraag gedaan in de commissie waterveiligheid. Binnenkort verwacht ik een antwoord op mijn vragen. Ook in deze zaak is het bijzonder zuur te moeten constateren dat er niets illegaals gebeurt, net als enkele jaren geleden bij het gebruik van de thermisch gereinigde grond. 

 

Theaterspektakel met Sicco Mansholt bij Kees van Japke

Bij cafetaria ’t Zwaantje wordt 27 tot en met 31 juli een theatervoorstelling over Sicco Mansholt opgevoerd door Toneelgroep Jan Vos. Zij speelden in 2018 het theaterstuk ‘Koning van het Grasland’ op een boerderij in Babylonienbroek.

Het stuk Koning van het grasland werd gespeeld in een grote tent in de wei

De opvoering van het stuk bij ’t Zwaantje – meer bekend als het café van Kees van Japke – staat in het teken van het eeuwfeest van het cafetaria van Nelly en Dirk van Wijk. Dat was najaar 2020, maar vanwege corona kon dat niet gevierd worden. De voorstelling over Sicco Mansholt is eerder in 2014 en 2015 in het land gespeeld en is nu vernieuwd  met aandacht voor de klimaatverandering en de stikstof-crisis. In het stuk wordt de vraag gesteld waar niemand in de samenleving zich meer aan kan onttrekken: heb jij de moed om je leven te veranderen? En hebben wij, als maatschappij, de moed om een nieuwe koers te gaan varen? Het verhaal gaat over Sicco Mansholt, eurocommissaris van landbouw, hij staat aan de vooravond van zijn pensioen. Maar als hij kijkt naar de verwoestende gevolgen van zijn beleid voor natuur en milieu, slaat de schrik hem om het hart. Aangemoedigd door stagiaire Petra Kelly, klimt hij voor de laatste keer op de barricades.

Ode aan het landschap

In 2021 brengt Nederland een Ode aan het Landschap van de Hollandse Waterlinies – de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam samen.  Tijdens Ode aan de Hollandse Waterlinies maak je kennis van de geheimen, verhalen en bijzondere objecten uit de Hollandse Waterlinies door vele mooie activiteiten. 

Het Liniepad met de Zandwijkse molen op de achtergrond

Door de aanleg van de ecologische verbindingszone Nieuwe Hollandse Waterlinie inclusief de aanleg van het Liniepad werd ik bijna tien jaar geleden getroffen door de schoonheid van het linielandschap.  De Nieuwe Hollandse Waterlinie had al een warm plekje in mijn hart vanwege mijn liefde voor historie. Maar op het Liniepad komen cultuur, natuur en erfgoed samen. Die mooie plek inspireerde mij in 2012 om het Liniepadfestival op te zetten. Dat festival wil bezoekers laten genieten van de weidsheid van het landschap langs het Liniepad.

Hollandse landschappen schilderen tijdens langs het Liniepad

Beleving van natuur, cultuur en erfgoed vormen de verbindende schakels tijdens het festival. Muziek, theater en landschapskunst rijgen zich aaneen als een kralensnoer van verhalen, dromen en gedichten. Laat je meevoeren op de stroom en geniet van de creativiteit die ontspruit aan het landschap. Met schuilen in een donkere bunker, verhalen van Jan Soldaat of muziek maken met een waterorgel van rivierwater. Een jasje breien voor een bunker, klei en hout omvormen tot waterdruppels of op safari door de natuur. Soms mag je meedoen, soms mag je toekijken, maar altijd en overal mag je genieten van het landschap. Dit jaar wordt het Liniepadfestival gehouden van 11 tot en met 19 september en verbindt zo het weekend van Open Monumentendag met de eerste Kunstroute van Altena in Almkerk. 

25 jaar Vrienden van Biesbosch Museumeiland

De Vereniging Vrienden van het Biesbosch Museumeiland is 5 mei 1996 officieel opgericht en bestaat nu 25 jaar. De vereniging stelt zich ten doel het museum financieel te steunen, maar leden werken ook als ambassadeurs aan de (naams) bekendheid van het museum.

 

Voorzitter Machiel Verdoorn overhandigt het bedankje aan Jaap de Pender

Nu is 25 jaar in relatie tot de herdenking van 600jaar Sint Elisabethvloed en het ontstaan van de Biesbosch relatief kort. Toch wil de vereniging samen met de leden bij dit bijzondere jubileum stilstaan, zodra het Biesbosch Museumeiland haar deuren weer mag openen na versoepeling van de corona maatregelen. Om de leden alvast te bedanken voor hun steun in de afgelopen jaren worden zij verrast met een klein presentje als dank. Het eerste bedankje is woensdag 5 mei uitgereikt aan één van de leden van het eerste uur, Jaap de Pender uit Werkendam. Naast Vriend van het Biesbosch Museumeiland verricht De Pender al 22 jaar vrijwilligerswerk in het museum. Het initiatief voor de oprichting van de Vereniging Vrienden van het Biesbosch Museumeiland werd in 1996 genomen door Wim Drooger uit Zwijndrecht.

 

Museumcafe Biesonder

In de voorbije 25 jaar heeft de vereniging jaarlijks projecten gefinancierd zoals de inrichting van de Huib den Tuinder bibliotheek in het vernieuwde museum; de restauratie van het schilderij van de Sint-Elisabethsvloed, het vertalen van teksten in het museum voor buitenlandse bezoekers, bewegwijzering in het buitenmuseum de Pannekoek. Het jaarlijkse onderhoud van de grienden in het buitenmuseum wordt eveneens bekostigd door de Vrienden. Vorige zomer heeft de vereniging meebetaald aan parasols op het terras van het restaurant Biesonder.

 

Het beeld 'Waiting for it to end' op het museumeiland

Vanwege het 25 jarig jubileum wil de Vereniging dit jaar bijdragen aan de expositie die wordt ingericht over 600jaar Sint Elisabethsvloed. Een extra bijdrage bovenop de jaarlijkse contributie van 25 euro is dan ook meer dan welkom. Ook zoekt de vereniging nieuwe Vrienden om zo het museum blijvend te ondersteunen in deze moeilijke tijd, het museum is al een half jaar gesloten vanwege de corona pandemie. Vrienden hebben een streepje voor bij het museum, zo mogen zij het gehele jaar met twee personen gratis het museum bezoeken. Ook worden Vrienden uitgenodigd voor bijzondere lezingen en openingen van exposities in het museum. Aanmelden als vriend kan via https://biesboschmuseumeiland.nl/steun-en-vrienden/

 

 

 

 

 

 

 

 

De dag van de persvrijheid

Bijna dagelijks lezen we berichten over het inperken van de persvrijheid. Recent waren beelden te zien van een fotojournalist die met zijn auto door een shovel op zijn kop de sloot in werd geduwd. Bizar om te zien.

Het blussen van een grote brand op zondag 2 mei in Werrkendam

Heb ik zelf zoiets ooit meegemaakt? Nee gelukkig niet. Ben ik in het afgelopen jaar beknot in mijn persvrijheid? Ik ben in het afgelopen jaar tijdens de jaarwisseling naar Veen geweest. Ik kon daar gewoon mijn werk doen zonder bedreiging. Andere voorbeelden kan ik niet zo snel vinden of het moet zijn dat mensen soms liever niet willen dat je nieuws brengt in de krant. Soms is ook sprake van een lichte drang van intimidatie, maar zoals politiek niets is voor bange mensen is ook de journalistiek niet voor bange mensen. Mijn lezers zou ik vooral op willen roepen, laten we waken voor onze persvrijheid! Want Nederland is opnieuw een plaatsje gezakt op de ranglijst van persvrijheid wereld wijd. 

Liniecrossers, frontkoeriers van het verzet

Na het lezen van het boek 'Liniecrossers, frontkoeriers van het verzet' van Jelle Simons heb ik nog meer bewondering gekregen voor het bijzondere werk van de liniecrossers in de Biesbosch. Het boek is echt een aanrader voor wie meer wil begrijpen van het verzetswerk in en rond de Biesbosch.

Het boek plaatst het werk van de crossers in breder perspectief

In het boek wordt het werk van de Liniecrossers in een breder perspectief geplaatst en dat maakt het boek zo waardevol. De verhalen van de crossers waren in Werkendam en omstreken wel bekend, maar de impact van hun werk was veel groter. Dat is juist de meerwaarde van het boek van Jelle Simons. Hij heeft in archieven gegraven en vond zo veel nieuwe informatie. Hij schetst ook de ontwikkeling van de groep Albrecht die werd opgezet als 'spionagenetwerk' in Nederland om zo London van informatie te kunnen voorzien over de Duitse troepenbewegingen. 

Willen van der Mast was gelegerd op Fort Altena

In het boek wordt ook de rol van Frank van der Mast uit de doeken gedaan. Hij was als beroepsmilitair in 1939-1940 gelegerd op Fort Altena en raakte betrokken bij de groep Albrecht. Zij kozen Hank als een van hun hoofdkwartieren voor het verspreiden van inlichtingen door het hele land. Ik mocht al eens meer over Willem (Frans) van der Mast horen van zijn zoon Ferdinand, die ik ontmoette op een bijeenkomst in het Biesbosch Museumeiland.